Nazar Büyüm’ün kaybı bizler için bir veda değil

Bir kültür insanı olmanın ötesinde bir şair ve çevirmen de olan Büyüm’ün önderliğinde, 2009’da bir çeviri grubunun içinde olmuştum, Ermeniceden Türkçeye çevrilecek bir şiir ve öykü antolojisi hazırlamak amacıyla. Şairler, yazarlar ve yapıtlar seçilmek üzereydi ki bu projenin arkası gelmedi ne yazık ki! Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan büyük şair Taniel Varujan’ın “Ekmeğin Şarkısı” kitabının Türkçe çevirisi ve önsözü için beni arayıp tebrik etmişti.

Kimi insanlar vardır, biz farkına varmasak da, doğrudan ya da dolaylı olarak, farklı biçim ve derinlikte ve olumlu yönde hayatımızı etkilerler. Karşılıksızdır yarattıkları etki ve asla bir iyilik gibi değil de aksine olağan görünen bir mucizedir sanki! Çoğu defa hayatımızın görünmez kahramanları olur çıkarlar. Borçlu olduklarımızdandırlar. Onlar olmasa ağır çekerdi hayat ve sanırım dünya, bu gibi güzel insanların yüzü suyu hürmetine ayakta kalmakta.

İşte onlardan biriydi Nazar Büyüm, Sevgili Nazar Ağparig! Kendisiyle ne zaman tanıştığımı hatırlamıyorum. Aynı liseden mezun bir büyüğümüz olduğundan, yeni yerine taşınan okul derneğiyle ilgili bir görüşmemizde gerçekleşmişti sanırım onunla ilk karşılaşmam. Sorunları kavrama ve çözüme kavuşturmada pratik tavrıyla, zihni kıvraklığıyla kendi yaratıcı gücüne güvenen kararlı, ilkeli bir kültür insanı görmüştüm kendisinde. Birçok alanda ve bilhassa yayıncılıkta; kitap ve dergicilikte, özenli ve nitelikli olduğu kadar estetik çıtası da yüksek ve örnek teşkil edecek işlere imza atmıştı. Az buz şey değildir yapıp yarattıkları. Bir büyücüydü adeta.

Ne var ki hiç de kolay olmamıştır bunları hayata geçirmek, çıkışları ve inişleriyle nice badireler atlatmıştır şu hayatta. Ansiklopedi yayınlarıyla, Adam Yayınları kitapları, AdamÖykü, AdamSanat dergileriyle kültür ve sanat alanında Türkiye toplum hayatına çok değerli katkılarda bulunmuştur. Yaptığı işe, giriştiği eyleme gönlünü, yaratıcı gücünü cömertçe katan biriydi. Önemli dünya şairlerinden, çeviri ağırlıklı “ Adam Şiir Klasikleri” dizisindeki her bir kitap, içerik kalitesi yanında sempatik boyutu, ilginç kapak tasarımı, bez cildiyle, şık ve zarif görünümüyle eşsiz ve büyüleyiciydi. 2004 yılında, dizinin (belki de) son kitabı Zahrad’ın “Işığını Söndürme Sakın”ı olmuştu. Zahrad’ın sevinci görülmeye değerdi!

Bir kültür insanı olmanın ötesinde bir şair ve çevirmen de olan Büyüm’ün önderliğinde, 2009’da bir çeviri grubunun içinde olmuştum, Ermeniceden Türkçeye çevrilecek bir şiir ve öykü antolojisi hazırlamak amacıyla. Şairler, yazarlar ve yapıtlar seçilmek üzereydi ki bu projenin arkası gelmedi ne yazık ki! Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan büyük şair Taniel Varujan’ın “Ekmeğin Şarkısı” kitabının Türkçe çevirisi ve önsözü için beni arayıp tebrik etmişti. Beni yüreklendiren övgü sözlerinden mutlu olduğum kadar mahcup da olmuştum. Kendisiyle zaman zaman farklı şairlerden yaptığım çevirileri paylaşıyordum. Son kez telefonla Ekim başında konuştuk. Hastaneden taburcu olmayı bekliyordu. Gigo şiirlerinin çevirisinden de söz etmiştim kendisine, sevindi. Ne yazık ki yeni yayımlanan “Bi’ Âlem Gigo” kitabını göremedi.

Nazar Büyüm, Cevat Çapan’la birlikte Türkçeye kazandırdıkları ve yıllar öncesine ait “Bir Beat Kuşağı Şiiri” projelerini, “Adam Şiir Klasikleri” dizisinin Aralık 2017’de, özel basım son kitabı olarak  ”Bazen Sonsuzluk Sürüp Giderken” adıyla yayımladı. Sonsöz yazısını şöyle bitirir: “Bu özel bir yayın; dostlarımız, yakınlarımız için. Her ne kadar Cevat “Her veda bir elveda değildir” dese de, bu bir veda kitabı.
Hoşçakalın.”

Onun kaybı bizler için bir veda değil elbet! Sohbetlerinin ve Agos’ta yazdığı zamanlar heyecanla beklediğimiz o gürül gürül yazılarının lezzeti hâlâ belleklerimizde. Teşekkür ederiz…

Anısı önünde derin saygıyla.