Suriye’de Beşar Esad’a karşı kurulması muhtemel Uluslararası Gönüllüler Koalisyonu’na katılım konusunda Meclis'ten yeni bir tezkere çıkarmaya gerek olup olmadığı tartışılıyor
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin, Suriye’de kimyasal silah kullanımının kanıtlandığı açıklamasının ardından, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nu araması başkent kulislerini hareketlendirdi. Türkiye ’nin olası bir ‘gönüllüler koalisyonda’ yer alıp almayacağının yanı sıra, bu durumda Meclis’ten Suriye ile ilgili yeni bir tezkereye ihtiyaç olup olmadığı da tartışma yarattı.
Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın katıldığı bir televizyon programında, “Daha önce geçirilen tezkerelerde zaten bazı haklarımızı kullandık veya kullanmak üzereyiz. Bunun için de yeni bir tezkere gerekirse, gerekirse diyorum, elimizdeki mevcut imkânlara bakarız, Meclis’e geliriz, o zaman CHP karşı çıkar, MHP de umarım karşı çıkar çünkü ağızlarının çalımına bakarsak onlar da böyle bir operasyonun içerisinde Türkiye’nin yer almasını istemiyor olabilirler. Gücümüz yeterse biz çıkarırız ve böyle bir koalisyonun içerisinde yer alırız” dedi. Arınç, “Gerektiği takdirde o zaman TBMM’den bir tezkere çıkacak” denmesi üzerine ise “Elimizde bir tezkere var Suriye ile ilgili. Onun süresi zannediyorum dolmadı henüz. Onun içerisindeki yetkilerin kapsamında kalan bir husussa böyle bir şeye gerek duymayabiliriz” diye konuştu.
Suriye tezkeresi var ama
Suriye tarafından atılan top mermisinin Şanlıurfa’nın Akçakale ilçesinde 5 can almasının ardından Suriye tezkeresi 4 Ekim 2012’de Meclis’te kapalı oturumda görüşülerek kabul edilmişti. 6 Ekim’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren tezkere, “hudut, şümul, miktar ve zamanı Hükümetçe takdir ve tespit edilmek kaydıyla, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesi ve görevlendirilmesi ile bununla ilgili gerekli düzenlemelerin Hükümet tarafından belirlenecek esaslara göre yapılması için bir yıl süreyle izin verilmesi”ni kapsıyor.
6 Ekim 2013’te süresi biten tezkere ‘yabancı silahlı kuvvetler mensuplarının Türkiye’de bulunması’nı kapsamıyor. Bu nedenle süre ile ilgili bir sorun olmasa bile, olası bir Suriye’ye müdahale konusunda daha kapsamlı bir tezkerenin Meclis’ten geçirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
En kapsamlısı 1 Mart tezkeresiydi
Türkiye’de bugüne kadar Körfez Krizi, ABD’nin Irak’a yönelik operasyon sürecinde ‘kapsamlı tezkereler’ gündeme geldi. Körfez krizizi sürecinde 12 Ağustos 1990’da Meclis’ten hükümete, “Ülkemize bir tecavüz vuku halinde derhal mukabele edilmesi maksadına münhasır olarak” Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesi veya yabancı silahlı kuvvetler mensuplarının Türkiye’de bulunması konularında izin verildi. TBMM, yine aynı kapsamda 5 Eylül 1990 ve 17 Ocak 1991 tarihlerinde BM Güvenlik Konseyi kararını desteklemek ve Türkiye’nin muhtemel tehlikelere karşı güvenliğinin idame ettirilmesini sağlamak, kriz süresince ve sonrasında olabilecek gelişmeler ışığında Türkiye’nin çıkarlarını korumak amacıyla Türk askerinin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verdi.
ABD’nin Irak’a yönelik operasyonuyla ilgili olarak 4 Başbakanlık Tezkeresi, 2003’te TBMM’ye sunulurken, bunlardan Türk askerinin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı ülke askerlerinin Türkiye’ye gelmesini içeren tezkere, yoğun tartışmaların ardından 1 Martta kapalı oturumda görüşüldü. Irak Savaşı nedeniyle “TSK’nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunması için Hükümet’e yetki verilmesine” ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM Genel Kurulu’nda 1 Mart 2003’te “katılanların salt çoğunluğuna ulaşılmaması” nedeniyle kabul edilmedi.
Türkiye’deki askeri üs ve tesisler ile limanlarda gerekli yenileştirme, geliştirme, inşaat ve tevsi çalışmaları ile altyapı faaliyetlerinde bulunmak amacıyla ABD’li teknik ve askeri personelin 3 ay süreyle Türkiye’de bulunmasına izin verilmesine ilişkin karar 6 Şubat 2003 tarihinde TBMM’den çıktı. TBMM, 20 Mart 2003’te, TSK’nın Kuzey Irak’a gönderilmesine; bu kuvvetlerin belirlenecek esaslar çerçevesinde kullanılmasına ve muhtemel bir askeri harekât kapsamında yabancı silahlı kuvvetlere mensup hava unsurlarının Türk hava sahasını kullanmalarına 6 ay süreyle izin verdi. Irak ile ilgili aynı dönemdeki diğer tezkere ise 7 Ekim 2003 tarihli oldu. Başbakanlık Tezkeresiyle, Hükümete, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, güvenlik ve istikrara katkı yapmak amacıyla Irak’a gönderilmesi, bu kuvvetlerin görev ye kullanılmasına ilişkin gerekli düzenlemelerin yapılması için 1 yıl süreyle izin verdi.
RADİKAL
