İran'dan kaçarak Türkiye'ye sığınma talebinde bulunan Sanaz Celili'nin, 1 Mayıs 2024 tarihinde sığınma başvurusunun reddedilmesi nedeniyle intihar ettiği haberleri basına yansımıştı. DEM Parti Diyarbakır milletvekili Halide Türkoğlu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş'ın yanıtlaması talebiyle TBMM'ye soru önergesi yöneltti.
Önerge şöyle:
"7 yıl önce İran baskı rejiminden Türkiye’ye kaçan ve sığınma talebinde bulunan Sanaz Celili, 1 Mayıs 2024 tarihinde sığınma başvurusunun reddedilmesi nedeniyle intihar ettiği bilgisi basına yansımıştır. İnsan Hakları Örgütü Hengaw'ın elde ettiği bilgiye göre; Sanaz'ın annesi, kızının son dönemlerde yaşadığı belirsizlik ve İran'a iade edilme ihtimali nedeniyle psikolojik baskı ve şiddet yaşamıştır.
Türkiye’de göçmen ve mülteci karşıtlığı üzerinden geliştirilen milliyetçi, cinsiyetçi saldırlar kadınların yaşamlarını her geçen gün daha da zorlaştırmaktadır. Göçmen ve mülteci kadınlar bu politikaların sonucunda evde, sokakta, iş yerinde her türlü şiddetin açık hedefi haline gelmeye devam etmektedir.
Yine kadın örgütleri, hak örgütleri tarafından basına ve kamuoyuna yansıyan bilgiler şunu göstermiştir ki; Geri Gönderme Merkezleri kadınların can güvenliğini sağlamadığı merkezler haline gelirken, kadınlar bu merkezlerde şiddetin hedefi olmuştur. Yine bu merkezlerin tüm insan hakları ve hukuk örgütlerine kapalı olmasından kaynaklı bu merkezlerde yaşanan işkence ve kötü muamelenin görülmediği tespiti söz konusu hak örgütleri tarafından yapılmıştır.
Bu kapsamda;
-İran erkek rejimi tarafından kadınlara uygulanan baskı ve şiddet birçok kadının farklı yollarla başka ülkelere gitmek zorunda olduğu gerçeğinden hareketle Sanaz Celili’nin başvurusu neden kabul edilmemiştir? Sanaz’ın bu süre içerisinde beklemekten kaynaklı yaşadığı psikolojik şiddetten haberdar mısınız?
-Türkiye’de kayıt dışı yaşayan göçmen ve mülteci kadın sayısı kaçtır? Göçmen ve mülteci statüsünde olan kadın sayısı kaçtır
-Bakanlığınız göçmen ve mülteci kadınların yaşadığı sorunları gidermeye dönük hangi politikaları üretmiştir?
-Geri Gönderme Merkez’lerinde kadınların yaşadığı şiddetten Bakanlığınız haberdar mıdır? Bu merkezlerde kadına yönelik işlenen suçlara dair Bakanlığınıza kaç başvuru yapılmıştır? Bu başvuruların kaçı işleme alınmış ve şiddeti uygulayan faillerin kaçı cezalandırılmıştır?
-Ülke genelinde Geri Gönderme Merkezlerin kaç kadın bulunmaktadır? Başvuru merkezlerinde yıllardır bekleyen kadınların olduğu bilgisi doğru mudur? Kadınlar hangi gerekçelerle bu merkezlerde bekletilmektedir?"
Sanaz Celili'nin arkadaşı Sanaz Genci, Antalya'da gerçekleşen olayla ilgiili Rudaw ajansına yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Sanaz artık İran'da kalamazdı. Durumu iyi değildi ve hayatı tehlikedeydi. Türkiye'ye giderek başka bir ülkeye gitmek için sığınma talebinde bulundu. Bir mültecinin hayatı oldukça zordur. Türkiye onu sınır dışı etmeye karar verdi. Avukatlar kararı durdurdu ama karar bir kez daha verildi. İran'a dönmek istemedi. Yaşamına son verdi. Cenazenin İran'a gelmesini beklemiyoruz."
