İmroz’a (Gökçeada) Rumların geri dönüşleri yeniden tartışma konusu. Giderek azalan nüfusun yeniden arttırılması için İmroz’dan göçe zorlanmış olan Rumların dönüşü önemli. Yunanistan’da yaşayan bazı Rum aileleri, İmroz’a döndüler, hatta iş kurdular. Ancak sayı hâlâ oldukça az. Rumlar, dönüş için pozitif ayrımcılık yapılması gerektiğini düşünüyorlar.
Rumların İmroz’a yeniden dönüşü için, özellikle Rum toplumun çabaları devam ediyor. 2013 yılında ilkokulun açılmasından sonra, ortaokul ve lisenin de açılması için çalışmalar devam ediyor. Geçtiğimiz yıl, teknik eksikler gerekçe gösterilerek Milli Eğitim Müdürlüğü, ortaokulun açılmasına izin vermemişti. Beklenen izin bu yıl çıktı; lisenin açılması için de izin bekleniyor. İlkokul 5, ortaokul ve lise de 5 öğrenciyle açılacak.
‘Emekliler geliyor’
İmroz Eğitim ve Kültür Derneği Başkan Yardımcısı Mikas Kamburopulos, son dönemde, Yunanistan’dan İmroz’a dönenlerin olduğunu, ancak dönenlerin sayısının oldukça az olduğunu söyledi: “Yarım asır yurt dışında yaşayanlar, zor duruma düşseler bile, düzenlerini bozup geri gelmeyi düşünmezler. Dönmeyi düşünenler küçük bir azınlık. Akın akın gelmiyorlar tabii. Birkaç aile geri döndü. Sayıları iki elin parmaklarını geçmez. Emekliler geliyor daha çok. Dönmeleri yönündeki engelleri kaldırmak gerekiyor. Okul açma çabalarımız bu yüzden.”
Kamburopulos, İmroz’un 60’lı yıllardaki gibi olmasının imkânsız olduğunu, ancak dönmek isteyenlerin ihtiyaçlarının karşılanması gerektiğini dikkat çekerek şunları söyledi: “İnsanlar giderken yok paraya mülkler istimlak edildi. Ancak biz, cemaati kurtaracak, hayatlarını devam ettirecek kadar bir ana damar yaratmaya çalışıyoruz. Son 5-6 yılda evlenen, çocuk yapan gençlerimiz oldu. Dönen gençler de var, onlar için eğitim hayatını yaratmamız gerekiyor.”
Pozitif ayrımcılık
Kamburopulos, dönmek isteyenlerin önünde yasal problemler olduğunu belirterek, pozitif ayrım yapan uygulamalara ihtiyaç olduğuna işaret etti.
“Bu insanların genelde babaları anneleri göç etmiş olan çocuklar, ikinci kuşak yani. Türkiye vatandaşlıkları yok. Eskiye oranla daha kolay vatandaşlık alınabiliyor, ama askerlik sorunu var mesela. Bedelli ücretleri çok yüksek. Özellikle Türkiye vatandaşlıklarını kaybedenler için süreç biraz zor oluyor. İşletme açmak istediklerinde, yerleşmek istediklerinde masraflar çok fazla. Daha önce devletin çeşitli kademelerine ilettik. Pozitif ayrımcılık gerekiyor. Biz el konulan mülklerimizden şu anda devletin elinde olanların, dönmek isteyen gençler için iadesini istiyoruz. Dönüşler için devletin desteği şart.”
Negatif uygulamalar
Merkezi Atina’da bulunan İstanbullu Rumların Evrensel Federasyonu Başkanı Niko Uzunoğlu, Rumların dönüş çabasının Yunanistan’ın içinde bulunduğu ekonomik krizle bağlantılı olmadığına dikkat çekerek, devlet desteği gerektiğini vurguladı:
“Geriye dönenlerin sayısı önemli değil, bu konuda devletin ve sivil toplumun desteği gerekiyor. Örneğin, Türkiye vatandaşlığından izin alarak çıkanlara tanınan ve özel statü sağlayan Mavi Kart uygulamasından Yunanistan vatandaşlığı alan Rumlar, böyle bir istisna olmamasına rağmen yararlanamamaktadırlar. Yani yine bir negatif ayrımcılık söz konusu... Bütün Avrupa Birliği ülkeleri için tanınan bu hak, Yunanistan için genelgeyle sınırlandırılmıştır.”
