Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı tarafından yürütülen Sivil Toplum Diyaloğu Programı kapsamında başlatılan ‘Sosyal Medya ve Azınlıklar’ projesinin önemli bir ayağı olan ‘Sosyal Medya ve Gayrimüslim Azınlıklar Araştırması’, gayrimüslimlerin sosyal medya profillerine dair önemli veriler sundu. Bu araştırma verilerinden yola çıkarak, biz de Agos’un sosyal medyadaki gayrimüslim takipçilerinin profilini çıkardık.
Sosyal medyada Agos’u takip edenlerin yüzde 55,2’si erkek, yüzde 44,8’i ise kadın. Yaş gruplarına göre kümelendiklerinde ise Agos’un en büyük okur kitlesinin 29-43 yaş arasında (yüzde 45,3) olduğu görünüyor. 44 yaşın üzerindeki Agos okurları yüzde 33,8’lik bir orana tekabül ederken, 14-28 yaş arasındaki okurlar yüzde 20,9’da kalıyor.
Yüzde 12’si öğrenci
Bu veriye paralel şekilde, Agos’un sosyal medyadaki gayrimüslim takipçilerinin yalnızca yüzde 3,8’i üniversite, 4,5’i ise lise öğrencisi. Anket geneline baktığımızda ise öğrencilerin toplam oranı yaklaşık olarak yüzde 12’ye ulaşıyor. Agos’u takip edenlerin yüzde 37,6’sı yaptıkları mesleği ‘özel sektör çalışanı’ olarak tanımlarken, bu meslek grubunu iş insanları (yüzde 15) ve serbest meslek sahipleri (yüzde 12,8) takip ediyor.
Genel anket sonuçlarında olduğu gibi Agos okurlarının da yüzde 93,9’u İstanbul’da yaşarken, diğer illerde yaşayanların oranı (yüzde 3,9) genel anket sonuçlarının altında seyrediyor. Agos okurlarının yüzde 55,1’i şu anda yaşadıkları şehre başka bir şehirden göç ettiğini beyan ederken, “100 yıldır burada yaşıyoruz” diyenlerin oranı yüzde 39,8’de kalıyor. Genel sonuçlarda çarpıcı şekilde yüksek çıkan bu oran (yüzde 51), Agos okurlarında daha düşük.
Anket katılan Agos okurlarının yüzde 69,6’u üniversite mezunu, lise mezunları okur kitlesinin yüzde 17,4’ünü oluşturuyor. Agos okurlarının önemli bir kısmı ise katılımcıların genelinden daha yüksek oranda azınlık okullarından mezun. Yüzde 44,2’si azınlık okullarından mezun olan okurların yüzde 28’i özel okullarda, yüzde 27,5’i ise devlet okullarında eğitim almışlar.
Agos okuduğunu belirten katılımcıların yüzde 51,6’sı Ermeni. Ermenileri, yüzde 16,5’i Museviler, yüzde 14’le Süryaniler ve yüzde 10,8’le Rumlar takip ediyorlar. Katolik Ermeni ve Katolik Süryani okurların oranı ise toplamda yaklaşık yüzde 3. Okurların mezhep dağılımında yüzde 60,5’le büyük çoğunluk Ortodokslardan oluşurken, deist ve ateist olduğunu ifade edenlerin toplam oranı yüzde 13,5’la genel ortalamanın (yüzde 9,4) üzerinde seyrediyor.
Yüzde 32’si dindar
Agos okurlarının dindarlık düzeyleri sorusuna verdikleri cevap da genel anket sonucundan farklılaşıyor. Agos okurları arasında kendini çok dindar (yüzde 5,8) veya inançsız (yüzde 21) olarak tanımlayanların oranları, katılımcıların genelinin üstünde. Dindar Agos okurlarının oranı yüzde 32 olurken, inançlı okurların oranı ise yüzde 40,9. Hayat tarzı bakımından ise Agos okurları daha çok kendilerini ‘modern’ olarak tanımlıyorlar. Okurların yüzde 45’i kendini ‘geleneksel-kültürel’ olarak tarif ederken, yalnızca yüzde 2,3’ü kendine ‘dindar-muhafazakâr’ diyor.
Agos okurlarının kullandıkları sosyal medya araçlarında Facebook açık arayla (yüzde 85) en çok kullanılan site olurken, onu, yüzde 57’yle Twitter ve Instagram, yüzde 55’le Youtube takip ediyor. Bu araçlardaki hesaplarını, yüksek oranda (yüzde 84) gerçek isimleriyle açıyorlar. Takma isimle hesap açanlar yüzde 0,8’le okurların çok küçük oranını oluştururken, yüzde 15’inin hem gerçek, hem de takma isimleriyle hesapları var.
Agos okurlarının çok büyük kısmı (yüzde 86) toplumsal meselelerle ilgili görüş ifade etmenin önemli olduğunu düşünüyor. Haber kaynaklarına yönelik aidiyet ve temsiliyet durumunu görebilmek için sunulan “Bu gazete ve dergiler beni yansıtıyor” önermesini Agos için doğru kabul edenlerin oranı, yüzde 31,5’ta kalıyor. Önermeyi olumsuz karşılayanlar yüzde 5,3 iken, çekimser kalanların oranı yüzde 63. Gayrimüslim okurlar, Agos haberlerini sosyal medyada çoğunlukla (yüzde 46) “daha çok kişiye ulaşması için” paylaşırken, okurların yüzde 32’si haberleri takip etmesine rağmen sosyal medyada paylaşmıyor. Agos haberlerini paylaşanların oranı yüksek olsa da rencide olduğu paylaşımlarla ilgili yorum yapanların oranı bir hayli az. Hiçbir zaman veya nadiren yorum yapanların oranı yüzde 56’yı bulurken, sık sık veya her zaman yorum yapanların oranı yüzde 15’te kalıyor.
Genel sonuçlarla kıyaslandığında Agos okurları sosyal medyada daha özgürce paylaşım yaptığını söylerken (yüzde 25), sadece izlemeyi tercih edenlerin oranı (yüzde 17) da ankete katılan kitleden daha düşük. Ancak bu oranlara rağmen, Agos okurları paylaşım ve yorum yaparken, tüm katılımcılardan daha tedirgin hissediyor. Agos okurlarından tedirgin olanların oranı yüzde 58’e ulaşırken, genel ortalama yüzde 55.
* Bu verileri bizimle paylaştıkları için KONDA Araştırma Şirketi ile Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı Başkanı Laki Vingas’a teşekkür ederiz.
