Dünün kilisesi yine cami mi olacak?

Yaz aylarında adını duyanların aklına ‘deniz-kum-güneş’ üçlemesini getiren Antalya, kışın ağırladığı ‘kültür turistleri’ni yıkık ya da farklı kullanılan kiliseleri ile karşılıyor. En kötü durumda olansa şehrin simgelerinden biri sayılan Kesik Minare ya da orijinal ismi ile Aya İrini ya da Panagia Kilisesi. Bugünse yapı bir yol ayrımında. Ya müze olacak ya da camiye dönüştürülen kiliseler listesine dahil olacak.

SERDAR KORUCU
serdarkorucu@hotmail.com

Yaz aylarında adını duyanların aklına ‘deniz-kum-güneş’ üçlemesini getiren Antalya, kışın ağırladığı ‘kültür turistleri’ni yıkık ya da farklı kullanılan kiliseleri ile karşılıyor. En kötü durumda olansa şehrin simgelerinden biri sayılan Kesik Minare ya da orijinal ismi ile Aya İrini ya da Panagia Kilisesi. Bugünse yapı bir yol ayrımında. Ya müze olacak ya da camiye dönüştürülen kiliseler listesine dahil olacak. Tıpkı İznik ve Trabzon’daki Ayasofya kiliseleri gibi…

Antik dünyada inşa edilmiş bir tapınağın taşlarından inşa edilen, 13. yüzyılda Selçukluların şehri ele geçirmesinden üç yüzyıl sonra 16. yüzyılda minare eklenmesi ve apsis içine mihrap inşa edilmesi ile camiye dönüştürülen Aya İrini Kilisesi’nin bugün yeniden Müslümanların ibadetine açılıp açılmayacağı tartışılıyor.

Kurul’dan ret kararı

1974’te cephe ve giriş kısmı onarım geçiren, etrafı moloz taş duvar ve demir korkuluklarla çevrilen kilise için ilk karar 1992’de alındı. Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun kararında yapının ‘Açık Hava Müzesi’ olarak yapının onarımının yapılması ve örenyeri olarak gezilmesi istendi. 1999’da kurul kararında bölgenin her döneminin tarihlenmesi için bilim heyeti oluşturulması istenirken, 2012 yılında Vakıflar Bölge Müdürlüğü yapının cami olarak kullanılmasını talep etti. Ancak bu istek Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından reddedildi.

Bunun üzerine Vakıflar Bölge Müdürlüğü, kararı Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’na götürdü. Kurul 26 Eylül 2012’de itirazı kabul etti; cami olarak kullanımına yönelik Vakıflar Genel Müdürlüğünce ilgili belediyeden koruma amaçlı imar planında yapılması gereken değişikliğin talep edilmesi kararını aldı. Bu kararı durduransa Mimarlar Odası’nın açtığı dava oldu. Dava sonucunda mahkeme yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Kararın ardından cami için girişim şimdilik durmuş olsa da yapı bugün kaderini arıyor. Geleceğinin ne olacağı ise belirsiz…