Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Uğur Ünal, 1915 olaylarıyla ilgili 200 bine yakın belgenin tasnif edilerek dünya araştırmacılarının hizmetine sunulduğunu söyledi. Devlet arşivleri internet üzerinden de araştırmacıların bu belgelerden faydalanmasına olanak sağlıyor.
Atatürk Üniversitesi tarafından düzenlenen 1. Uluslararası Türk-Ermeni İlişkileri ve Büyük Güçler Sempozyumu, Erzurum'da başladı. Sempozyumun açılışı nedeniyle Kültür Merkezi A Salonu'nda düzenlenen programda konuşan Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Uğur Ünal, yüzyıllarca barış ve huzur içinde yaşayan Türk ve Ermeniler'in arasının ekilen nifak tohumları yüzünden açıldığını belirtti. Türk tarafının bütün arşivlerini tarihçilerin araştırmalarına sunduğunu dile getiren Ünal, 'Arşivlerde binlerce tarihi belge var. Bu belgeler arasında 1915 olaylarıyla ilgili belgeler de yer alıyor ve sayısı da oldukça fazla. Bu konuyla ilgili yakın zamanda 200 bine yakın belgenin tasnifi tamamlanarak, günümüz Türkçesine çevrildikten sonra Türk ve dünya araştırmacılarının hizmetine sunuldu. Günümüzde dünyanın her yerinden, devlet arşivlerinin internet sitesine girildiği zaman bütün olaylarla ilgili olduğu gibi 1915 olaylarına da erişebilirler. Bugüne kadar arşivlerimizde 90'a aşkın ülkenin araştırmacısı, araştırmalarda ve incelemelerde bulunmuştur. Yine Ermeni meselesi başlığı altında, internet sitemizde günümüz Türkçesine çevrilerek yapılan belge sayısı 2 bin 550'dir. İçeriği yalnızca bu konuyla ilgili olan kurumumuzca bugüne kadar yayınlanan kitapların sayısı 30 cildi aşmıştır.' dedi.
Ermenilerin Anadolu'nun pek çok şehrinde olduğu gibi Erzurum'da da huzur içinde yaşadıklarını ifade eden Ünal, 'Osmanlı devletinin sunmuş olduğu bu hoşgörü ortamında bütün gayrimüslimler gibi Ermeniler de siyasi, ticari ve mimari olmak üzere bir çok görevlerde bulunmuşlardır. Osmanlı devletinin gayrimüslimleri ülkenin ticaretinden dış ilişkilerine varıncaya kadar birçok alanda yetkili ve etkili kıldığını, Avrupa'da bunun bir örneğinin yaşanmadığını hatta ülkenin hazinesinin gayrimüslimlere emanet edildiği bilinmelidir.'' ifadelerini kullandı.
“Ortak bir çalışmayla adil bir hafızaya erişmek istiyoruz”
Dışişleri Bakanlığı Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürü Büyükelçi Reha Keskintepe ise Ermenistan ve Türkiye arasında normal ilişkilerin tesisi amacıyla başlatılan sürecin, sadece aynı coğrafyayı paylaşan bir komşu ülkeyle mevcut sorunları ortadan kaldırmayı amaçlayan dar bir vizyonun değil, Kafkasya'da sürdürülebilir bir barış ortamının yaratılmasını amaçlayan geniş bir vizyonun parçası olduğunu vurguladı. Bulunduğu bölgedeki sorunların barışçı yollardan çözüme kavuşturularak, tam bir normalizasyon sağlanmasının Türkiye'nin Güney Kafkasya politikasının ana parametrelerinden birini oluşturduğunun altını çizen Büyükelçi Keskintepe, 'Barış ve istikrar ortamının tesisinin tüm bölge ülkelerine yeni işbirliği ufukları açacağı ve bölgeye canlılık ve dinamizm katarak burayı bir cazibe merkezine dönüştüreceği aşikardır. Türk ve Ermeni halklarının 1. Dünya Savaşı döneminde çektiği acılar her iki toplumda farklı tarihi hafızalar yaratmıştır. Bizim bildiklerimiz, araştırmalarla ortaya koyduklarımız ve hatırladıklarımız ermeni tarafının anlattıklarından çok farlı bir gerçeğe işaret etmektedir. Ulusal hafızaların çeliştiği bu tür ortamlarda güvenilir ve ortak bilimsel araştırmalar yapılması ihtiyacı daha da önem kazanmaktadır. Biz bu konuda bir adil hafızaya ulaşmak istiyoruz. Bu yönde ilerlemek için de ortak ve tarafsız oluşum meydana getirilmesine inandık ve inanmaya da devam ediyoruz.' Diye konuştu.
