Kadife Devrim ile iktidarı Nikol Paşinyan’a bırakan Ermenistan’ın 3. Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan iktidar değişiminden sonra ilk kez kameraların karşısına çıktı. Sarkisyan özellikle 2 Nisan 2016’da patlak veren ve “Dört Günlük Savaş” olarak tarihe geçen Ermenistan Azerbaycan çatışması üzerinde durdu.
1994’te Ermenistan ve Azerbaycan arasında imzalanan ateşkes anlaşmasından sonra yaşanan en kritik çatışma olan 2016'daki “Dört Günlük Savaş”ın aydınlatılması ve detaylarının Ermenistan halkı ile paylaşılması için Ulusal Meclis Araştırma Komitesi tarafından bir komisyon kurulmuştu.
Başbakan Nikol Paşinyan’ın kurduğu komisyon uzun zamandır toplantılarına devam ediyor. Savaşın sonuçları bir süredir Ermenistan’ın yeni hükümeti ve kamuoyunda tartışılıyor, 'Zafer miydi yenilgi miydi?' soruları ortaya atılıyor. Bu süreçte Serj Sarkisyan ise “Dört Günlük Savaş” hakkında açıklamalar yapacağını bildirmişti. Beklenen basın toplantısı, 19 Ağustos’da Yerevan’da yapıldı.
“Ermeni tarafı için Nisan 2016 savaşı bir zaferdi, hepimizin zaferi” sözleri ile konuşmasına başlayan eski başbakan ve cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan “Buraya gelmeye karar verdim, çünkü gözlerin içine bakmak, anlatmak istiyorum. Burada Nisan savaşında Ermeni tarafının zaferi hakkında herhangi bir şüphesi olan var mı, görmek istiyorum” dedi.
Sarkisyan, Azerbaycan’ın önemli birliklerini kaybettiği, sayısız kayıp verdiği bu savaşın Ermenistan ordusu için büyük bir cesaret örneği olduğunu ve Azerbaycan’ın bu beklenmeyen saldırısının misli ile püskürtüldüğünü belirtti.
Savaşların her zaman siyasi hedefler yüzünden şekillendiğini hatırlatan Sarkisyan, bu savaşın da Azerbaycan’ın uzun yıllardır uyguladığı politikanın bir devamı olduğunu, fakat Aliyev yönetiminin aklındaki siyasi hedeflerinin hiçbirine ulaşamadığını, bunun ise Ermenistan’ın en büyük zaferi olduğunu sözlerine ekledi.
“Taviz istediler ama güçlü olan bizdik”
Ermenistan’ın eski lideri şöyle konuştu: "Azerbaycan bizim için kabul edilebilir bir uzlaşmaya hazır olmadığı için, taviz vermemizi istedi, müzakere masasında güçlü olan bizdik, hala da biziz, Azerbaycan gidişatın seyrini değiştirmeye çalıştı. Bu siyasi hedeflerini savaş yoluyla gerçekleştirmek dışında başka şansı yoktu. Bize, AGİT Minsk Grubu Eşbaşkanlarına ve daha bir çok yabancı gözlemciye, sorunun artık sadece askeri olabileceğini kanıtlamak istedi ama başaramadı.”.
Sarkisyan hatta o dönemde uluslararası toplumun kapalı kapılar ardında, Azerbaycan’ı artık Dağlık Karabağ'ın bağımsızlığını tanımaya zorladığını ifade etti.
Serj Sarkisyan, “Azerbaycan’ın öncelikli hedefi, Ermeni tarafının en büyük kazanımı olan 1994 ateşkes antlaşmasının iptali ve Karabağ’ın taraf olarak masadan atılmasıydı ama bunu başaramadı.. Azerbaycan için, ordunun yıllardır Ermenistan’a karşı zafer kazanamamasının psikolojik kompleksini, güçlü bir duygu ile değiştirmek için de Dört Gün Savaşı’nı kurguladı” diye konuştu.
“Hedeflerine ulaştılar mı, hayır, başaramadılar” diyen eski lider, savaş alanındaki başarısızlıkların yanı sıra Azerbaycan'ın Ermenilerin ve uluslararası aktörlerin "yerleşik gerçek" ile tekrar karşı karşıya geldiğini, Rusya’nın konuya tekrar müdahil olduğunu ve Azerbaycan’ın hem askeri hem psikolojik alanda yenildiğini söyledi.
“Böylece, Nisan saldırganlığının bir sonucu olarak Azerbaycan sadece askeri cephede değil diplomatik alanda da büyük kayıplar yaşadı. Azerbaycan'ın sorunu askeri yollarla çözemeyeceği kanıtlandı. 1994 Ateşkes anlaşması gücünü korudu” diyen Sarkisyan, Bakü yönetiminin halkına vermek istediği “Ermenistan’ı yenebiliriz” mesajında da başarısızlık yaşadığını ifade etti.
Sarkisyan tüm bunlardan sonra “Nisan savaşı Ermeni tarafı için bir zafer miydi yoksa bir yenilgi miydi?” sorusunun anlamsız olduğunu, bu zaferin Ermenistan’da hem halk, hem yönetim hem de askeri elit için net olduğunu sözlerine ekledi..
Karşılıklı kayıplar
2016 Nisanı'nda cereyan eden savaş sonucunda bağımsız kaynaklar toplam 350 civarında sivil ve askerin hayatını kaybettiğini tahmin ediyor. Azerbaycan resmi olarak 30 askeri kayıp bildirdi, Ermenistan ise yine resmi olarak 92 sivil ve asker kaybı isimleriyle açıkladı. 2 Nisan'da başlayan savaş 5 Nisan'da ateşkes ile sona erdi.
