İnsan Hakları Derneği (İHD), Zaxo ve Silopi'ye sığınan Ezidilerin durumuyla ilgili bir rapor yayımladı. Êzidîlerin barınma, gıda ve ölümcül hastalıklar ile karşı karşıya olduğunu belirten Dernek, Federal Kürdistan Bölgesi hükümeti, BM, uluslararası insan hakları örgütleri ve yardım kuruluşlarının acil koduyla yardım çağrısı yapması gerektiğini vurguladı.
IŞİD zulmünden kaçtıkları Şengal (Sincar) dağlarında mahsur kalan yaklaşık 30 bin Ezididen kaçmayı başaranlar ve yolculuktan sağ kurtulanlar Şırnak’ın Silopi ilçesiyle Federal Kürdistan Bölgesi’nin Zaxo kentine sığındı.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Ezidilerin durumunu yerinde inceleyerek bugün bir rapor yayımladı. İHD, Êzidîlerin barınma, gıda ve ölümcül hastalıklar ile karşı karşıya kaldığı belirterek, Federal Kürdistan Bölgesi hükümeti, BM, uluslararası insan hakları örgütleri ve uluslararası insani yardım kuruluşlarına acil koduyla yardım yapılması çağrısında bulundu.
3 çocuk sınırda yaşamını kaybetti
Silopi Belediyesi kendi imkanları ile ilçeye gelen Êzidîlerin barınma sorununu çözmeye çalıştıklarına dikkat çekilen raporda, bazılarının ise Habur Sınır Kapısına geldiği, burada bekletildikleri ve Federal Kürdistan Bölgesi hükümeti tarafından çeşitli gerekçelerle engellendiğine işaret edildi. Habur Sınır Kapısı’nın Federal Kürdistan Bölgesi tarafındaki sınıra yaklaşık 200 metre mesafede, sayıları yüzleri bulan bir kitlenin yol kenarında kendi imkânları sorunlarına çözüm bulmaya çalışıldığı ifade edilen raporun devamında, susuzluk ve sıcak hava nedeniyle hastalanan 3 çocuğun yaşamını yitirdiği kaydedildi.
Türk Tabipleri Birliği (TBB) Genel Konsey Üyesi Şeyhmus Özalp de geçtiğimiz gün yaptıkları incelemede bazı sığınmacılarda kolera tespit ettiklerini açıklamıştı.
Sınırı geçmek isteyenleri Federal Kürdistan Bölgesi hükümeti engelliyor
Rapordaki tespitler şöyle:
• Göç edenlerin ve 1 kilometrelik yol boyunca bekleyen insanlar, çoğunlukta kadın, yaşlı ve çocuklardan oluşan kesimdir.
• Bu insanlar yol kenarında ve orta refüjlerde, yanlarından getirdikleri ve yere serdikleri battaniyeler üzerinde ve ağaçlar altında 3 gündür yaşamlarını sürdürmektedir. Burada bulunan insanların sayısı 350 ila 400 kişi arasındadır.
• Türkiye tarafına geçmek isteyenler, Federal Kürdistan Bölgesi hükümet tarafından engellenmekte ve kendilerine insani yardım yapılması konusunda hiçbir girişimde bulunulmamaktadır.
• Sınırı geçmek isteyen insanlara, Federal Kürdistan Bölgesi’nde bulunan insanlar yardım etmemekte, kendi paraları ile ihtiyaçlarını karşılamakta ve yapılan alışverişler piyasa değerinin üzerinde gerçekleşmektedir.
• İnsanlar su ihtiyaçlarını bulundukları alanın yakınlarda bulunan yeşil alan sulama sisteminden karşılamakta ve bu su yetkililer tarafından sık sık kesilmektedir.
• İnsanlar gıda yardımına acil gereksinim duymakta, özellikle çocuklar gıda yoksunluğundan kaynaklı hayati riskle karşı karşıya bulunmaktadır. Yeşil alan sulama suyunun kullanılması, sıcak hava gibi nedenlerle çok sayıda çocuk ishale yakalanmış ve 3 çocuk bu nedenle yaşamını yitirmiştir. Acil önlemlerin alınmaması durumunda heyetimiz, çok sayıda ölüme neden olacak salgın hastalıkların gelişebileceği izlenimini edinmiştir.
• Bölgesel hükümetin insani ihtiyaçları karşılanması talebiyle bu insanlar yürüyüş gerçekleştirmiş, yapılan yürüyüşte insanlar polislerin müdahalesine maruz kalmış ve şiddet görmüşlerdir.
• Görüştüğümüz insanlar bizlere “ Şengal ve Şıxan’da IŞİD, binlere varan kadınlarımızı ve kızlarımızı kaçırıyor, ardından götürüp satıyorlar. Müslüman olmaları için baskı ve öldürmeye varan uygulamalar yaptılar. Kaçan kaçtı. Kalanların hepsini öldürdüler” şeklinde ifadelerde bulundular.
'Bölgede yaşanan soykırım yerinde incelenmeli'
Yayınlanan rapor hakkında bir değerlendirmede bulunan İHD Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici, çok büyük bir göç sorunu ile karşı karşıya olunduğuna dikkat çekti. Bilici, “Katliamdan kaçan insanlara insani yardım sağlanmalı ve güvenlikleri sağlanmalıdır. Bu Kürdistan Federal Bölgesinin tek başına baş edebileceği bir durum değildir. Üyesi olduğumuz FİDH ve Akdeniz İnsan hakları örgütlerinin heyetler oluşturarak, bölgede yaşanan jenoside, soykırımı yerinde incelemesi gerekir. Türkiye’de aynı şekilde sahip çıkması gerekir. Katliamlar yapılıyor ve çok büyük bir göç var. Yaşanan bu trajedinin önüne geçilmesi gerekir” diye konuştu.
100 kilometrelik yolculuk
Musul’un Şengal ilçesinin 2 Ağustos’ta, IŞİD’in kontrolüne geçmesinin ardından Ezidilerin ölüm yolculuğu başlamıştı. Öncelikle 75 kilometre uzunluğundaki dağa sığınan Ezidiler, sonrasında 100 kilometrelik kaçış yolunda, 50 dereceyi bulan sıcaklıkta yürüyüşe geçmişti. Önce Suriye’nin Rimelan bölgesine gelip Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) kurduğu Nevroz Kampı’na gelen Ezidiler ardından da Suriye-Irak sınırındaki Peşhabur Gümrük Kapısı’ndan geçerek Zaho’ya giriş yapmışlardı.
Sayıları 30 bini bulan Ezidilerin büyük bir kısmı katliamdan kurtulmuş olsa da, bu yolculukta, özellikle yaşlı ve çocuklardan pek çok kişi hayatını kaybetti. Öte yandan, IŞİD kontrolündeki Şengal’in dağlarında mahsur kalan Ezidiler de bulunuyor. (GK)
