ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın bölgeyi ziyareti sırasında Azerbaycan Ermenistan sınırında yaşanılan sıcak çatışmaların yankıları devam ediyor. Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan, akil adamların Moskova'da çözümü konuştuğu sırada gerçekleşen olayların ne denli üzücü olduğunu belirtirken, durumu değerlendiren analizlere göre olayların arkasında Azeri tarafının meseleyi BM gündemine taşıma hesaplarının olduğu belirtiliyor.
Ermenistan Azerbaycan sınırında gerilim, son günlerde artan askeri sürtüşmeler sonrası, iyice yükseldi. Sınırda hafta başında yaşanan çatışmalarda üç Ermeni ve beş Azeri asker hayatını kaybetmişti.
Panorama.am sitesine açıklamalarda bulunan Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, sınırda yaşanan olayların çok tehlikeli bir provokasyon olduğunu ve Ermenistan’ın sert bir şekilde karşılık vereceğini belirtti. Geçtiğimiz yıllarda da sınırda çeşitli askeri sürtüşmeler yaşanıyordu, fakat çatışmaların bu boyuta ulaşması, bölgede yeni bir Karabağ savaşı mı çıkıyor sorularını da beraberinde getirdi.
ArmeniaNow sitesinden Aris Ghazinyan’ın bölgedeki son gelişmeler üzerine kaleme aldığı analize göre, mevcut gerginlik ilk olarak Azerbaycan Ordusu’nun Tavuş bölgesindeki sınır köylerini 30 dakika boyunca ateşe tutmasıyla yükselmeye başladı. 4 ve 6 Haziran günleri arasında Azeri güçlerin sınır köylerine düzenlediği bir başka saldırıda iki taraf da kayıplar verdi.
Azerbeycan konuyu BM'ye taşımaya çalışıyor
Ghazinyan aniden yükselen gerilimin, ABD Dışişleri Bakanı Hilary Clinton’ın bölgeyi ziyaret etmesine bağlı olduğunu düşünüyor. 1 Ocak’tan itibaren Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi geçici üyesi sıfatına sahip olan Azerbaycan, bu durumu kullanarak, Karabağ meselesine Minsk Grubu’nda çözüm aramak yerine, Birleşmiş Milletler’in gündemine taşımanın hesaplarını yapıyor.
AGİT Minsk grubu bölgedeki görüşmeleri şu anki statükonun üzerinden sürdürüyor. Azerbaycan’ın hesaplarına göre ise BM’in Karabağ anlaşmazlığının çözümünde Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü eski Sovyet sınırları çerçevesinde değerlendireceği düşünülüyor. Bölgede oluşabilecek yüksek düzeyde bir güvenlik zafiyeti sonrası, Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün “uluslararası kabul gören” Ermenistan - Azerbaycan sınırına yerleşmesi ve bu durumda Karabağ bölgesinin fiziki olarak Azerbaycan sınırlarında kalacağı şeklindeki öngörüler Azerbaycan’ın bu hamlesinin sebebi olarak gözüküyor.
Ghazinyan’ın analizine göre, Azerbaycan bölgedeki gerginliği körüklemeye kararlı. Böylece Minsk Grubu’nun bölgede durumu kontrol altında tutamadığını ve barışı sağlayamadığını iddia edebilecek. Çatışmaların uluslararası kamuoyuna ulaşabilmesi için ise, ABD Dışişleri Bakanı Hilary Clinton’ın, Kafkasya Bölgesi ziyaretinden daha uygun bir zamanlama düşünülemezdi.
Panorama.am sitesine konuşan Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan konu hakkında “Bölgede yaşanan tahriklerin, Ermenistanlı ve Azerbaycanlı akil adamların Moskova’da toplantıda olduğu ve Minsk Grubu üyesi ABD'nin Dışişleri Bakanı'nın Kafkasya Bölgesi'ni ziyareti sırasında olması ayrı bir talihsizlik” tespitini yaptı.
Silahlanma harcamaları arttı
Bölgede aylardır tırmanan gerilimle beraber, Azerbaycan ve Ermenistan silahlanma harcamalarına hız verdi. Azerbaycan, Şubat ayında yapılan anlaşma doğrultusunda, İsrail'den $1,6 milyar değerinde füzesavar, uçaksavar ve insansız hava aracı alımı yapmıştı. Bakü'nün son yıllarda uygulamakta olduğu silahlanma stratejisini değerlendiren, Stokholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü uzmanları, Ermenistan'ın daha kısıtlı bir silah pazarına ulaşabildiğini ve ağırlıkla Rusya'ya bağımlı olduğunu, bununla birlikte Azerbaycan'ın bu konudaki seçeneklerinin çok daha fazla olduğunu belirtiyorlar.
Ermenistan ise, 2002'den beri Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü çerçevesinde ittifak içinde olduğu Rusya ile askeri ortaklığını daha da kuvvetlendirmeye çalışıyor.
ArmeniaNow.com sitesinde yer alan açıklamalara göre, Ermenistan Başbakanı Tigran Sarkisyan Ermenistan'ın silahlanma politikası ile ilgili, “Ermenistan'ın bağımsızlığını kazandığı günden beri yaptığımız şekilde, geçtiğimiz üç sene boyunca da askeri teçhizatımızı geliştirdik. Ermenistan Cumhuriyeti'ne yeni ve kaliteli silahlar aldık ve ordumuzu çağdaş silahlarla donattık” şeklinde konuştu.
2. Karabağ savaşı mı?
TimeTürk haber sitesinin azeridefence.com sitesine dayandırdığı doğrulanamayan habere göre Terter, Gazah ve Aşağı Eskipara bölgelerinde çatışmalar yaşandığı, Azeri birliklerinin kayıp vermediği, bununla birlikte Ermeni birliklerine ise ağır kayıplar verdirildiği iddia ediliyor.
Adını açıklamak istemeyen bir üst düzey Azeri askeri yetkili ise, durumun çok kritik olduğunu ve savaşın her an başlayabileceğini yazdı.
Öte yandan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Bako Sahakyan’ın, Minsk Grubu temsilcisi Andrzej Kasprzky’le son olayları değerlendirdiği ve bilgilendirdiği kaydedildi.
