Her dönem hükümetin kalesi sayılan Yerevan Belediyesi seçimlerine günler kaldı. 12 siyasi gücün katılacağı seçim, parlamento seçimlerinin provası niteliğinde. Seçim afişleri ile süslü Yerevan’ın son günlerde konuştuğu tek şey bu seçim. Hafta sonu yapılacak seçimlerde kimin kazanabileceği kesin olarak belli olmasa da “Adım At” ittifakının adayı ünlü komedyen Hayk Marutyan ilgi odağı. Belediye’nin uzun yıllar “sahibi” olan Cumhuriyetçiler ise seçimlerde aday göstermedi.
Nisan ayında, Ermenistan Başbakanı Serj Sarkisyan'ı istifaya sürükleyen Kadife Devrimi'nin ardından, Yerevan Belediye Başkanı Taron Margaryan'ın istifası gündeme gelmişti Belediye binası önünde günlerce gösteriler yapıldı. Cumhuriyetçi Margaryan, kamuoyu baskısına dayanamayarak, 9 Temmuz'da istifa etti. Eski Başkan, rüşvet ve şehrin tarihi yapısını tahrip etmekle suçlanıyordu. İstifadan sonra, Belediye Meclisi yeni başkanını teknik sebeplerden seçemedi, çünkü Cumhuriyetçi Parti ve Paşinyan’ın Yelk Bloğu üyeleri oylama için gelmediler ve seçimin önünü açtılar.
Cumhuriyetçi Parti’nin bu kez aday göstermeyeceği belediye seçimleri 23 Eylül’de yapılacak. Seçim, bir yıl içinde yapılması beklenen Parlamento seçimlerinin bir provası niteliğinde. Dolayısıyla Yelq Bloğunun toplayacağı oy Paşinyan’ın Parlamento seçimlerinde alacağı oy için de bir gösterge olacak.
Cumhuriyetçiler kazanamayacakları yarışa girmiyor
Cumhuriyetçilerin kalesi olan Yerevan Belediyesi seçimlerine partinin aday göstermemesi çok manidar. Bu konuda parti yönetimi ikiye bölünmüş durumda. Milletvekili Galust Sahakyan, Cumhuriyetçi bir aday kazandığı takdirde bile, Başbakan Nikol Pashinyan ve “müttefiklerinin” buna tahammül edemeyeceğini söylüyor. Parti sözcüsü Eduard Sharmazanov ise partinin her türlü politik gücü rağmen, koşullara bakılmaksızın, tüm seçimlere aktif olarak katılması gerektiğini düşünüyor.
Seçim Sahteciliğine Sıkı Kontrol
23 Eylül seçimlerinden önce, Ermenistan Parlamentosu seçim hilesini suç sayan bir yasa tasarısını onayladı. Yapılan değişiklikle seçim sahtekarlığı hapis cezasına çarptırılıyor, oysa daha önceki yasalara göre oy satın almaya kalkanlar veya usulsüzlük yapanlar sadece para cezasına çarptırılıyorlardı. Yeni kanun uluslararası örgütler, medya ve muhalifler tarafından da destekleniyor.
Belediye Başkanı Nasıl Seçiliyor?
Yerevan Belediyesi Akiller Konseyi (Council of Elders) 65 üyeden oluşuyor ve şehrin sakinlerinin yaşamlarını etkileyen sorunları ele alma ve çözme yetkisi ile dört yıllık bir dönem için seçiliyor. Belediye Başkanı seçimle gelen bu konsey tarafından seçiliyor. Kısacası Yerevanlılar Konsey üyelerini, bu üyeler de Başkanı seçmiş oluyor.
Bu yıl, 996 adayın yarışacağı belediye seçimlerinde seçilecek konseyin %50’sini alan partinin adayı doğrudan Belediye Başkanı seçilebilecek, aksi takdirde gizli oyla seçim yapılacak.
Vaadler ve Adaylar
Temiz ve kültürel olarak korunan bir Yerevan, yanlış şehirleşmenin düzene sokulması, kamu taşımacılığının yenilenmesi ve çöp sorunun çözülmesi tüm adaylar tarafından dile getirilen ortak vaatler. Seçmen ve basın ise daha çok adayların mal varlığı ile ilgileniyor. Seçmen, adayların zenginlikleri ile ahlakları arasında bir doğru orantı görüyor. Onlara göre, adayın mal varlıklarının çok olması, geçen hükümetle işbirliği yaptıkları anlamına gelirken, bu durum adayın seçilme şansını çok azaltıyor.
12 siyasi gücün yarışacağı seçimde en güçlüleri şöyle.
Miras Partisi: Gülümse
“Gülümse” sloganı ile seçimlere 49 Akiller Heyeti adayı ile katılan Miras Partisi’nin Belediye Başkanı adayı Raffi Hovhanisyan 59 yaşında. Berkley ve Flecher Üniversitesinde Siyaset Bilimi üzerine uzmanlaşan ve daha sonra Tufts ve GeorgeTown’da Ermeni Tarihi ile ilgili çalışmalarını sürdüren Hovhanisyan ünlü tarihçi Richard Hovhanisyan’ın oğlu. 1991-1992 yıllarda Dışişleri Bakanlığı görevinde bulunan Hovhanisyan’ın 2007’de kurduğu Miras Partisi, ilk günden beri muhalif duruşu ile göze çarpıyor.
Müreffeh Ermenistan: Yaşanılacak Şehir Yerevan
Partinin adayı, 53 yaşındaki Naira Zohrabyan. Sanatçı ve gazeteci olan Zohrabyan, 2007 yılından bu yana milletvekili. Parlamentodaki sert çıkışları ve keskin dili ile tanınan Zohrabyan, Sarkisyan yönetiminin önemli muhaliflerinden biri idi.
Taşnaksutyun: Yerevan için Elele
Taşnaksutyun seçimlere 77 aday ile katılıyor, başkan adayları ise tarihçi Miqayel Manukyan. 2007’den bu yana milletvekili olan Manukyan evli ve 3 çocuğu var.
Yerkir Tsirani (Kayısı Ülkesi): Adalet ve Hukuk
Kayısı Ülkesi 46 yaşındaki eski muhalif Zaruhi Postancıyan’ı başkan adayı gösterirken, 56 kişilik ekibi ile seçimlere giriyor. Bir hukukçu olan Postancıyan, 2007’de milletvekili seçilmeden önce gazeteci olarak çalışıyordu. Geçen belediye seçimlerine de katılan Postancıyan %7.5 oy almıştı. Geçen yıllarda, uluslararası bir toplantıda Serj Sarkisyan’a “Son oynadığınız kumarda, 6 milyon dolar kaybettiğiniz söyleniyor, bu borçları kim ödüyor?” sorusundan sonra Ermenistan’da çiçekler ile karşılanan “çılgın muhalif” evli ve 4 çocuğu var.
Benim Adımım: Adım At
Kadife Devrimi getiren protestoları organize eden Sivil Anlaşma, Yelq ve Araqelutyun Partisi üyelerinden ve aktivistlerden oluşan ittifakın adayı ünlü komedyan Hayk Marutyan. 170 kişilik ekibi ile seçimlere giren ittifak “Paşinyancılardan” oluştuğu için, seçimin favorisi. 42 yaşındaki Hayk Marutyan, ünlü bir komedyen olmanın yanında, 2011 yılından beri farklı protestoların ünlü simalarından oldu. Elektrik zammı protestosunda sokaklarda çadır kuran Marutyan, ulaşım zammı zamanında kendi arabası ile ücretsiz ulaşım sağlamış, Yerevanlıların takdirini kazanmıştı. Paşinyan son konuşmasında açıkça Marutyan için oy istemiş, ‘işini iyi yapmaz ise 10 dakika içinde istifasını yazacaktır emin olun’ demişti. Marutyan evli ve 3 çocuğu var.
Işık İttifakı: Işığın Şehri Yerevan
Halihazırdaki Adalet Bakanı Artak Zeynalyan’ı aday gösteren ittifak yarışa 112 aday ile giriyor. Belediye başkan adayları arasında en güçlü bürokratik geçmişi olan Zeynalyan aynı zamanda Tıp doktoru ve hukukçu. 1992 yılında, Karabağ Bağımsızlık savaşında bacağını kaybederek gazi olan Zeynalyan, Sağlık Bakanı Yardımcılığı gibi görevlerin dışında Ermenistan’ın en tanınan insan hakları savunucularından.
Sınırı geçen genç için girişimler
Geçen hafta Hürriyet gazetesinde yayınlanan “Umut Ali'yi bırakın” başlıklı yorum-haberle ilgili Ermenistan’da yeni gelişmeler var. Umut Ali Özmen’in durumunun ise haberde tarif edildiği gibi olmadığı belirtiliyor.
Hürriyet’te yayınlanan haberde, Kars’ta yaşayan 16 yaşındaki Umut Ali Özmen’in, 45 gün önce yaylada hayvan otlatırken merak edip sınırı geçince Ermenistan’da tutuklandığı, iki ülke arasında diplomatik ilişki olmadığı için iade talebinin Gürcistan üzerinden, İnterpol vasıtasıyla yapıldığı, ailenin çocukları ile rahat görüşemediği, Umut Ali Özmen’in tutulduğu “kadın ıslah evinde” dayak yediği yazılmıştı.
Ermenistan, öncelikle Umut Ali Özmen’in kadın ıslah evinde değil, sınır ihlali suçlaması ile “Reşit Olmayanlara Özel Cezai Soruşturma” bölümünde bulunduğunu açıkladı. Özmen’in herhangi bir şiddet olayı ile karşılaşmadığı, ebeveynlerinin kendisini 2 kez kaldığı yerde ziyaret ettikleri belirtilirken, Ermenistan Interpolüne bu yönde bir başvuru gelmediği açıklandı.
Eski milletvekili Ufuk Uras’ın aracılık yapması için ricacı olduğu eski Ermenistan milletvekili Arakahdz Akhoyan konu ile ilgilendi. Elinden gelen her şeyi yapacağına söz veren Akhoyan önce Özmen’i ziyaret edip kaldığı yerin şartları ile ilgilendi daha sonra ise Özmen ile görüştü.
Akhoyan “Umut 16 yaşında olmasına rağmen çok olgun bir çocuk, durumun ne olduğunun farkında, dayak ve kötü muameleyi yalanlıyor, ben de gözümle gördüm, kendisine gerektiği gibi iyi davranılıyor. Fakat Rus askerleri tarafından kontrol edilen bu sınıra izinsizce girmiş, ihlal suçu var, tüm detaylar incelenene kadar bekleyeceğiz, kanun böyle.” diyor. Akhoyan Ali’nin ne zaman isterse ailesi ile görüşebildiğinin de altını çizdi.
Türk basınında çıkan “Erdoğan Paşinyan’ı arayıp Ali’yi serbest bırakın dedi” haberleri ise Paşinyan ve Dışişleri Bakanlığı tarafından yalanlandı..
