İHD’nin heyetinin Mardin Midyat’taki incelemesi sonucu hazırlanan rapora göre, memleketlerine geri dönüş yapan Süryani ve Ezidiler, hem devlet hem de bölgedeki aşiret reisleri, köy ağaları ve köyü korucuları tarafından hak gaspına uğruyor.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Mardin, Midyat bölgesine geri dönüş yapan Süryani ve Ezidi ailelerin yaşadığı mülkiyet hakkı ihlalini tespit etmek için yapılan heyet raporunu tamamladı.
27 Nisan’da yayımlanan raporda, memleketlerine geri dönen yaklaşık 25 ailenin mülklerinin köylerde bulunan köy ağaları, aşiret reisleri ve köy korucuları tarafından el konularak kullanıldığı; topraklarının 2008’de Hazine’ye geçirildiği ve ailelerin hak aramak için yaptığı hukuki başvurulardan sonuç alamadıkları tespit edildi.
İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Adıyaman Şube Başkanı Osman Süze, İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Raci Bilici ve İHD Doğu ve Güneydoğu Bölge Temsilcisi Abdusselam İnceören’den oluşan heyet 14 Nisan’ta bölgeye ulaşmış ve iddiaları incelemek amacıyla Mardin Midyat Süryani Kilisesi Metropoliti, Samuel Aktaş, Mardin Midyat Süryani Kilisesi Metropoliti Yardımcısı, İsa Gülten ve Midyat Kaymakamı, Oğuzhan Bingöl’le görüşmüştü.
Mülkler hazineye devredildi
Midyat’a bağlı 15 köyde yaklaşık olarak 130 civarında Süryani ve Êzidî bulunurken, yaklaşık 25’i yıllar sonra geri dönen ailelerden oluşuyor. Raporda belirtildiği üzere, geri dönen Süryani ve Ezidilerin mülkleri köy ağaları, aşiret reisleri ve köy korucuları tarafından el konularak kullanılmış, 2008 yılında da Midyat ve çevresinde yapılan Kadastro çalışmalarında Süryani ve Êzidî ailelere ait olan mülklerin orman statüsüne alınarak, bir kısmının ise hazine’ye devredilmişti. Aileler devlet yetkililerinden mülklerin iadesinin yapılması konusunda yapmış oldukları başvurulara hiçbir yanıt alamadılar. Üstüne üstlük devlet tarafından kamulaştırılan mülkler ihale usulüyle satışa çıkarıldı ve bölgedeki halk tarafından satın alınarak geri dönen Süryani ve Êzidî ailelere bedelinin çok üstünde bir fiyat belirlenerek satılmaya çalışıldı.
Raporda belirtildiği kadarıyla, Süryani ve Ezidi ailelerin bir kısmı karşılaştıkları sorunlar nedeniyle Avrupa’daki yaşamlarına geri döndü; Midyat’ta kalan bir kısmıysa bölgedeki kişiler tarafından tehdit ve taciz edilerek mülkleri kendilerine ucuz bir bedelle zorla satılmaya çalışıldı.
Kaymakam: Başvuruda bulunulmadı, yardıma hazırız
Midyat Kaymakamı Oğuzhan Bingöl İHD heyetiyle yaptığı görüşmede, 2008’de toprakların hazineye aktarılmasının iptali için kaymakamlığa yapılan başvuruların dikkate alınacağını söyledi. Öte yandan Kaymakam, geri dönüş yapan Süryani ve Êzidî ailelerin kendilerine başvuruda bulunmadıklarını savunarak, başvuruda bulundukları takdirde kendilerine destek olunacağını söyledi.
İHD Heyeti, mülkiyet sorunlarının çözülmesi için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
- Süryani ve Êzidî ailelere ait olduğu belirtilen mülkler (arazi, toprak) ile ilgili, yeni bir kadastro çalışması yapılmalıdır.
- Yenilenen Kadastro çalışmaları ile ilgili oluşturulacak komisyonda, Süryani ve Êzidî ailelerinden kişiler yer almalıdır.
- Terk etmiş olsun veya geri dönmüş ya da dönmemiş Süryani ve Êzidî ailelere ait olduğu belirtilen mülkler, kendilerine iade edilmelidir.
