Ermeni Vakıflar Birliği (ERVAB) uzun bir aradan sonra 6 Haziran'da toplandı. Basına kapalı yapılan toplantıya katılan Patrik Maşalyan gerek vakıf seçimleri, gerekse okulların bütçe durumu konusunda değerlendirmeler yaptı. Patrik Maşalyan vakf seçimleri ile ilgili olarak "Bizim için bölgesel seçimler en pratik ve gerçekçi çözüm olarak gözüküyor. Patrik olarak görüşümüz bu yöndedir. Ancak il geneli kabul edilecek olursa da buna bir itirazımız olmaz. Sadece semte indirgenen seçim bölgeleri kabulümüz değildir." dedi.
Patrik Maşalyan'ın ERVAB toplantısında yaptığı konuşma şöyle:
"Sayın başkan ve sayın vakıf yönetimleri
Pandemi sonrası bu ilk toplantının başarısı için duacıyım. Yıllardır biriken cemaat sorunlarının ele alınıp çözüm üretilmesi gereken sivil platformumuz olması hasebiyle Ermeni Vakıflar Birliğinin aktive edilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu toplantının yoğun gündemi bunun kanıtıdır. Cemaatimizin sivil sorunları öncelikle sivil yöneticilerimizi ilgilendirse de cemaatimizin bütünlüğü açısından hepimizin kaygısı olmak durumundadır. Ermeni toplumunun manevi birliğinin temsilcisi, patrik ve patrikhane olarak bu sorunlarda görüşlerimizi ve sesimizi değişik mecralarda duyurmaya çalışıyor ve sorunların çözümünde kendi katkımızı sunuyoruz. Bugün de üç temel konuda görüşlerimizi yöneticilerle ve halkımızla paylaşmak istiyoruz.
ERVAB'ın örgütlenmesi
Patrikliğimizin ilk günlerinden başlayarak Ermeni Vakıflar Birliğinin örgütlü ve sistematik çalışmasının cemaatimizin sağlıklı yönetimi için olmazsa olmaz bir zorunluluk olduğunu vurguladık. İki yıl önce oluşturulan bir sekretaryayla bu örgütlenme işine girişildi. Ancak genel sekreter rahmetli Harutyun Şanlı’nın zamansız vefatı ve pandemi kısıtlamaları dolayısıyla bu sekretarya işlevsiz kaldı. Şimdi yeni bir divan oluşturarak ERVAB’ı cemaatimizin iç örgütlenmesinin temel taşı yapmak durumundayız. Her ne kadar ERVAB yasal olarak var olmayan ve mevcut vakıflar yasasına göre de kurulması pek mümkün gözükmeyen bir üst çatı olsa da bu durum bizim böyle bir oluşuma ihtiyaç duyduğumuz gerçeğini değiştirmez. Yöneticilerin karşılıklı saygı ve güvenine dayanan cemaat içi bir dayanışma meclisi oluşturmak mümkün olabilmelidir. Diğer bazı azınlıkların böyle bir örgütlenmeye sahip olduğunu biliyoruz. ERVAB’ın teoriden pratiğe geçmesini mümkün kılacak üç adımı biz şöyle görüyoruz. 1. Mutlaka bir iç tüzük yazılmalı, görev, hak ve sorumluluklar, hizmet süreleri, hedefler ve amaçlara yönelik alt komisyonlar belirlenmeli. 2. Profesyonel çalışanlarla desteklenecek etkin bir sekretarya, ofis ve arşiv oluşturulmalı. 3. Halkın beklentilerini karşılayacak ve takdirini kazanacak somut çözümler uygulanmaya konulmalı. Örneğin, ortak bütçe, eğitim kalitesi, burslar, okulların durumu, gençler, yoksullar vs. Yıllardır sivil girişim bekleyen bu sorunların çözümü için umarız bu ERVAB toplantısı bir milat olur ve bu sıkıntılı günlerde halkımıza umut aşılar.
Vakıf seçimleri
Neredeyse on yıldır yapılamayan vakıf seçimlerinin bu yıl içinde gerçekleştirileceğine dair yetkililerden gelen somut açıklamalar hepimizin malumudur. Şahsen ben sayın İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’dan sona gelindiğini, 2022’nin sonuna kadar azınlık vakıflarının seçimlerinin olacağını, hastane vakıflarının seçimlerinin ise en geç 2023’ün sonuna dek yapılacağını işittim. Temel sorunun seçim bölgelerinin belirlenmesi olduğu bildirildi. Ortak bir seçim yönetmeliğinde en zorlanılan konunun Rum ve Yahudi cemaatlerinin il genelinde seçim istemeleri, Süryanilerin Anadolu’da bazı yerlerde mahalle düzeyinde bile seçim yapmak zorunda olmaları, Ermenilerin ise daha ziyade bölgesel seçim istemeleri olduğu bize belirtildi. Bizim için bölgesel seçimler en pratik ve gerçekçi çözüm olarak gözüküyor. Patrik olarak görüşümüz bu yöndedir. Ancak il geneli kabul edilecek olursa da buna bir itirazımız olmaz. Sadece semte indirgenen seçim bölgeleri kabulümüz değildir. Çünkü seçim yönetmeliğinin iptal edilmesinin nedeni az katılımla yapılan semt seçimlerinden doğan itiraz ve şikayetleri ortadan kaldırmaktı. On yıl bekledikten sonra eskisinden de gerilemiş bir yönetmelik en son isteyeceğimiz şeydir. Vakıfların şimdiden ivedilikle seçmen listeleri üstüne çalışması gerekmektedir. İşte ERVAB’ı bekleyen somut görevlerden biri de bölgesel seçimler için ortak seçmen listelerini oluşturmaktır.
Okul bütçeleri
Pandemi döneminde okullarımız sıkı bir sınav verdi. Bu dönemde hiçbir okulumuzu kapatmanın doğru olmadığını, okulların birleştirilmesi, kapatılması ya da dönüştürülmesi tartışmalarının pandemi sonrasında ele alınmasının doğru olacağını ilan ederek vakıflarımızı ve hayırseverlerimizi sıkıntıda olan okullarımıza yardımlarını esirgememeleri konusunda teşvik etmiştik. Tanrıya şükür, hiçbir okulumuzu kapatmadan bu dönemi atlattık. Ancak Pandemi dönemini bile aratan ekonomik kriz ve enflasyon dalgası yeni finansal çözümler aramaya bizi zorluyor. Bu tatsız konuları masaya yatırmak ve çözümler üretmek zorundayız.
Her ne kadar vakıflarımızda mevcut bulunan ortak finansal kapasitemiz okullarımızı açık tutmaya yetse de varlıklı vakıfların bu konuda yeterince istekli olmaması, yıllardır ortak bir bütçe, halk deyimiyle “havuz” oluşturma taleplerinin akamete uğraması bize böyle bir dayanışmayla okul açıklarının kapatılmasının düşük bir olasılık olduğunu göstermektedir. Üstelik artık salt okullarımızı açık tutma çabası da bizleri tatmin etmemektedir. Okullarımızda verilen eğitimin kalitesi, düşük öğretmen maaşları, maddi nedenlerle kaçırdığımız deneyimli eğitimciler, Ermenice ve Din eğitimindeki tıkanmalar, yabancı dillerde, lise ve üniversite sınavlarındaki başarı oranları, okul yöneticilerinin bile çocuklarını ve torunlarını kolejlere yollaması apaçık bir kalite sorunumuz olduğu gerçeğini gözler önüne sermektedir.
Vakıf seçimlerinin bu denli yakın olduğu bu dönemde mevcut yönetimlerin kendi okullarını kapatmak ya da birleştirmek gibi çözümleri kendiliklerinden deneyeceklerine şahsen inanmıyorum. Yönettikleri okullara duygusal bağlarla adanmış ve en son noktaya kadar direnmeye kararlı okul yönetimlerinden bayrağı teslim edecekleri bu son dönemeçte bunu beklemek ne kadar insaflı bir talep olur, onu da bilemiyorum. Ama şimdiden bir çalışma masası kurup tasarruf etmenin yolları araştırılabilir. Ekonomik krizleri pek çok kurum küçülerek atlatmayı dener. Okullarımızı kapatmanın ya da birleştirmenin alternatifi küçülmek olabilir. Okullarımız öğrenci kapasitelerinin çok altında bir sayıyla hizmet vermektedir. Aynı veya yakın semtte hizmet veren okullar anlaşarak bazı bölümlerini kapatabilirler ve bu da önemli bir tasarruf sağlayabilir. En pahalı sektörlerden biri olan eğitimin daha sağlıklı yapılması için gerekli bütçelerin oluşturulması cemaat içi ve yönetimler arası etkin bir organizasyon becerisi gerektirmektedir.
Patrik olarak benim önerim şudur: Vakıf seçimlerinin gerçekleşeceği bu geçiş döneminde, 2022-23 sezonunda bütçe açıklarının kapanması için, artısı olan vakıflarla ve bazı hayırseverlerle bir çalışma masası oluşturarak bu geçiş döneminde okullarımızı en azından açık tutmak, böylece zaman kazanarak, bu radikal dönüşümleri yeni seçilecek yönetimlerle hayata geçirmek.
Bu ve benzeri konularda Ermeni Vakıflar Birliği çalışmalarında Patrik ve Patrikhane olarak her türlü katkıyı sağlamaya hazır olduğumu belirtir, takdire şayan emek ve çabalarınız için tebriklerimi sunar başarılar dilerim. Dualarımla."
