Koronavirüs'ün etkilediği bölgelerden New York ve New Jersey'de de endişe hakim. İlk günlerde Türk ve Ermeniler'de görülen "Bize bir şey olmaz" havası çabuk sona erdi. New York'ta hastane kapasiteleri aşıldı. Juliet İnan'ın ABD'nin Doğu Yakası'ndan izlenimleri.
Çağımızın en önemli salgını olarak tanımlayabileceğimiz koronavirüs salgını, Çin’de başlayıp, İran, İtalya, İspanya gibi ülkelerde çok fazla ölümlere sebep oldu. Avrupa’nın birçok ülkesinde etkisini gösteren virüs, neredeyse dünyanın tüm ülkelerine hızla yayılıyor. İnsanlar ise evlerine çekilerek, tedavi için çözüm bulunmasını endişe ile bekliyorlar.
Korku ve endişeyle takip ettiğimiz COVID-19 virüsü, gerek yayılma hızının önlenemez olması ve gerekse hali hazırda herhangi bir tedavinin bulunmamasından dolayı, evrensel bir problem olarak, insanları tehdit etmeye devam ediyor. Teması önlenmek için izole yaşadığımız şu günlerde, insanlar birçok ülkede umutsuzca, daha önce karşılaşılmamış bu virüse karşı yaşam mücadelesi veriyorlar.
Hastanelerin kapasiteleri yetmiyor
Ermeni nüfusun yoğun olduğu New Jersey ve New York şehirleri de COVID-19’dan nasibini alan bölgelerden. Özellikle New York, virüs vakalarının en çok görüldüğü şehir oldu. Hasta sayısının her gün katlanarak artmasıyla, hastanelerin kapasitesi aşıldı. ABD başkanı Donald Trump’ın seyyar hastane olarak gemi tahsis etme kararıyla, New York'a takviye sağlanması amaçlanıyor. İlk koronavirüs duyurusunun yapıldığı tarihte, birçok Türk gibi Ermeniler de ‘Bize bir şey olmaz’ yaklaşımıyla New York'ta çalışmaya devam ettiler. Özellikle bazı kuyumcular, 47. Sokak'taki işyerlerine gitmeyi sürdürdüler. Ancak, 20 Mart 2020 Cuma gecesi alınan kararla, tüm işyerleri kapatıldı. Çoğu New Jersey’de yaşayan Ermeniler, evlerinde karantinaya çekildiler.
Bilgisayardan eğitim
13 Mart 2020 tarihinde New Jersey’de okullar önce iki haftalığına, ardından bilinmeyen bir tarihe kadar kapatıldı. Ridgefield-NJ Okul Yönetim Kurulu üyesi olarak, rahatlıkla söylemeliyim ki, gerek eyalet gerekse yerel yönetimlerde çalışanlar, sorunu ciddiye alıp, virüsün okullarda yayılmasına izin vermeden, özveri ile çalışarak, çocukların eğitimlerine kesintisiz devam etmelerini sağladılar ve sağlamaya devam ediyorlar. İnternet üzerinden verilen dersler gerek Google Classroom, gerekse öğretmenlerin kişisel YouTube kanalları aracılığıyla işlenirken, öğretmenlere e-mail, sesli veya yazılı telefon mesajları ile ulaşılabiliyor. Kesintisiz haberleşme ile bu alışılmamış eğitim yönteminin sorunsuz devam etmesi sağlanıyor. Eğitmenlerin bir hafta gibi çok kısa bir zamanda, öğrencileri, internet eğitimine hazırlamaları takdir edilecek bir başarıdır. Ridgefield Belediye Başkanı Anthony Suarez başta olmak üzere tüm semtlerin başkanları her türlü yeni bilgiyi semt sakinlerine, gerek sosyal medya, gerekse e-mail aracılığıyla duyurdular ve duyurmaya devam edecekler.
Kiliseler kapalı
New Jersey’de evlere kapanma kararı alındığı ilk günden itibaren, insanlar karantinaya uyup, acil ihtiyaçlar hariç, mümkün olduğu kadar dışarıya çıkmıyorlar. Çalışmak zorunda kalanlar, genel kurallara uyarak bu salgının yayılmaması için özel çaba harcıyorlar. Ermeniler, toplu görüşmelerden uzak durarak, kiliseye gitmeyerek kendilerini korumaya çalışıyorlar. Kiliseler ilk günden itibaren kapılarını kapatma kararı aldı. Sadece Ermeni değil, Katolik ve Protestan kiliseler de, cemaat üyelerinin yakın temaslarına engel olmak için aynı kararı aldı. İnanlılar, internet üzerinden ayinleri izleme imkanı bulurken, bazı kiliseler, şimdiden, Paskalya Bayramı için Pazar günü yapılacak ayini iptal ettiklerini duyurdu. Bekleyiş içinde olan Ermenilerin öneri ve kurallara dikkatle uymaları, herhangi bir COVID-19 vakasının şimdiye kadar toplumumuzda görülmemesini sağlıyor. Görüş almak için görüntülü (facetime) konuştuğum sayın Nurhan Becidyan’ın dediği gibi, ‘Bol rakının içildiği ve pastırmanın tüketildiği bir dönem yaşıyoruz.’ esprisiyle moraller yüksek tutulmaya çalışılıyor.
Vali kızdı
Durumun ciddiyeti, valilerin ve belediye başkanlarının geleneksel ve sosyal medya aracılığıyla yaptıkları konuşmalar ve paylaşımlarla ulaştırılıyor. Koronavirus vakalarının en çok görüldüğü New York’ta, Vali Andrew M. Cuomo, geçen Pazar günü yaptığı konuşmada, herkesi bu virüsü ciddiye almaya çağırdı. İnsanların parklarda grup halinde koşmalarına ve bir arada olmalarına tepki göstererek ’Bu durumun ciddiyetini neden anlamıyorsunuz? Birbirinizle mesafeli olmanızı söylememize rağmen, gördüklerime inanamadım. Ne olup bittiğinden haberiniz yok. Bu büyük bir hata. Yaptığınız, anlayışsızlık, başkalarına saygısızlık, haddini bilmezlik ve kendinizi yok etmektir. Buna şimdi son vermelisiniz. Bu bir şaka değil ve ben de size espri yapmıyorum.’ diyerek New York sakinlerini sert bir dille uyardı. İnsanların belli mesafede olmaları üzerinde ısrarla duran Vali, ‘Koşabilir, spor yapabilirsiniz ancak grup olarak aynı ortamda olamazsınız’ diyerek, durumun ciddiyetini defalarca tekrarladı. Cuomo, hastanelerin kapasite yetersizliğinden söz ederek, New York’ta bulunan, dünyanın en büyük kongre salonu Javit Center’ın hastaneye dönüştürülmesi için, çalışmalara başlandığını söyledi. Yatak, maske ve solunum cihazı gibi acil ihtiyaçların karşılanmasında, diğer eyaletlerle yarış içinde olduklarını, yüksek fiyatlar vererek, ihtiyaçları temin etmeye çalıştıklarını belirtti. Ancak bu dönemin yarış dönemi olmaması üzerinde ısrarla duran Vali, her eyaletin ihtiyaçlarının karşılanmasını, politik görüş ayrılıklarının bir kenara bırakılarak, insan sağlığı için ortak çalışılması gerektiğini ve federal yardımın bir an önce yapılmasının şart olduğunu ifade etti. New York en çok COVID-19 vakalarının görüldüğü bir eyalet olarak her gün onlarca insan kaybediyor.
New Jersey valisi Phil Murphy, ABD Başkanı Donald Trump ile yaptığı telefon görüşmesinde, ‘Yerel yönetimdeki arkadaşlarımızla elimizden gelen çabayı gösteriyoruz. Ancak diğer eyaletlerde olduğu gibi NJ’nin de federal yardıma ihtiyacı var.’ dedi. New Jersey’nin test konusunda lider eyalet olduğunu vurgulayan Murphy, acil olmayan tüm ameliyatların iptal edildiğini duyurdu. Ayrıca, www.covid-19.nj.gov adresini vererek, dokuz milyon NJ sakinin, her türlü sorunun cevabını, bu web sitesinden öğrenebileceklerini duyurdu. Yetkililerin verdiği bilgiye dayanarak, New Jersey’de ölümlerin onlu rakamlarda olduğunu, yüzlerce COVID-19 vakasının görüldüğünü ve her gün artarak devam ettiği salgının, henüz başlarında başında olduğumuzu söyleyebilirim. Zaman hem kendimizi, hem sevdiklerimizi hem de insanlığı düşünme zamanıdır.
Engellenemez bir virüs olması sebebiyle, hepimizin endişeyle takip ettiği bu virüsü, otuz yıllık tecrübesiyle New Jersey’nin en iyi çocuk doktorlarından biri ünvanını alan Dr. Amina Elkassir ile konuştuk.
Öncelikle yoğun çalışma ortamınızda, bana zaman ayırdığınız için teşekür ederim. Virüsün tanımını yaparak, dünyayı tehdit eden COVID-19’un neden tehlikeli olduğu konusunda görüşlerinizi bizimle paylaşır mısınız?
Bu virüs vücutta ağır ve ölüm riski olan akciğer iltihaplanmasına, başka bir değişle, zatürreye neden oluyor. Yüksek ateş, vücutta kırgınlık gibi herhangi bir virüsün sebep olduğu sıkıntılar yarattığı gibi, bağışıklık sistemini çökertip ölümlere neden oluyor. Dolayısıyla bağışıklık sistemi güçlü olmayan veya kronik kalp, akciğer ve böbrek rahatsızlıkları olan kişilerde, etkisi ölümcül oluyor. Eğer genç ve sağlıklıysanız virüs sizi öldürmüyor. Dikkat edilmesi gereken en önemli unsur; temas. Virüs, insan veya bir yüzey ile temas yoluyla size geçebiliyor. O yüzden ellerin yıkanması çok önemlidir. Virüs kalabalık ortamda temas ile yayıldığından, evlerden dışarı çıkmayın deniyor. İnsanlar iki metre mesafede olma kuralına uymalılar. Teması engellemek için tüm iş yerlerinin, alış veriş merkezlerinin, kapanması ve toplantıların ve her türlü kalabalık ortamların engellenmesinin nedeni budur. Çok üzücü ve kötü bir dönemden geçiyoruz. Hepimizin bu kurallara uyma zorunluluğu vardır. Uymamak gibi bir seçeneğimiz yoktur.Çin, İran, İtalya, İngiltere gibi ülkelerdeki gelişmeleri takip ediyoruz. Sizce bu salgınla mücadeleye Amerika hazır mı?
Biz bu virus için hazırlıklı değiliz. Korunma ve tedavi için belli bir yöntem olmadığı gibi, bir aşısı da henüz mevcut değil. Bunun için denemeler yapılıyor. Salgın tedavisi için özel bir hastane de mevcut değil. COVID-19 testi için çalışmalara geçen hafta başladık. Test yaptırmak isteyen herkesin talebini şu anda karşılamak güç görünüyor. Bunun için seyyar test merkezleri kuruluyor.. İnsanlar, arabalarından inmeden test yaptırma imkanı buluyorlar. Umarım herkes soru sorulmadan, rahatlıkla bu testi yaptırabilirler. Hastaneler kronik rahatsızlıkları olan hastaları kabul etmek zorundalar.
Ateşi olan herkesin COVID-19 testini yaptırmalarını önerir misiniz?
Virüsü kaptıktan sonra , ilk 6-7 gün içinde belirtilerini hissedersiniz. Ateş şikayeti olan biri, on dört gün kendini sosyal çevresinden izole etmelidir. Rahatsızlığın seyrinde öksürük, nefes alma güçlüğü olmasa dahi, bu süre içinde kişi , ayrı bir odada, kimseyle temasta bulunmadan yaşamalı. On dört günün sonunda eğer yukarıda söylediğim belirtiler yok ise koronavirus testi yaptırmasına gerek yoktur.Doktor olarak, siz kendinizi nasıl koruyorsunuz?
Sadece bu dönemde değil, her zaman ellerinizi temiz tutmalısınız. Ellerimi sabunla yıkayıp ardından alkol ile temizliyorum. Dışarı çıktığınızda, hiçbir yere çıplak elle dokunmayın. Özellikle kapı kollarına hiç dokunmayın ya da peçete kullanın. Dokunduysanız da mutlaka ellerinizi yıkayın. Kendimize, kendimizle nasıl ilgilenmemiz gerektiğini öğretmeliyiz. Sadece bu salgın dönemi değil, her zaman temizliğimize dikkat etmeliyiz.Koronavirus’ün sadece bağışıklık sistemi düşük ya da yaşlı insanları etkilediğini açıklanması, çok tartışılıyor. Ne düşünüyorsunuz?
Sadece bu virüs değil, herhangi bir virüs çeşidi, önce yaşlıları etkiler. Ancak yeni koronavirus, bunların hepsinden farklı bir virüs çeşidi. Çok daha güçlü ve kontrolü çok zor. En önemli sorun ise, tedavi için bir ilacın mevcut olmaması. Umudum, hepimizin yaşamasıdır.
Sizce bu sorun ne zaman sonuçlanacaktır?
Bu soru için size verebileceğim kesin bir cevabım yok. Önümüzdeki iki ay içinde, etkilenenler olacak, ölümler gerçekleşecektir. Tahminim ve umudum iki ay sonra bitmesidir.
