Suriye’deki Süryani köyleri, IŞİD’in saldırılarına direniyor. Süryani Askeri Meclisi (MFS) ve YPG birlikleriyle IŞİD arasında Til Hirmis’te yoğunlaşan çatışmalar, her geçen gün daha da şiddetleniyor. Türkiye sınırındaki Habur’da yaşanan çatışmalarda yüzlerce Süryani, IŞİD tarafından kaçırıldı. 3 bin kişi de yerinden edildi.
Irak Şam İslam Devleti (IŞİD), Suriye’deki Süryani köylerine saldırıyor. Halk Koruma Birlikleri (YPG) ve Süryani Askeri Meclisi’ne (MFS) bağlı birliklerle IŞİD arasında, son 2-3 haftadır Til Hirmis’te yoğunlaşan çatışmalar, Pazartesi sabah saatlerinden itibaren zirveye ulaştı. Rojava’nın Cezire Kantonu’na bağlı Habur’daki çatışma bölgesinde, farklı kaynaklara göre 150-400 arası Süryani’nin IŞİD tarafından kaçırıldığı, MFS’ye bağlı 4 Süryani savaşçının öldürüldüğü ve 1 savaşçınınsa durumunun belirsiz olduğu bilgisi aktarıldı. Habur Korumaları’na bağlı 12 Süryani savaşçının da akıbeti bilinmiyor. Birlikte hareket eden YPG ve MFS güçleri, IŞİD’in son saldırıyla ele geçirdiği 4 Süryani köyünden Til Şamiram’da tekrar kontrolü ele geçirmek için çabalıyor. Suriye’nin en eski kiliselerinden biri olan Til Hirmiz’deki Mar Bisho Kilisesi ise IŞİD militanları tarafından yakıldı. Büyük kısmı 1933 Simele Katliamı’nda Irak’tan kaçıp yerleşen Süryanilerden oluşan halk, bu defa IŞİD’den kaçarak Kamışlı ve Haseke’ye ulaşmaya çalışıyor.
Pazartesi günü, sabah saat 5 sularında başlayan yoğun saldırıların hedefinde, Habur’daki Süryani köyleri, Til Hirmis, Til Şamiram, Qabre Şamiye ve Til Khebiş vardı. Bölgede artan sivil ölümlerin ardından Bethnahrin Ulusal Konseyi, uluslararası toplumu, Süryanilerin yaşadığı facia karşısında göreve çağırdı.
YPG-MFS işbirliği
MFS ve YPG güçleriyse, IŞİD’le çatışmaya devam ediyor. MFS’den yapılan açıklamada, iki tarafın Habur hattında IŞİD’le karşı karşıya geldiği belirtildi: “MFS, YPG ve Sutoro güçleri, Habur’da özgürlük savaşçılarına ve Süryani halkına yönelen bu barbarca saldırıyı geri püskürtmek için birlikte IŞİD’e karşı tüm ağır silahlarını kuşandı.” MFS’den verilen bilgiye göre, Til Hirmis’teki çatışmalarda hayatını kaybeden 3 Süryani savaşçının isimleri şu şekilde: Julian Bahho Ose, Jouseph A’feh, Marios Hermez. MFS’ye bağlı 1, Habur Korumaları’na bağlı 12 savaşçının durumu, belirsizliğini koruyor.
Süryani Dernekleri Federasyonu Başkanı Ergil Türker, çatışmaların yaşandığı Habur’da bulunan Süryani İnsan Hakları Ağı Koordinatörü Aryo Adwar ve Mardin Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Februniye Akyol Akay’ın aktardığı bilgilere göre, IŞİD’in ele geçirdiği Süryani köylerinden yaklaşık olarak 400 aile Haseke’ye, 100 aile Kamışlı’ya olmak üzere toplamda yaklaşık 3 bin kişi yerinden edildi. Çoğunlukla Til Şamiram’dan 100’den fazla kadın ve çocuk, IŞİD tarafından rehin alındı. Ergil Türker’in temaslarından sağladığı bilgiye göre, toplamda 350-400 Süryani, IŞİD’in elinde. Newsweek dergisinin iddiasına göre, Süryani rehineler, YPG’nin elindeki IŞİD rehineleriyle takas edilmek için tutuluyor.
IŞİD, son saldırıyla beraber, YPG kontrolünde bulunan Til Tamer’e kadar Habur Nehri güney kıyısındaki Süryani köylerini ele geçirmiş durumda. Boşaltılan bu köyler, sırasıyla şu şekilde: Til Hirmis (Tkhuma), Til Tal (Tal), Qabr Şamiye (Dizen Khteta), Til Baloa (Dizen Aleta), Til Kharita (Gesa), Til Nehada (Birej), Til Goran (Jilu Khteta), Abu Tina (Jilu Aleta), Til Talaa (Sar) ve Til Şamiram (Mar B’isho). Parantez içindekiler köylerin Süryanice yer adları. Bu köyler dışında kalan bölgedeki 20 Süryani köyündeyse, hayat devam ediyor.
1933’te olanlar
Süryani Dernekleri Federasyonu Başkanı Ergil Türker, “IŞİD’in ele geçirdiği bu bölge, silah ve eleman geçişini kolaylaştırmak için Türkiye sınırına koridor açmak amacıyla kullanılabilecek stratejik bir bölge olduğunu” söyledi.
Mardin Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Februniye Akyol Akay’sa, yardım çağrısında bulundu: “Ezidi halkının başına gelenlerden sonra yaşanan bu saldırıyla beraber, Süryani halkı da yerinden edildi. Kamışlı’daki mülteci sayısı çok arttı. Bugüne kadar, sürekli bölgemizdeki insanlardan yardım talep ettik; sağ olsunlar ellerinden geleni yapıyorlar ama yardım ederken bölge halkı da perişan oldu. Artık uluslararası çapta bir yardım hareketine ihtiyaç var. Şu an, IŞİD saldırısıyla yerinden edilen Süryaniler için bir yardım kampanyası bulunmuyor. Biz buradan herkese çağrı yapıyoruz. Battaniye, kuru gıda ve hijyen gereçleri gibi öncelikli ihtiyaçlar var.”
Habur civarındaki Süryani köylerinin hemen hepsi, 1933’te Irak’ta yaşanan Simele Katliamı’ndan kaçmayı başararak bu bölgeye yerleşen Süryanilerin kurduğu yerleşimler. Musul’un düşmesi ve Nineveh’in de IŞİD’in eline geçmesinden sonra, Habur’da yaşanan bu son saldırılar, bölgede yaşayan Süryani-Keldani toplumu için bir başka büyük acı oldu.
Habur civarındaki Süryani köylerinin hemen hepsi, 1933’te Irak’ta yaşanan Simele Katliamı’ndan kaçmayı başararak bu bölgeye yerleşen Süryanilerin kurduğu yerleşimler. Musul’un düşmesi ve Nineveh’in de IŞİD’in eline geçmesinden sonra, Habur’da yaşanan bu son saldırılar, bölgede yaşayan Süryani-Keldani toplumu için bir başka büyük acı oldu. MFS, YPG ve bağımsız birliklerden oluşan blok, bölgedeki IŞİD saldırısını geri püskürtmek için çatışmaya devam ediyor. Haseke ve çevresinde yaşanan çatışmalarda YPG güçlerine, ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyon da destek vermeye devam ediyor. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada, hava saldırılarında IŞİD'e ait 10 hedefin ve bir sığınağın imha edildiği belirtildi.
