Uzun yıllar boyunca 'Kulis' dergisini yayınlayan Hagop Ayvaz'ın kişisel arşivinden ve 'Kulis' dergisi içeriğinden yola çıkan sergi, yarın Yapı Kredi Kültür Sanat'ta açılıyor. Aras Yayınları da sergi ile aynı günlerde kitapçılarda olacak şekilde Ayvaz'ın "Sahne Arkadaşlarım" başlıklı kitabını yayınlıyor.
Hrant Dink Vakfı öncülüğünde Türkiye Tiyatro Vakfı ve Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık işbirliğiyle, Chrest Vakfı, Hollanda Kraliyeti Başkonsolosluğu ve Fransa Büyükelçiliği desteğiyle hazırlanan “Kulis: Bir Tiyatro Belleği, Hagop Ayvaz” sergisi, 15 Aralık 2020 – 21 Şubat 2021 tarihleri arasında Yapı Kredi Kültür Sanat’ta görülebilecek.
Sergi, 1911-2006 yılları arasında yaşamış İstanbullu tiyatro sanatçısı ve yayıncı Hagop Ayvaz’ın kişisel çabalarıyla oluşturduğu tiyatro arşivinden yola çıkarak Türkiye’nin tiyatro tarihine odaklanıyor.
2006 yılında, Ayvaz’ın vefatının ardından Agos gazetesine, ardından Hrant Dink Vakfı’na bağışlanan Hagop Ayvaz arşivi, Osmanlıca, Ermenice ve Türkçe, 600’e yakın el yazması ve matbu tiyatro metni, 500’den fazla Ermenice ve Türkçe süreli yayın, dergi ve broşürün yanı sıra fotoğraf, afiş, karikatür, kupür, davetiye, çizim ve kartpostaldan oluşan yaklaşık 12 bin görsel materyal içeriyor.
Sergiye kaynaklık eden Hagop Ayvaz arşivi, 19. yüzyılın ortalarından günümüze Osmanlı ve Türkiye tiyatrosundaki oyuncular, topluluklar ve tiyatro mekânları hakkında çok sayıda özgün içeriği barındırıyor.
Ayvaz’ın arşivindeki fotoğraflar, afişler, dergiler, oyun metinleri içeren kitaplar ve defterlerden bir seçki sunan “Kulis: Bir Tiyatro Belleği, Hagop Ayvaz”, üç ana bölümden oluşuyor.
İlk bölüm, tiyatro tutkusu ilk gençlik yıllarına dayanan Hagop Ayvaz’ın figüranlıktan yönetmenliğe, köşe yazarlığından yayıncılığa uzanan yaşamı paralelinde, İstanbul’da Ermenice tiyatro üretimi ve etkinliklerini mercek altına alıyor.
İkinci bölümde, Ayvaz’ın 1946-1996 arasında kesintisiz olarak yayımladığı Kulis dergisinin Türkiye sınırlarını aşan etkileri, dönemin sanat ve siyaset gündemi ekseninde, bir zaman çizelgesi eşliğinde ele alınıyor.
Son bölüm ise, Osmanlı ve Türkiye tiyatro tarihinde mihenk taşı olmuş sanatçılar, topluluklar, oyunlar ve mekânlara odaklanıyor ve ziyaretçiyi, bunlar arasındaki bağlantıları keşfederek Türkiye’nin tiyatro geçmişine yeniden bakmaya davet ediyor.
Yapı Kredi Yayınları tarafından aynı adla İngilizce-Türkçe kataloğu da hazırlanan sergi, Hagop Ayvaz’ın bir anlamda “kulis”ine davet niteliğinde olmanın yanı sıra, Türkiye’nin tiyatro tarihini çoğulcu bir perspektifle incelemek için imkânlar sunuyor.
Aras'tan kitap: Sahne Arkadaşlarım
Öte yandan Aras Yayınları sergi ile aynı günlerde kitapçılarda olacak şekilde Hagop Ayvaz'ın "Sahne Arkadaşlarım" başlıklı kitabını yayınlıyor.
Ayvaz, 1999-2001 yılları arasında Agos gazetesinin Ermenice sayfalarında yayımladığı iki yazı dizisiyle rol arkadaşlarını ve tiyatro hatıralarını anlatmış, unutulmaya yüz tutmuş kişi ve olayları yazıya dökmüştü. Ayvaz, şimdi kitaplaşan bu yazı dizisinde ustaları Aşod Madatyan ile Bedros Baltazar’dan Krikor ve Lusi Hagopyan’a, Knar Sıvacıyan’dan Zaruhi Değirmenciyan’a, Naşit Özcan’dan Sait Köknar’a, Şavarş Boğos Karakaş’tan İrma Toto Karaca’ya onlarca sanatçıdan oluşan bir portreler, tanıklıklar ve anılar galerisi sunuyor.
