Ermeni kilisesinin geleneksel yortuları arasında yer alan Surp Haç Yortusu öncesinde Van'daki Akhtamar Adası'nda bulunan Surp Haç Kilisesi'nde ayin düzenlendi.
Akhtamar Adası'ndaki ayin geleneksel olarak Surp Haç Yortusu'ndan bir hafta önce gerçekleştiriliyor.
Pandemi nedeniyle geçen yıl olduğu gibi bu yıl da sınırlı sayıda kişinin katılımıyla başlayan ayini Türkiye Ermenileri Patrikliği Genel Sekreteri ve Ruhani Meclis Başkanı Başrahip Tatul Anuşyan yönetti. Ayini Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez, İl Emniyet Müdürü Atanur Aydın, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Hüseyin Bekmez, Gevaş Kaymakamı Hamit Genç de izledi.
Protokol dışında kalan katılımcılar Surp Haç Kilisesi yakınındaki şapelden ve ya da açık alandan ayini takip ettiler.
Başrahip Anuşyan vaazına İncil'den bir alıntıyla ("Işık dünyaya geldi, ama insanlar ışık yerine karanlığı sevdiler"- Yuhanna 3:19) başladı ve "İsa Mesih'in ışığını takip etmek, inananın bu dünyada aydınlık bir yola sahip olmasının yolunu açar. İsa Mesih'in ışığı gerçektir ve içinde asla karanlık yoktur, hayatımızı varlığıyla doldurur" dedi. Başrahip Anuşyan ayinin gerçekleştirilmesi vesilesiyle yerel yöneticilere teşekkür etti.
Ayinden sonra kilisenin ve bölgenin önceki yöneticileri ve mimar Rahip Manuel için de dualar okundu ve Antasdan duası icra edildi.
Surp Haç Yortusu, İsa Mesih’in idam edildiği çarmıhın (Haç’ın) esaretten geri dönüşüne armağan edilmiştir. İnanışa göre çarmıh, Azize Helen/Heğine tarafından bulunarak törenlerle Kudüs’teki Surp Harutyun Kilisesi’ne yerleştirildi. 612 yılında Kudüs’ü işgal eden Persler çarmıhı ganimet olarak ülkelerine götürmüşlerdi. Bizans İmparatoru Herakl, 627 yılında Persler’i mağlup edip Kutsal Haç’ı ele geçirerek 14 Eylül günü yeniden Surp Harutyun Kilisesi’ne teslim etti.
Bu sefere Ermeniler de Mjej Knuni komutasında bir orduyla katıldılar. Kurtarılan Haç’ın büyük bir saltanatla ve görkemle Hıristiyan ülkelerde dolaştırması toplum bilincinde yer etti ve büyük bir bayramla kutlanageldi. Kutsal Haç çiçeklerle (özellikle reyhanlarla) süslendi ve geçit törenleriyle halkın sevgi gösterileri eşliğinde yüceltilerek kentten kente dolaştırıldı.