Azerbaycan’da bu hafta, gazetecilerin tutuklanmasıyla başladı. AbzasMedia’nın müdürü Ulvi Hasanlı dört ay, genel yayın yönetmeni Sevinç Vagifgızı ise üç ay 29 gün hapis cezası aldı. Engelli hakları üzerine çalışan ve gözaltına alınan gazeteci Mahammad Kekalov’un akıbeti ise henüz belirsiz.
20 Kasım Pazartesi günü AbzasMedia’nın ofisine yapılan baskınla, kurumun müdürü Ulvi Hasanlı gözaltına alınmıştı. Medyanın genel yayın yönetmeni Sevinj Vagifgızı 21 Kasım Salı günü Brüksel’den Azerbaycan’a döndükten sonra, sabah erken saatlerde gözaltına alındı. Aynı gün akşam saatlerinde Bakü Mahkemesi, Hasanlı ve Vagifgızı için döviz kaçakçılığı gerekçesiyle tutuklama kararı verdi. Pazartesi günü AbzasMedia ile çalışan engelli hakları aktivisti Mahammad Kekalov da gözaltına alınmıştı.
Sekiz yıl hapis istemi
Polisin, AbzasMedia’nın ofislerine baskın yaptığı esnada 40 bin € (44 bin $) bulduğu iddiası üzerine hem Hasanlı hem de Vagifgızı, organize bir örgüte üye olarak kaçakçılık yapmakla suçlandı. Hasanlı ve Vagifgızı, suçlu bulunmaları halde sekiz yıl hapis cezasıyla karşı karşıyalar. İkisi de suçlamaları reddediyor ve tutuklanmalarının yürüttükleri gazetecilik faaliyetleriyle ilgili olduğunu ileri sürüyor.
Yolsuzluğa dair araştırmalarla biliniyor
Azerbaycanlı gazeteci İslam Shikhali, OC Media’ya yaptığı açıklamada Vagifgızı’nın Salı sabahı saat 03.30 sıralarında gözaltına alındığını ve polis tarafından Bakü’deki evine götürüldüğünü, polisin de evinde arama yaptığını söyledi. AbzasMedia, yetkililerin Hasanlı’ya yönelik suçlamaları tahrif etmek için parayı oraya yerleştiklerini iddia ediyor ve bunun yetkililer tarafından daha önce de kullanılan bir taktik olduğunu aktarıyor.
AbzasMedia, Aliyev Ailesi’nin iş anlaşmaları da dahil olmak üzere araştırma raporlarının yanı sıra 2020’den bu yana Dağlık Karabağ’da yürütülen yeniden inşa süreçlerinde yaşanan yolsuzlukları yayınlamasıyla biliniyor.
Mahammad Kekalov’un, bilgisayarı ve kişisel eşyalarına el koyan sivil polis memurları tarafından evinde gözaltına alındığı bildirildi. Salı günü OC Media’ya konuşan avukatı Rovshana Rahimli, onun neden ve hatta nerede tutulduğunu hâlâ bilmediğini söyledi. Haberin yazıldığı 23 Kasım Çarşamba günü Kekalov’un nerede tutulduğu henüz bilinmiyordu.
Rahimli “Birçok devlet kurumuna, Bakü Emniyet Müdürlüğü’ne, İnsan Hakları Komiserliği’ne ve başka kurumlara başvuruda bulundum. İnsan Hakları Komiserliği gerekli araştırmaları yapıp bizimle tekrar iletişime geçeceklerini söyledi” dedi.
‘Yasal bir saçmalık’
AbzasMedia’ya yönelik baskı, Azerbaycan’daki gazeteciler ve aktivistlerin eleştirilerine yol açtı; bazıları bunu bir ‘tiyatro gösterisi’ ve Bakü’nün ifade ve basın özgürlüğüne yönelik saldırısının bir uzantısı olarak gördü. X (eski Twitter) sosyal medya platformunda birçok Azerbaycanlı gazeteci ve aktivist yaşananları sert bir dille eleştirdi.
Salı günü, bir grup Azerbaycanlı gazeteci ve aktivist, Bakü’nün ifade özgürlüğüne yönelik ‘amansız baskısının’ bir parçası olarak AbzasMedia’nın genel yayın yönetmeni ve yöneticisinin tutuklanmasını kınayan ortak bir bildiri yayınladı ve şöyle dedi: “AbzasMedia’ya yönelik baskı, siyasi sistemin özgür basına yönelik acımasız tutumunun bir ifadesidir. Tüm bu baskıların sorumluluğunun, uluslararası etkinliklerde Azerbaycan’da açıkça ‘medya özgürdür’ diyen Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e ait olduğuna inanıyoruz.”
Uluslararası Af Örgütü, Sınır Tanımayan Gazeteciler, Gazetecileri Koruma Komitesi ve Uluslararası Basın Enstitüsü’nün de aralarında bulunduğu çok sayıda uluslararası kuruluş, gazetecilerin tutuklamaları kınadı ve Hasanlı ile meslektaşlarının serbest bırakılması çağrısında bulundu.
