Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun değişiyor. 5683 Sayılı Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun'la ilgili yapılan değişikliğin yürürlüğe girmesine sekiz gün kaldı.
Türkiye'de çalışan -Başbakan'ın açıkladığı sayıya göre- 100 bine yakın Ermenistan vatandaşının (gerçek rakamların 15 - 20 bin arasında olduğu tahmin ediliyor) yanı sıra farklı uyruklardan binlerce kişiyi ve onları çalıştıranları da etkileyecek yasa değişikliğinin yürürlüğe girmesi yönünden hiçbir engel gözükmüyor.
Bakanlık bu değişikliğin hem kayıt dışı çalışmanın önüne geçmek, hem Türk vatandaşlarının iş bulması kolaylaştırmak, hem de yurtdışına döviz çıkışının önüne geçmek için yapıldığını söyledi.
Fransa Parlementosu'nun 'Soykırımının inkarını' cezalandıran yasa tasarısını kabul etme süreciyle birlikte okunması gereken yasa değişikliğinin 'Ermenilere karşı bir gözdağı' olduğu ve bu yönüyle siyasi içerikli olduğu tartışılıyor.
2010’da dile getirilmişti
Değişikliğin ilk izleri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 2010 Mart'ında Londra'da BBC Türkçeye verdiği röportajda okunuyordu. Başbakan ülke meclislerinden Ermeni soykırımını tanıyan kararların çıkmasının bedelini Türkiye'deki Ermenilerin ödeyeceğini söylüyordu.
Başbakan, 'Benim vatandaşım değil bunlar. Ülkemde de tutmak zorunda değilim' dediği, vatandaş olmayan 100 bin Ermeni için 'Hadi memleketine diyebilirim' demişti.
Değişiklik kimleri etkileyecek?
Ancak 1 Şubat 2012'den itibaren geçerli olacak yasa değişikliği elbette yalnızca 'izinsiz' çalışan 100 bine yakın Ermenistan vatandaşını değil, diğer ülkelerden çalışmak için Türkiye'ye gelenleri de etkileyecek.
Şu anki sistemde Türkmenistan, Gürcistan, Azerbaycan, Ukrayna, Moldova, Endonezya gibi ülkelerden gelerek çeşitli iş dallarında güvencesiz çalışan kişiler turist vizesiyle ülkeye giriyor; üç veya altı ay kalıp, ülkelerine giriş çıkış yapıp yeniden dönüyor.
Yeni düzenlemede ise Türkiye'den çıktıktan sonra giriş şartı 90 güne yükseliyor. Genelde çocuk bakıcılığı, hasta bakıcılığı, masözlük/masörlük gibi işlerde çalışan bu kişiler için 90 gün ülkeden ayrılmak, iş kaybı anlamına geliyor.
Diğer seçenek 1.330 TL+ sigorta primi
Yanında çalışan kişiyi bırakmak istemeyenler için ise şöyle bir formül geliştirilmiş:
Çalışmak için kalması istenilen kişilere çalışma izni almak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na başvuruda bulunulacak. Ve yanında çalıştıracağı kişi için 1.330 TL maaş ve sigorta primi yatırılacak.
Yasadaki belirsizlikler
Hürriyet Gazetesi yazarı Taha Akyol’a konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in verdiği bilgiye göre, turist vizesiyle gelip çalışma izni alan yabancıların süreleri 1 yıl veya daha fazla uzatılabilir. Fakat o zaman izinli çalıştıkları süre içinde 400 lira gibi yüksek prim ödemeleri gerekecek; dahası Türk vatandaşının iş aradığı bir sektörde yabancı çalıştırılamaz. Fakat Türkiye’de “ev hizmetleri”nde çalışan Ermeni, Kırgız veya Gagavuzlar dikkate alınarak bir kolaylık getirilmiş: Fazla değil (!) , bir Türk vatandaşı kadar prim ödeyecekler, aynı işe bir Türk vatandaşı talip olsa bile ev işlerinde çalışmaya devam edecekler.
