İstanbul Barosu yöneticileri hakkında açılan dava, uluslararası çapta tepkiye neden oldu. 60’a yakın uluslararası hukuk ve insan hakları kurumu İstanbul Barosu’na destek mesajı yayınladı.
İstanbul Barosu, 19 Aralık’ta Suriye’nin kuzeyinde, bölgedeki gelişmeleri takip ettikleri sırada öldürülen gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin ile ilgili 21 Aralık'ta bir açıklama yayınlamıştı. Açıklamada, çatışma bölgelerinde gazetecilerin hedef alınmasının uluslararası insancıl hukukun ihlali olduğuna dikkat çekilerek, olayla ilgili etkili bir soruşturma çağrısında bulunulmuştu. Açıklamanın ardından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, baro yönetimi hakkında “terör örgütü propagandası yapmak” ve “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” suçlarından soruşturma başlattı. 14 Ocak 2025’te Savcılık Avukatlık Kanunu’nun 77(5) Maddesi uyarınca Baro Başkanı ve yönetim kurulunun görevlerine son verilmesi istemiyle dava açtı. Dava gerekçesinde, baronun açıklamasının kendisine verilen yetkileri aştığı ve resmi göreviyle uyuşmadığı öne sürüldü.
Gelişmeler uluslararası çapta tepkiye neden oldu.
60’a yakın uluslararası hukuk ve insan hakları kurumu, İstanbul Barosu’na açılan ceza soruşturması ve davayla ilgili bir ortak açıklama yayımladı. Savcılık yetkililerinin, İstanbul Barosu’na, özellikle de Baro Başkanı İbrahim Kaboğlu ve yönetim kuruluna karşı açtığı soruşturma ve davanın derin kaygı uyandırdığı belirtilirken, yetkililere, tüm soruşturmalara acilen son vermesi ve Fırat Epözdemir’in derhal serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.
Human Rights Watch, Federation of European Bars, Uluslararası Af Örgütü gibi 60’a yakın kurumun birlikte yaptığı açıklamada, “Bu soruşturma ve dava, Türkiye’de insan haklarının güvence altına alınmasında ve hukukun üstünlüğünün korunmasında hayati rol oynayan bir kurum olan İstanbul Barosu’nun bağımsızlığına ve işleyişine doğrudan bir meydan okuma anlamına gelmektedir” denildi. Açıklamada, ayrıca şu ifadelere yer verildi:
“İstanbul Barosu yönetim kurulu üyelerinden Fırat Epözdemir’in 23 Ocak 2025’te, Avrupa Konseyi kurumlarına yaptığı savunuculuk ziyareti dönüşünde gözaltına alınması, bu kaygıları daha da derinleştirmiştir. 25 Ocak 2025’te Sulh Ceza Hakimliği, Sayın Epözdemir’in ‘terör örgütü üyeliği’ ve ‘terör örgütü propagandası yapmak’ suçlarından tutuklanmasına karar verdi. Bu karar, soruşturmanın İstanbul Barosu’nu hedef alan misilleme girişimlerinin bir parçası olabileceği algısını güçlendirmektedir. İstanbul Barosu’na yönelik bu girişimler, uluslararası insan hakları hukukuna ve hukuk mesleğini düzenleyen ilkelere açıkça aykırıdır.”
Baronun gazetecilerle ilgili açıklamasının ifade özgürlüğü kapsamında olduğu vurgulanan metinde, Avukatların Rolüne İlişkin Birleşmiş Milletler Temel İlkeleri, Uluslararası Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi, Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmesi ile Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin hukuk mesleğinin icra özgürlüğü hakkındaki 2000(21) Sayılı Tavsiye Kararı gibi uluslararası belgeler hatırlatılarak, açılan soruşturmanın hukuk mesleğinin bağımsızlığına müdahale olduğu ve savunmaya karşı misilleme yapıldığı belirtildi.
Açıklamada uluslararası hukuk ve insan hakları kurumlarının, İstanbul Barosu ve Türkiye’de adalet, insan hakları ve hukukun üstünlüğü ilkelerini savunan tüm hukuk profesyonelleriyle dayanışma içinde olduğu vurgulandı. Açıklamada “Gelişmeleri dikkatle izlemeye devam edeceğiz ve Türkiye’de hukuk mesleğinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü korumak için gerekli tüm tedbirleri savunmaya hazırız” denildi ve "Soruşturmalara acilen son verilmeli" çağrısında bulunuldu.
Açıklamada ayrıca Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri ve Avrupa Hukuki İşbirliği Komitesi’ne de çağrıda bulunuldu ve şöyle dendi:
"İstanbul Barosu’na yönelik girişimler ve bunların Türkiye’nin AİHS kapsamındaki yükümlülüklerine uygunluğu hakkında acil bir soruşturma yürütülmelidir. Baroların bağımsız bir şekilde ve misilleme kaygısı olmadan faaliyet gösterebilmesi için Türkiye yetkilileri ile temasa geçilmelidir. Avrupa Birliği’ni şu adımları atmaya çağırıyoruz: Türkiye yetkilileri ile kurulan temaslarda İstanbul Barosu’na yönelik girişimler kınanmalıdır.Türkiye’de insan hakları ve hukukun üstünlüğü ile ilgili tartışmalarda hukuk profesyonellerinin bağımsızlığının korunması temel bir unsur haline getirilmelidir.”
İmzacılar:
The European Association of Lawyers for Democracy and World Human Rights (ELDH)
The Turkey Human Rights Litigation Support Project (TLSP)
Human Rights Watch (HRW)
Behatokia (Basque Observatory of Human Rights), Basque Country
International Association of People’s Lawyers (IAPL)
Center for Research and Elaboration on Democracy ( CRED)
Turkey Tribunal
The Arrested Lawyers Initiative (TALI)
Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE)
Foundation of the Day of the Endangered Lawyer
International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI)
Défense Sans Frontière-Avocats Solidaires (Defense Without Borders-Solidarity Lawyers, DSF-AS)
Droit-Solidarité (Law-Solidarity, DS)
Indian Association of Lawyers
Solidarity With OTHERS
Federation of European Bars (FBE)
European Democratic Lawyers (AED)
Arab Lawyers Union
Frantz Fanon Foundation
Associação Portuguesa de Juristas Democratas (Portuguese Association of Democratic Jurists, APJD)
Socialist Lawyers Association of Ireland
Marseille Bar Association (France)
Commission Défense et Droits humains du Barreau de Marseille (Defense and Human Rights Commission of the Marseille Bar Association, CDDH)
La Conférence des bâtonniers de France (The Conference of French Bar Associations)
Berlin Bar Association (Germany)
Legal Team Italia
Union of Peoples’ Lawyers in Mindanao (Philippines)
Demokratische Jurist*innen Schweiz (Democratic Lawyers of Switzerland, DJS)
Democratic Lawyers Association of Bangladesh (DLAB)
Asociación Americana de Juristas (Association of American Lawyers)
International Association of Democratic Lawyers (IADL)
Giuristi Democratici (Italian Democratic Lawyers)
National Lawyers Guild International Committee
Magistrats Européens pour la Démocratie et les Libertés (MEDEL)
Arab Lawyers Association (UK)
National Association of Democratic Lawyers (South Africa)
IACTA Cooperativa de Abogadas de Barcelona (IACTA Barcelona Women Lawyers' Cooperative)
International Observatory for Lawyers in Danger (OIAD)
Lawyers for Lawyers
The Defence Commission of the Barcelona Bar Association
Rennes Bar Association (France)
Asociación de Derecho Penitenciario Rebeca Santamalia (Rebeca Santamalia Penitentiary Law Association, ASDEPRES)
Haldane Society of Socialist Lawyers
Conselho Regional do Porto da Ordem dos Advogados (Porto Regional Council of the Bar Association, Portugal))
Bar Human Rights Committee of England and Wales (BHRC)
Geneva Bar Association (Switzerland)
European Association of Criminal Bars (ECBA)
Republikanischer Anwältinnen- und Anwälteverein (Republican Lawyers' Association, RAV)
Institut des droits de l’Homme du barreau de Bruxelles (Human Rights Institute of the Brussels Bar, Belgium)
New York City Bar (USA)
Deutscher Anwaltverein (German Bar Association, DAV)
The Law Society of England and Wales (LSEW)
International Publishers Association (IPA)
Lyon Bar Association (France)
International Federation for Human Rights (FIDH)
La Conférence des Avocats au Barreau de Paris (The Paris Bar Lawyers’ Conference)
Uluslararası Af Örgütü
