1974 Kıbrıs Harekatı sırasında Kıbrıs kaçırılan sanat eserleri ve değerli antika eşyalar, 2014 sonuna kadar tümüyle asıl sahiplerine iade edilmiş olacak. Kıbrıs Haber Ajansı'na verdiği röportajda Kıbrıs Kilisesi AB Temsil Ofisi Başkanı Episkopos Neapolis Porfyrios, yaklaşık 20 bin değerli eşyanın 1974'te kaçırıldığını ve 2014'te tüm davaların sonuçlanmasıyla beraber eşyaların büyük bölümünün Ada'ya döneceğini belirtti.
|
|
FATİH GÖKHAN DİLER
fgdiler@agos.com.tr
1974 Kıbrıs Harekatı sırasında Kıbrıs kaçırılan sanat eserleri ve değerli antika eşyalar, 2014 sonuna kadar tümüyle asıl sahiplerine iade edilmiş olacak. Kıbrıs Haber Ajansı'na verdiği röportajda Kıbrıs Kilisesi AB Temsil Ofisi Başkanı Episkopos Neapolis Porfyrios, yaklaşık 20 bin değerli eşyanın 1974'te kaçırıldığını ve 2014'te tüm davaların sonuçlanmasıyla beraber eşyaların büyük bölümünün Ada'ya döneceğini belirtti. Geri kalan eserlerinse izi kaybolmuş durumda. Episkoposun dile getirdiği davaların en büyüğü 'Münih Davası' olarak biliniyor. 16 yıllık bir serüven olan ve 2013’te karar aşamasına gelinen bu davanın başrol oyuncusuysa Aydın Dikmen isimli, Türkiye doğumlu bir sanat tüccarı.
Kayıp eşya çok
|
|
Episkopos Porfyrios, Kıbrıs Harekatı'ndan sonra “Yaklaşık 20 bin eşya işgal bölgesinden dışarı çıkarıldı. Kıbrıs Kilisesi, Başsavcılık, Polis Merkezi, Tarihi Eserleri Koruma Departmanı gibi devlet birimleriyle işbirliği yaparak birkaç yüz eşyanın geri iadesini sağlamıştı. Hâlâ çok sayıda kayıp değerli eşya var. Ne yazık ki zaman bizim lehimize işlemiyor, yıllar geçtikçe çalınan değerli eşyaların izleri de siliniyor” dedi.
Episkopos Porfyrios'un iadesini beklediği değerli antika eşya ve tarihi eserlerin çok büyük bir bölümü meşhur 'Münih Davası'nda Bavyera polisi tarafında ele geçirilmişti. Süreç 1997’de, polisin Mühih'te yaptığı baskınla başlamış, içinde Kıbrıs'taki kilise ve manastırlardan kaçırılmış fresk, mozaik ve ikonların da bulunduğu 5 bine yakın değerli eşya ele geçirilmişti. Eşyaları Münih'teki iki dairede saklayansa Türkiye doğumlu sanat tüccarı Aydın Dikmen'di. Eşyalar Bavyera polisi tarafından bir depoya kaldırıldı, dairelerin sahibi Aydın Dikmen'se yargılanmak üzere göz altına alındı.
Münih Davası ve Kıbrıs kilise ve manastırlarından kaçırılan değerli eşyaların akıbeti uluslararası hukuka ve kültürel mirasın geri verilmesini düzenleyen diğer yasalara takıldı ve 2013’e kadar Bavyera polisini elinde delil olarak tutuldu. 19 Mart 2013'te Münih'te açıklanan kararla Aydın Dikmen'in kiliseye ait değerli eşyalar üzerindeki sahiplik iddiaları tamamen geri çevrildi ve kendisi bu eşyaların Kıbrıs Kilisesi'ne iadesi sürecinde işbirliği yapmak zorunda bırakıldı, aksi durumda 7,3 milyon Euro'luk bir cezaya çarptırılacağı duyuruldu. Episkopos Porfyrios'un da belirttiği üzere sürecin 2014'te tamamlanması bekleniyor.
Bizans’tan kalma
Dava sürecinde Bizans uzmanı Athanasios Georgiou tarafından Alman yetkililere gönderilen kataloğa göre Dikmen'e ait dairede bulunan ve içlerinde mozaik, tablo, ikon ve el yazmalarının da olduğu ve Kıbrıs'ta 51 farklı kilise ve manastırdan kaçırılmış olan tam 422 farklı değerli eşya var. Georgiou'nun hazırlamış olduğu katalog Bavyeralı yargıcın atamış olduğu Almanyalı Bizans uzmanı Johannes Deckers tarafından da incelendi ve listenin en azından yarısının “şüphe götürmeksizin” Bizans dönemine ait ve Kıbrıs kökenli olduğu saptandı. Davada iadesi beklenen en önemli değerli eşyalar arasında bir Ermeni incili, Trooditissa Manastırı'na ait bir elyazması, 6. yüzyıla ait Thadeos döneminden kalma Kanakaria mozaiği, 12. yüzyıldan kalma Antifonitis Kilisesi'ne ait 32 adet fresk bulunuyor.
.jpg "Dink Cinayeti ek davaları görüldü: Samast hakkında zamanaşımı kararı verildi, Yılmazer ve Akyürek müebbet hapis cezasına çarptırıldı")
