Yılbaşı, Noel bahane edilerek yapılan eylemlerde Hıristiyan düşmanlığı tavan yaptı. Hıristiyan ve Müslüman din adamları, insan hakları aktivisti Mine Yıldırım ve Psikiyatr Alper Hasanoğlu’na yapılan eylemlerin nasıl bir zihniyetin ürünü olduğunu ve olası sonuçlarını sorduk.
EMRE ERTANİ
emreertani@agos.com.tr
Hıristiyan aleminin en önemli yortularından, İsa Mesih'in doğumunun müjdelendiği Noel, bu yıl Türkiye'de Hıristiyan fobisinin yükseltilmeye çalışıldığı talihsiz gösteri ve girişimlere denk geldi. Noel gecesi olan 24 Aralık’ta ise, Kadıköy İskele Camii’nin elektronik panosunda ‘Hıristiyan ve Yahudilerle dost olmayın’ mesajı veren bir ayet yayımlandı.
Ardından Saadet Partisi’nin gençlik kolları olarak bilinen Anadolu Gençlik Derneği adlı grup, Noel Baba yumruklayan takkeli bir adamın resmedildiği afişinde ‘Yılbaşı ve Noel kutlamalarına HAYIR!’ diyerek Beyazıt’ta eylem yapacaklarını duyurdu. 26 Aralık’ta yapılan eylemde ise, Noel Baba'yı temsilen şişme oyuncak sünnet edildi, daha sonra da bıçaklandı.
Türkiye'de sayıları artık toplam nüfusun binden birine denk gelen ve azalmaları da Ermeni Soykırımı'ndan 1942 Varlık Vergisi'ne, oradan 6-7 Eylül yağmalarına ve Kıbrıs gerginliklerine kadar çok acı provokasyon ve kırımlar ile gerçekleşen Türkiye Hıristiyanları açısından çok endişe verici bu çirkin girişimler, ulusal kamuoyunda da tepkiyle karşılandı. Rahip Santoro, Zirve Katliamı ve Hrant Dink cinayetinin arka planındaki nefret kültürünü de anımsatan uzmanlar ve ruhaniler çarpıcı uyarılarda bulundu. Hıristiyan ve Müslüman din adamları ile insan hakları aktivisti Mine Yıldırım ve Psikiyatr Alper Hasanoğlu'nun yaşananlara ilişkin değerlendirmelerini sunuyoruz.
Epsikopos Sahag Maşalyan: Bu eylemler tedirgin edici bir prova gibi
Görüşüne başvurduğumuz Episkopos Sahag Maşalyan “İnsanların kendi geleneklerini, bayramlarını kutlamaları ve kendi taraftarlarına benimsetmeleri doğru bir şey. İslami kesimin de korkuları bu açıdan anlaşılabilir ama yöntemi kendinin olanı savunmaktan ziyade başkasının olanı kötüleme ve düşmanlık üzerine kurmak kolay bir yol” yorumunda bulundu. Maşalyan, insanların düşüncelerinin eleştiremeyeceğini ama yıkıcı ve zarar verici yöntemlerin eleştirilmesi geretiğini söyledi ve şu uyarılarda bulundu:
“Bir avuç Hıristiyan kalmış ülkede, bu tür eylemler doğal olarak bir korkuya neden oluyor. Bu eylemler tedirgin edici, bugün bunu yapanlar yarın Noel Baba kostümü giymiş canlı birine de saldırılar. Bu bir prova gibi. Bugün birçok eğlence ve alışveriş merkezinde Noel Baba kostümü giyen bir sürü insan var, dengesizin ya da fanatiğin biri bu insanlara saldırabilir. Misyonerler de böyle nefret kampanyalarından sonra vahşi saldırılara uğrayarak katledildiler. Öte yandan bu tür eylemler gelişmekte olan dinler arası diyalogu baltalıyor.”
Krikor Ağabaloğlu: Noel Baba bir simgedir. Ona neden bıçak sallanır?
Gedikpaşa Ermeni Protestan Kilisesi Pastörü Krikor Ağabaloğlu, Kadıköy İskele Camii’nin elektronik panosunda Noel Gecesi ‘Hıristiyan ve Yahudilerle dost olmayın’ mesajı veren ayet hakkında, “Kuran’da Yahudi ve Hıristiyanları dost edinmeyin diye yazar. Bu insanlar da çok açık yüreklilikle o ayeti caminin panosuna koymuşlar. Birçok İslam kaynağı bu tür ayetlerin gün yüzüne çıkmasını istemiyor çünkü bunlar insanlık onurunu kırıcı şeylerdir” değerlendirmesinde bulundu. Bu tür ayetler düşmanlık ekeceği uyarısında bulunan Ağabaloğu, “Bu durum da gösteriyor ki, Kuran’ın içindeki bazı ayetlar uç insanların eline geçerse büyük bir tahribat yapabiliyor” dedi.
Beyazıt Meydanı’nda Noel Baba’nın sünnet edilip bıçaklanması konusunda ise Ağabaloğlu şöyle konuştu: “Bakıyorsunuz ki, Noel Baba’yı sünnet edip bıçaklıyorlar. Acaba Noel Baba’yı bıçaklarken kimi düşünüyorlar, bunu sormak lazım önce. Bizim Doğuş Bayramı olarak kutladığımız, İsa Mesih’in doğumudur. Noel Baba simgesini kullanarak İsa Mesih’i bıçaklıyorlarsa bu çok düşündürücü. İsa Mesih’e bıçak sallamış olan Allah’a bıçak sallamış olur. Bir yandan Allah’a inandıklarını söyleyecekler bir yandan da Kuran’da İsa Mesih’i yücelten ayetler varken onun doğuşunu reddedecekler. Noel Baba bir simgedir, ona neden bıçak sallar bu insanlar?”
İhsan Özbek: Noel Baba bıçaklamak ahlaksızlık
Ankara Kurtuluş Kilisesi Pastörü İhsan Özbek de, bu eylemlerin ahlaki saiklerle yapıldığının söylendiğini ama eylemlerin hiç de ahlaki olmadığının altını çiziyor: “Ülkenin içinde bulunduğu, ayrımcılığın körüklendiği bir dönemde Hıristiyanları hedef alan eylemler olarak görülüyor. Sadece bir partiye yüklenebilecek bir şey değil. Hıristiyan düşmanlığı adına Türkiye’de. 21 yüzyılda insanların şişme Noel Baba yapıp onu sünnet edip sonra da bıçaklamaları, korkunç ve dehşet verici bir olay. Umarım bundan sonrası için daha ahlâklı eylemler yaparlar.”
Diyanet Başkanlığı: Ayet yanlış anlaşılıyor
Kadıköy İskele Camii’nin elektronik panosunda Noel gecesi ‘Hıristiyanlarla dost olmayın’ mesajı veren ayeti Diyanet Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu’na da sorduk. “Din hürriyeti vardır, biri bir dine mensup diye, ona göre yaşıyor diye kimse onu cezalandırma yetkisine sahip değil” diyen Diyanet yetkilisi, “İslam din ve düşünce hürriyetinden yanadır. Caminin panosuna yazılan ayet özel bir amaç taşımamaktadır, konjonktür gereği yanlış anlaşılmış olabilir” dedi.
Diyanet yetkilisi şöyle konuştu: “Kuran’da Yahudi ve Hıristiyanları dost edinmeyin anlamına gelen ayetler var tabii. Burada dostluktan kasıt, onlarla arkadaş olmayın, alışveriş yapmayın anlamında değildir. Müslümanları dışlayıp da, Müslümanların aleyhine olacak şekilde onlarla işbirliği yapmayın anlamındadır. Yoksa bir Müslüman ile Hıristiyan ve Yahudi elbette dost, komşu olabilir.”
Mine Yıldırım: Yapılan eylem Türk Ceza Kanunu’na göre suç
İnanç Özgürlüğü Girişimi’nden Mine Yıldırım ise, Yeni Yıl ve Noel’in birbirine karıştırıldığını dile getirerek, bir yanlış anlaşılmanın söz konusu olduğunu vurguladı. Yıldırım, ‘Noel Baba bıçaklama’ eyleminin Türk Ceza Kanunu’na göre suç kapsamında olduğuna da dikkat çekti: “Noel ve yılbaşının karıştırılması bu ve tepkiler insanların birbirlerinin inancı hakkında bilgi sahibi olmadığını gösteriyor.
Hıristiyanlık inancı içinde olan bir figüre, Noel Baba’ya saldırılması inanca saygısızlık olarak algılanabilir. Türk Ceza Kanunu’nun 216. maddesinin üçüncü fıkrası ‘halkın bir kesiminin inancını alenen aşağılama’yla ilgili ve bu madde bugünü kadar sadece İslami değerler söz konusu olduğunda işletildi. Fakat bu eylemler için de bu maddeler işletilebilir. Ayrıca İslami bir figüre bir saldırı olsaydı bu madde işletilirdi, savcılık işlem yapardı.”
Alper Hasanoğlu: Linç kültürü rol oynuyor
Psikiyatr Alper Hasanoğlu’na da “Bir insan nasıl şişme bir Noel Baba'yı önce sünnet edip sonra bıçaklayabilir? Bu nasıl bir ruh halinin sonucudur?” diye sorduk. Hasanoğlu, bu durumun akılla açıklanabileceğini düşünmediğini belirterek şöyle yanıt verdi: “Tekil bir aklın tek başına yapmayı düşüneceği, düşünse bile hayata geçireceği bir şey değil bu şiddet gösterisi. Ben burada bir linç kültürünün rol oynadığını düşünüyorum.” dedi.
“Bizimki gibi Doğu toplum yapısını belirleyen bir yaşam kalıbının egemen olduğu kültürlerde bireyin kendiliği yeteri kadar gelişmediği için, öteki olan, içinde bulunulan topluluğa yabancı olan her şey bir tehdit olarak algılanabilir” diyen Hasanoğlu, “Ötekiyle sağlıklı bir ilişkinin nasıl kurulacağını bilemeyen gelişmemiş benlik, yok olacağından korktuğu için kendisi gibi olana daha da sarılır. Dayanılmaz hale gelen korku saldırganlığa dönüşür ve bu da akla gelmeyecek bir şiddet gösterisinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Ben, bu durumu gerçekte var olmayan varoluşsal bir tehdidin sembolik olarak bertaraf edilme çabası olarak görüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
