Türkiye Ermeni toplumunun en önemli çağdaş şairlerinden Zahrad'ın 100. doğum yıldönümü için hazırlanan ve Türkiye Ermenileri Patrikliği tarafından yayınlanan seçki iki ayrı etkinlikle tanıtıldı.
18 Kasım Pazartesi akşamı ilk olarak Feriköy Şirinoğlu Kilisesi salonunda etkinlik düzenlendi. Geceye geniş bir katılım oldu. Yeğişe Çarents Müzesi ile işbirliği içinde yayınlanan seçki Ermeni edebiyatı geleneğince şarapla kutsandı.
Zahrad’dan 100 şiir örneğinin yer aldığı kitap, böylece okuyucuyla buluşmuş oldu.
Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan’ın katılımıyla gerçekleşen kitap tanıtım etkinliğine Yerevan’dan hekim-yazar, New York Bilim Akademisi Onur Üyesi Hagop Ayntablıyan, Yerevan Yeğişe Çarents Edebiyat ve Sanat Müzesi Müdürü Suzanna Hocamiryan ile Luiza Yeremyan ve Vahakn Zakaryan katıldılar. Patrikhane bünyesindeki din adamlarının da hazır bulunduğu etkinliğin sunuculuğunu ise Talar Bağdasaryan ve Boğos Çalgıcıyan üstlendi.
Etkinlikte Getronagan Lisesi’nden Aylin Manukyan ve Garen Ezikoğlu, Esayan Lisesi’nden Nikolas Ferahyan, Surp Haç Tıbrevank Lisesi’nden Arek Çatak, Sahakyan Nunyan Lisesi’nden Sarin Karaman ve Pangaltı Mıhitaryan Lisesi’nden Sesi Reizyan, Arad Vartanyan ve Narod Vartanyan Zahrad’dan şiirler okudular. Boğos Çalgıcıyan’ın Zahrad’ın yaşam öyküsünü aktaran konuşmasının ardından Patrikhane Yayınlar ve Bilgilendirme Bölümü Başkanı Üstrahip Hovagim Seropyan, kitabın hayata geçirilme sürecini anlattı.
Bu yayın fikrini ortaya atan ve sponsorluğunu üstlenen Dr. Hagop Ayntablıyan da konuşmasında, kitabın yayınlanmasından ötürü mutluluğunu dile getirdi ve İstanbul Ermeni edebiyatının önemine vurgu yaptı.
‘Zahrad - 100, Seçmeler’ adlı kitap Türkiye Ermeni Patrikhanesi ve Yeğişe Çarents Edebiyat ve Sanat Müzesi işbirliğiyle yayınlandı. Nitekim Zahrad’ın edebi mirası, el yazmaları ve eskizleri bu müzede korunuyor. Müze müdürü Hocamiryan, konuşmasında Zahrad’ın bütün nesillere hitap eden bir ozan olduğunun altını çizdi.
Konuşmaların ardından Silva Gomikyan da Zahrad şiirlerinden bir seçki sundu. Yerevan’dan gelen Luiza Yeremyan ve İstanbullu ses sanatçısı Artür Bağdasaryan, şarkılar seslendirdi.
Hagop Ayntablıyan’ın talebi üzerine Margarit Sarkisyan’ın özel olarak bestelediği Zahrad’ın ‘Yiğit Usta Gomidas’ adlı şiir de etkinlikte ilk kez seslendirildi.
Zahrad’ın bilinen son şiiri Hrant Dink’in öldürülmesi üzerine yazılmıştı ve Şubat 2007 tarihini taşıyordu. Bu şiir de Boğos Çalgıcıyan tarafından seslendirildi.
Kapanış konuşmasını yapan Patrik Maşalyan, Zahrad’ın yenilikçi şiir anlayışını saygıyla andıktan sonra başta Hagop Ayntablıyan olmak üzere bu kitabın yayınlanmasına ve etkinliğin düzenlenmesine katkı sunanlara teşekkür etti.
İkinci etkinlik 19 Kasım’da Bakırköy Dadyan Okulu’nda gerçekleşti. Bu etkinliğe de bir önceki gece olduğu gibi Patrik Maşalyan ve ruhanilerin yanısıra Dr. Hagop Ayntablıyan, Suzanna Hocamiryan, ayrıca Luiza Yeremyan ve Vahakn Zakaryan da katıldı.
Etkinliğe Ermeni okullarından, öğretmenleriyle birlikte 200'ü öğrenci katıldı.
Ermeni okullarından öğrenciler etkinlikte Zahrad'ın şiirlerini okudu. Yeremyan ve Bağdasaryan şarkılar seslendirdi.
Patrik Maşalyan da kapanış konuşmasında "Bugün Zahrad'ın doğumunun yüzüncü yılını kutluyoruz, çünkü o, yaşadığı günde ölümsüzleşmişti" dedi. Patrik Maşalyan seçki için fikir veren Ayntablıyan ve seçkiyi yayına hazırlayan Üstrahip Hovagim Seropyan'a ayrıca teşekkür etti, öğrencilere de "Ana dilinizle büyüyün ve ana dilinizi konuşun" öğüdünü verdi.
Törenin sonunda Zahrad-100 seçkisi katılımcılara ve okulların kütüphanelerine bağışlandı.
Sevilen bir şair
Şair Zahrad’ın asıl adı Zareh Yaldızcıyan’dır. 10 Mayıs 1924’te İstanbul Nişantaşı’nda doğdu. Üç yaşındayken babasını kaybetti. 1942’de Pangaltı Mıkhitaryan Ermeni Lisesi’nden mezun oldu. Üç yıl devam ettiği İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki öğrenimini yarıda bıraktı. Ticaretle uğraşmaya başladı. İlk şiiri 1943’te Jamanak gazetesinde yayımlandı. İlk kitabı Medz Kağak (Büyük Şehir) 1960’da yayımlandı. Ermenice şiire yeni bir soluk getiren şair olarak tanındı ve büyük takdir gördü. Sonraki şiir kitapları: Kunavor Sahmanner (Renkli Sınırlar, 1968), Pari Yergink (İyi Gökyüzü, 1971), Gananç Hoğ (Yeşil Toprak, 1976), Meg Karov Yergu Karun (Bir Taşla İki Bahar, 1989), Mağ mı Çur (Bir Elek Su, 1995), Dzayrı Dzayrin (Ucu Ucuna, 2001), Çurı Baden Ver (Su Duvardan Yukarı, 2004). Şiirleri 22 dile çevrildi. Karikatürist Ohan (Ohannes Şaşkal) şiirlerinin bir kısmını Türkçe’ye kazandırdı: Yağ Damlası (İyi Şeyler Yayıncılık, 1993, 2000), Yapracığı Gören Balık (Belge Yayınları, 2002), Işığını Söndürme Sakın (Adam Yayıncılık, 2004), Ferah Tut Yüreğini (Aras Yayıncılık, 2015), Kediler (Aras Yayıncılık, 2017), Bambaşka Bir Bahar (Aras Yayıncılık, 2020). 21 Şubat 2007’de hayatını kaybetti, Şişli Ermeni Mezarlığı aydınlar bölümüne gömüldü.
