Azerbaycan’da alternatif medyaya yönelik baskı bu hafta da devam etti. AbzasMedia baskınından bir hafta sonra, bu kez Kanal 13'ün kurucusu Aziz Orujov ‘izinsiz inşaat’ gerekçesiyle tutukladı. Medya bu tutuklamayı ‘ABD casusu’ söyleminin bir başka sıçraması olarak değerlendiriyor.
Azerbaycan’da polis, AbzasMedia’nın ofisine baskın yapıp yönetimdeki gazetecileri tutukladıktan sonra, 28 Kasım’da, YouTube’da siyaset ve toplumsal konulara dair yayın yapan bağımsız bir çevrimiçi kanalı olan Kanal 13’ün kurucusu ve müdürü Aziz Orujov’u [Orucov] da tutukladı.
Ev, ofis ve arabada arama
Pazartesi günü Bakü’de gözaltına anılan Aziz Orujov, Salı günü izinsiz ev inşa etme suçlamasıyla üç aylığına tutuklandı. Orujov, suçlu bulunması halinde üç yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalacak.
Orujov’un avukatı Bahruz Bayramov, Facebook hesabından yatığı açıklamada suçlamaların Kanal 13’ün çalışmasını kısıtlamayı hedeflediğini söyledi. Bayramov, mahkemenin Orujov’u duruşma öncesi gözaltına alması için ‘hiçbir nedeni’ olmadığını savundu, “İkamet ettiği yer biliniyor, kaçıp saklanamaz” dedi.
OC-Media, polisin pazartesi akşamı Orujov’u gözaltına almadan önce evinde ve ofislerinde arama yaptığını, ardından arabasını da aradıklarını aktarıyor. Haberde Orujov’un daha önce 2017’de Azerbaycan’da kayıtdışı şirket işletmek ve görevi kötüye kullanmak suçlamalarıyla tutuklanıp altı yıl hapis cezasına çarptırıldığı, ancak sonraki yıl serbest bırakıldığı belirtiliyor.
Orujov’un tutuklanması, polisin AbzasMedia’nın müdürü Ulvi Hasanlı, müdür yardımcısı Mahammad Kekalov ve genel yayın yönetmeni Sevinj Vagifgizi’yi tutuklamasından bir hafta sonra oldu. Üçlü, para kaçakçılığıyla suçlanıyor ve suçlu bulunmaları halinde sekiz yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalacaklar.
‘ABD casusu’ söyleminin tırmanışı
Azerbaycan’da yaşanan gazeteci tutuklamalarını eleştirenler, bunu ‘Batı’yı cezalandırmak’ olarak yorumluyor. Bakü’de ABD büyükelçiliği, hükümet yanlısı bir web sitesinin davetlilerini ‘casus’ olarak adlandırmasının ardından, Amerikan üniversitelerinin mezunları için Bakü’de düzenlenecek gala etkinliğini iptal etmişti.
Eurasianet’in haberine göre, Azerbaycan’ın hükümet yanlısı medyası, ABD karşıtlığı retoriğini artırıyor ve hükümet, ABD hükümetinin uluslararası kalkınma kolu olan USAID’in faaliyetlerinin yasaklanması konusunda kamuoyuna bilgiler yansıtıyor.
Bu radikal ABD karşıtlığı, Azerbaycan’ın yakın zamanda rakibi Ermenistan ile barış görüşmelerinde Batı’nın arabuluculuğunu reddetmesi ve çatışmanın ikili formatta ya da Türkiye ve Rusya gibi bölgesel güçlerin arabuluculuğu yoluyla çözülmesini tercih etmesiyle paralellik gösteriyor. ‘ABD casusları’na karşı yürütülen bu kampanya ise, bir hafta içinde dört medya mensubunun tutuklanmasıyla devam ediyor.
Ne olmuştu?
Azerbaycan’da hükümet yanlısı faaliyetleriyle bilinen Qafqazinfo, ABD Büyükelçiliği tarafından yapılması planlanan etkinliğe davetlilerin, eğitim sırasında ABD adına casusluk yapmak üzere işe alındıklarını, kanıt sunmaksızın iddia etti. Açıklamada, “Aldığımız bilgilere göre, Azerbaycan kolluk kuvvetleri zaten konunun haberdar, gelecekte katılımcıları açığa çıkarmak amacıyla etkinliği izleyecekler” dendi. Bunun ardından 27 Kasım’da ABD Büyükelçiliği, Bakü’de yapılması planlanan ve ABD üniversitelerinin Azerbaycanlı mezunlarının bir araya geleceği etkinliği iptal etti.
Turan’a açıklama yapan ABD Büyükelçiliği, iddialara değinmedi. Açıklamada, “Büyükelçilik, iki önemli eğitim ve kültür değişim programımızın yıldönümlerini kutlamanın yanı sıra, ABD’de eğitim almış mezunlardan oluşan Azerbaycan topluluğunun başarılarını ve toplumlarına katkılarını vurgulamayı sabırsızlıkla bekliyordu. Yakın zamanda yeniden planlamayı bekliyoruz” dendi.
