Haziran ayında, İstanbul Ermeni Katolikleri Apostolik Yöneticisi ve Amida Başepiskoposu olarak atanan Kerabaydzar Levon Boğos Zekiyan’ın episkoposluk takdis töreni yapıldı. Yaklaşık yüz yıl aradan sonra İstanbul’da düzenlenen ilk episkoposluk takdis töreni olma niteliği taşıyan ayin, Ermeni Apostolik, Rum Ortodoks, Süryani Katolik Süryani Ortodoks ve Keldani kiliselerinden temsilcileri buluşturdu.
Episkoposların el vermesi ve müronla (kutsal yağ) meshedilmesinin ardından, Zekiyan, Amida Episkoposu olarak takdis edildi.
BARUYR KUYUMCİYAN
baruyr@agos.com.tr
Tören, 13 Eylül Cumartesi günü Galata’daki Surp Pırgiç Ermeni Katolik Kilisesi’nde düzenlendi. 16.30’daki ayine yurtiçinden ve yurtdışından gelenlerden oluşan, geniş bir cemaat katıldı. Katolik Ermenileri Ruhani Önderi Patrik XIX. Nerses’in başkanlık ettiği törende, Halep Ermenileri Dinî Önderi Başepiskopos Bedros Miriatyan ve Kahire Ermenileri Dinî Önderi Başepiskopos Krikor Kusan da hazır bulundu.
İlklerin ayini
Geçen yüzyılın başında yaşanan karmaşadan tüm Ermeniler gibi nasibini alan İstanbul Katolik Ermeni cemaati, o dönemden beri, İstanbul’da bir ‘önderlik’le temsil ediliyor. Daha önce İstanbul’da olan Ermeni Katolik Patrikhanesi ise o tarihten bu yana Beyrut’ta. Yaklaşık yüz yıl aradan sonra İstanbul’da düzenlenen ilk episkoposluk takdis töreni olma niteliği taşıyan ayin, birçok ilkin yaşanmasına neden oldu. Kerabaydzar Zekiyan’ın uzun yıllar ikamet ettiği İtalya’dan gelen kalabalık bir topluluk başta olmak üzere, Beyaz Rusya, Japonya gibi ülkelerden ziyaretçilerin; Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ermenistan Temsilcisi Sergey Vartanyan’ın ve Ermenistan’dan akademisyenlerin de katıldığı ayinde, birçok ülke konsolos ve elçi düzeyinde temsil edildi.
Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan’ın başkanlık ettiği Ermeni Apostolik Kilisesi’nden bir heyet, Evrensel Patrik Bartholomeos’u temsilen Metropolit Atanagoras, Süryani Katolik Patrik Vekili Yusuf Çetin, Vatikan Ankara Büyükelçisi Monsenyör Luçibello ile Süryani Ortodoks ve Keldani kiliselerinden din adamlarının bir araya gelmesi, tarihi bir görüntü yaşanmasına neden oldu. Ermeni Katolik ve Apostolik cemaatlerinden vakıf yöneticileri ve çeşitli kurumlardan temsilciler, bu tarihi günde, Surp Pırgiç Kilisesi’ni doldurdu.
Üç dilde kitapçık
Bu geniş katılımlı tören için yoğun bir mesai harcayan İstanbul Ermeni Katolik Patrikhanesi, cemaatin ayini takip edebilmesi için Ermenice, İtalyanca ve Türkçe kitapçıklar hazırladı. Episkopos takdis törenin başlangıcında Rahip Hagopos Çopuryan, Zekiyan’ı Patrik XIX. Nerses’in huzuruna getirerek, Rahip Zekiyan’ın episkoposluk için yeterli adanmışlığa sahip olduğu ve önderlik makamı için uygun bir kişi olduğu yönünde şehadette bulundu. Daha sonra, kilise yöneticileri, toplumun ileri gelenleri ve cemaat mensupları, Zekiyan için şehadette bulundular. Ardından Vatikan’ın Ankara Büyükelçisi Monsenyör Luçibello, Papa I. Françiskus’un Zekiyan’ın görevlendirilmesine ilişkin beratını Latince olarak okudu; Rahip Çopuryan ise beratın Türkçe ve Ermenice özetlerini okudu. Daha sonra, Rahip Levon Zekiyan, horana (sunak) çıktı. Burada Episkoposların el vermesi ve müronla (kutsal yağ) meshedilmesinin ardından, Zekiyan, Amida Episkoposu olarak takdis edildi ve İstanbul Ermeni Katolikleri için Apostolik Yönetici ilan edildi.
İlk Ermeni Katolik Patrikhanesi
Takdis ayininin sonunda bir konuşma yapan Kerabaydzar Zekiyan, sözlerine uzun bir teşekkür bölümüyle başladı. Cemaatler için iyi yönde bir ilerleyiş olduğunu belirten Başepiskopos Zekiyan, Türkiye’deki azınlıklar için çözüm bekleyen sorunların da iyi niyetle, zamanla çözüleceğine inandığını söyledi. Başta kendisinin bu göreve atanmasıyla doğrudan ilgilenen Papa Françiskus ve Lübnan’dan gelerek tarihi bir adıma imza atan Katolik Ermenileri Dinî Önderi Patrik XIX. Nerses Bedros olmak üzere, vatandaşlık işlemlerinin hızla çözülmesini sağlayan devlet erkânına da teşekkürlerini ilettikten sonra, bu ayin için Galata’daki Surp Pırgiç Kilisesi’nde düzenlemeyi tercih etmelerinin nedeninin, Balyan eseri olan katedralin ilk Ermeni Katolik Patrikhanesi olması ve Mıhitaryan tarikatını kuran Sivaslı Mığhitar Abba’nın cemaatiyle ilk toplantılarını bu semtte yapmış olması olduğunu söyledi.
Hıristiyan-Müslüman diyaloğunun simgesi
Başepiskopos Zekiyan, konuşmasının devamında şunları söyledi: “Cemaatimizin doğuşu Ermeni toplumunun bünyesinde acısız olmamıştır. Ama o acılı günler çoktan geride kalmıştır. Bugün bizler geçmişe, özellikle de önümüzdeki geleceğe başka gözlerle, daha olgun bir yaklaşımla bakmaya başlayabiliriz. Bu kilisemiz, aynı zamanda, Sultan Abdülmecid’in yıldızlı kilisesidir. Abdülmecid’in, İstanbul’u sarmış olan vebadan, Meryem Ana’nın mucizesiyle kurtuluşu için minnet borcu olarak armağan ettiği yıldız, bugün Meryem Ana ikonunun göğsünde parıldıyor. Bu yıldız benim için, bugün aslında çok önemli olan dinler arası kardeşliğin, Hıristiyan-Müslüman diyaloğunun bir simgesidir. Bizler bugün, bu diyaloğa inananlar ve bu kardeşliği paylaşanlar olarak buradayız. Tanrı dualarımızı işitsin.”
Zekiyan’a Ermenistan’dan hediye
Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan, episkopos takdis töreninin ardından, horanda yaptığı kısa konuşmada, yaşanan mutluluğun sadece Ermeni Katoliklere ait olmadığını, bu mutluluğun Ermeni Apostolik Kilisesi tarafından da paylaşıldığını ifade etti. Ermeni Katolik cemaatinin, bu göreve tam anlamıyla layık bir dinî önder kazandığını söyleyen Ateşyan, iki kilisenin aynı geleneğe, aynı geçmişe ve aynı kültüre sahip olduğunu vurguladı. Ateşyan, daha sonra, Kerabaydzar Zekiyan’a, tüm Ermeniler Katolikosu II. Karekin’in tebriklerini ileterek, Ermeni alfabesinin nakşedildiği, episkoposların taşıdığı, genelde üzerinde aziz ikonlarının yer aldığı, madalya şeklindeki ‘banage’yi hediye etti. Ateşyan, Zekiyan’a, İstanbul Ermeni Patrikhanesi adına da, ayrı bir banage takdim etti.
