sararıp dökülmeden önce kızaran yapraklar ki onlar
şan verdiler ortalığa bütün bir sonbahar
mevsim dönüp de yeniden
yeşermeye başlayınca rüzgâr
çıplağında o atın yine onlar koşacaklar
o çocuklar, o yapraklar, o şarabi eşkıyalar
onlar da olmasalar benim gayri kimim var
Can Yücel
Ağustosun ortasında üzümün okunması ile hemen hemen aynı zamanda başlayan bağbozumu bitmek üzere. Şarabın anavatanı Anadolu’da ve tüm kuzey yarımkürede, olgunlaşan üzümler, dalından koparılmaya başladı. Güney yarımküre hasat için daha bir altı ay kadar bekleyecek. Bu sayede, pek çok şarap yapımcısı yılda iki defa hasat-bağbozumu yapabilecek.
Bu çok önemli bir şey, çünkü hasat yılda bir kez yapılıyor ve anca çok uzun ömürlü şarap yapımcıları, hayatları boyunca 50’den fazla bağbozumu yapabiliyorlar. Şarap üretme işinde kaliteyi yakalamak için en çok ihtiyaç duyduğunuz şey tecrübe, ve bir insan ömrü, yeteri kadar tecrübeye sahip olmak için çok kısa.
Fakat unutmamak gereken çok önemli bir nokta var: Ne kadar tecrübe sahibi olursanız olun, iyi şarap için iyi üzüme ihtiyacınız vardır ve üzümün kalitesini belirleyen en önemli etkenlerden biri, o senenin hava koşullarının şaraba yansıması, yani şarapçıların ‘rekolte’ dediği, şarap şişelerinin üzerinde yazan, üzümün dalından koparılma tarihidir.
Üzümler toplandıktan sonra, şarap üreticileri tarafından ‘kampanya’ olarak adlandırılan dönemde yanı bugünlerde bağlarda ve şaraphanelerde hummalı bir çalışma başlar. Dile kolay, bütün yıl verdiğiniz emeğin karşılığını bir-iki ay içinde alacaksınız... Şarabı bu kadar büyülü bir şey haline getiren, bu hummalı çalışmanın sonucu üzerinde, sizin tecrübeniz ve bilginiz kadar tabiat ananın da belirleyici olması belki de.
O yılın hava koşulları ve yağışları şarabını kalitesini doğrudan etkilediğinden, iyi şaraba ulaşmak için bu anlamda ‘iyi’ yılları takip etmek de önemlidir. Dünyanın pek çok yerinde ve ülkemizde kaliteye önem veren bazı şarapçılar, kalitenin arzu ettikleri seviyede olmadığı yıllarda, o üzümlerden üst seviye şaraplarını üretmezler. Bu nedenle, bağbozumunun nasıl geçtiği, bir şarap meraklısı için çok önemlidir.
Gelelim 2014’e... Bu sene neredeyse tüm Türkiye’de ilkbaharda don olayları yaşandı. Bazı yerlerde daha çok, bazı bölgelerde düşük oranda olsa da, rekoltenin düşmesine sebep oldu.
Baharda hiç yağış olmaması da ülke çapında etkili oldu. Bu durum salkımların küçük, olgunlaşma süresinin kısalmasına ve ürünüm azalmasına neden oldu.
Yağışların azlığına karşın, üzümlerin geç olgunlaştığı, özellikle Diyarbakır ve Elazığ’da bayram yağışları kaliteyi iyi yönde etkileyecek gibi görünüyor.
2014, şarap tarihine ortalama bir yıl olarak geçecek. Bu yılın en talihsiz bölgesi ise, herhalde, hem don, hem dolu, hem de bazı bağ hastalıklarıyla uğraşan Tekirdağ ve civarı oldu.
İyi şaraba ulaşmanın tek yolunun, en çok bilinen, en pahalı şarapları almak olmadığını unutmamak lazım. Rekolteleri takip etmek de etkili bir yol.
İyi şarap içmek de bazen emek ister, ve inanın, bu emeğe değer. Unutmayın, “hayat kötü şarap, içmek için çok kısa.”