DİASPORA

Akademisyen Zeynep Türkyılmaz, hafta başında kaybettiğimiz Prof. Richard Hovannisian'ın ardından yazdı.

Sivil bir girişim olarak 2021 yılından bu yana faaliyet gösteren The Future Armenian, Mart ayında gerçekleşecek ve Ermenistan’dan olduğu gibi diasporadan katılımcıların dahil olacağı Sivil Konvansiyon’a hazırlanıyor. Ermenistan’ın ve Ermenilerin geleceğine dair soruların tartışılacağı, fikir alışverişi yapılıp yol haritası hazırlanacağı Konvansiyon’a başvuruların son tarihi 23 Ocak.

Batı Ermenicesi öğretmeni, uzman eğitimci Sevan Değirmenciyan, Kudüs’teki Tarkmançats Ermeni Okulu’ndan aldığı davet üzerine İsrail’e gitti. 5 Kasım Cuma günü başkent Kudüs’e giden Değirmenciyan, şehirde sivillerin eğitim aldığı Tarkmançats Okulu’nda Ermenice, Ermeni edebiyatı ve Ermeni tarihi öğretmeni olarak görev yapacak. Eğitimi için Ermenistan’da giden ve uzun yıllar orada yaşadıktan sonra Türkiye’ye dönen uzman eğitimci, burada Karagözyan, Pangaltı Mıhitaryan Lisesi gibi okullarda ders vermişti. Aynı zamanda Aras Yayıncılık’tan çıkan Ermenice kitapların editörlüğünü üstlenen Değirmenciyan, Hrant Dink Vakfı’nın Batı Ermenicesi kurslarında da eğitmen olarak görev alıyor. Değirmenciyan’la hem Kudüs’e yapacağı yolculuğu hem de Türkiye’deki Ermeni toplumunun eğitim durumunu konuştuk.

Fransa'nın eski bakanlarından Patrick Deveciyan Covid-19'a yenik düştü.

İsviçre Federal Yüksek Mahkemesi geçen yıl Cenevre’de inşa edilen Ermeni Soykırımı anıtına yönelik itirazları karara bağladı.

Tarihçi Anahide Ter Minassian Ermeni tarihi üzerine çalışmalarıyla bilinen özel bir isimdi. Fransa’da yaşıyordu ancak kökü bu topraklardaydı, neredeyse tüm aile büyüklerinin Anadolu’daki Ermeni tarihiyle önemli ve kopmaz bir bağı vardı. Bu sayımıza katkıda bulunan yazar, yayıncı ve akademisyen dostlarımız Anahide Ter Minassian’ın hem ilginç hayat hikayesine hem de çalışmalarının Ermeni tarihinde ne kadar önemli bir yer tuttuğuna dair makaleleriyle Minassian’ın hayatına ışık tuttular.

Anahide Ter Minassian oğulları Vahe ve Aram ile birlikte 2014 yılında Sasun’u ziyaret etmişti. Geziye tanıklık eden Besse Kabak izlenimlerini o yıl Agos için yazmıştı. Bu yazıdan bir bölümü sunuyoruz.

Bu dünyada büyük isimlerle dolu bir aileye doğmak ne ağır bir yüktür! Birçok insan, hayat boyu peşlerini bırakmayan soyadları, hikayeler, beklentiler altında eziliverir, büzüşür, silikleşir. Pek az kişi, 11 Şubat günü kaybettiğimiz tarihçi Anahide Ter Minassian gibi ailesinin mirasını yemeden, o isimle kavga etmeden köklerinden yeşermeyi başarabilir. Malumunuz, Anahide Ter Minassian Abdülhamid Osmanlısı’nda hem Doğu vilayetlerindeki Ermenilere yapılan zulmün, hem de bu zulme direnişin sembolü olmuş Muşlu Gülizar’ın torunudur. Büyükbabası ise 1880’lerin sonundan soykırım günlerine kadar ömrünü adalet mücadelesine adamış, 1908’den 1915’e kesintisiz vekillik yapmış, mecliste her söz aldığında ‘Bizim Muş ovasında…’ diye başlayıp doğduğu toprakların acılarına ses olmuş cefakâr bir o kadar da renkli bir sima, Ermeni Devrimci Federasyonu (EDF) üyesi Keğam Der Garabedyan’dır.

Anahid Ter Minassian, bir tarihçi olarak seçtiği veya neredeyse içine doğduğu “Ermeni Meselesi”ni soykırıma odaklanarak ele almaktan ziyade toplumsal, siyasal, kültürel tarihe, zihniyet tarihine yaptığı katkıyla tarihe geçmiş bulunuyor.

Aras’ta çalışmaya ilk başladığımda, üniversite yıllarımda Ardaşes Margosyan okumamı salık vermişti, onun ‘Ermeni Devrimci Hareketi’nde Sosyalizm ve Milliyetçilik’ kitabını. İletişim’in Cep Üniversitesi serisinden çıkan o minicik kitaba sığdırmayı başardığı onca bilgiden, tarihsel perspektifinden, olayları anlatış biçiminden çok etkilenmiştim. 20 yaşına varmamış, dünya ve memleket ahvaliyle yakından ilgili Türkiyeli bir Ermeni genç için, hiçbir şeyin bizlerle başlamadığını, mücadele ruhunun zamanları ve hayatları aşan bir yanı olduğunu apaçık gösteren bir hediyeydi.