18 Ekim Cuma günü Türkiye'nin ev sahipliğinde Rusya, İran, Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları İstanbul’da Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu toplantısında biraraya geldi.
Güney Kafkasya'da 3+3 formatındaki bölgesel işbirliği platformunun ilk toplantısı, Aralık 2021'de, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın ev sahipliğinde başkent Moskova’da düzenlenmiş, görüşmelerde Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan ve İran dışişleri bakan yardımcıları hazır bulunmuştu. Gürcistan, görüşmelere son anda katılmayacağını açıklamıştı. İkinci toplantı Ekim 2023'te Tahran'da dışişleri bakanları düzeyinde yapılmıştı. Güncistan bu toplantıya da katılmadı.
Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, "3+3" bölgesel platformunun İstanbul'daki bakanlar toplantısında Ermenistan'ın Ermenistan-Türkiye sınırındaki Margara (Alican) sınır kontrol noktasının inşasını ve teknik donanımını tamamladığını söyledi.
Mirzoyan "Ayrıca Ermenistan ve Türkiye, Gümri-Kars demiryolu sınırının geçilmesine ilişkin teknik gerekliliklerin ortaklaşa değerlendirilmesi konusunda da mutabakata vardı. Bu, Ermenistan ile Türkiye arasında doğrudan uçuşların yapılması ve hava kargo taşımacılığı yasaklarının karşılıklı olarak kaldırılmasına ilişkin halihazırda uygulanmakta olan kararları tamamlıyor." diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Mirzoyan "Ermenistan ile Türkiye arasındaki Gümri-Kars demiryolunun ve Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki demiryolu bağlantısının hizmete girmesi, Basra Körfezi, Karadeniz, Hazar Denizi ve Akdeniz arasında hızlı bir şekilde etkin bir bağlantı sağlayacaktır." dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da oturumunun açılışında yaptığı konuşmada, bölge ülkelerinin bölgesel sorunları en iyi kendilerinin bildiğine ve çözebileceğine inandığını söyledi.
Fidan, “Bölgede yaşanan çalkantılı süreçler, İsrail’in Ortadoğu’da yarattığı savaşlar, insani felaketler ve acılar, bölgesel düzeyde diyalog ve iş birliğinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bölgenin sahibi olma duygusu bizim Güney Kafkasya vizyonumuzu oluşturuyor." dedi.
Mirzoyan'ın konuşması
Ermenistan Dışişleri Bakanı'nın toplantıdaki konuşması şöyle:
"Sayın Bakan Fidan,Değerli bakanlar ve mevkidaşlarım,"3+3" bölgesel istişare platformunun bakanlar toplantısını İstanbul'da organize eden Türkiye'ye ve mevkidaşım Hakan Fidan'a şükranlarımı sunuyorum. Ermenistan bölgesel istişare ve temaslara büyük önem veriyor. Sürekli ve samimi diyalog, halklar arası temasların teşvik edilmesi, ticari ve ekonomik bağların yeniden tesis edilmesinin yanısıra bölgesel girişim ve programların kapsayıcılığının sağlanması mevcut çelişkilerin aşılması ve ülkelerimiz arasında daha iyi işbirliği, kalkınma ve refahın sağlanması için önemli ön koşullardır.
Bu hedefe ulaşmak için tüm bölgesel aktörlerin sorumlu yaklaşımlarının ve yapıcı çabalarının bölgede barış ve istikrarın tesisine büyük katkı sağlayacağına derinden inanıyoruz. Uzun süredir kapsayıcı ve ayrımcı olmayan ulaşım bağlantılarının savunucusu olan Ermenistan, bölgemizdeki tüm ekonomik ve ulaşım bağlantılarının açılmasıyla gerçekten ilgileniyor.
Bölgesel bağları güçlendirme vizyonumuz, bir yıl önce Ermenistan Başbakanı tarafından sunulan "Barış Kavşağı" girişiminde açıkça yansıtılmaktadır. Bu projenin temel amacı karayollarının, demiryollarının, boru hatlarının, kabloların ve enerji hatlarının onarımı, inşası ve işletilmesi yoluyla bölgedeki ve dışındaki tüm ülkeler arasındaki iletişimi geliştirmektir. Bu projenin uygulanması için dört ilke önemlidir: tüm devletlerin egemenlik ve yargı yetkisine saygı ile eşitlik ve karşılıklılık. Uygulandığı takdirde "Barış Kavşağı", malların hareketinde daha fazla hız ve verimlilik sağlayarak küresel lojistik yollarının ayrılmaz bir parçası haline gelebilir.Bu girişimin birçok ortağımız tarafından memnuniyetle karşılandığını ve İran'ın da bunların arasında ilklerden biri olduğunu vurgulamaktan memnuniyet duyuyorum.
Ticaret ve iletişim bağlantılarımızı genişletmek konusunda karşılıklı kararlılığa sahip olan Ermenistan, Kuzey-Güney otoyolunun inşası konusunda aktif pratik adımlar atıyor, Çabahar limanından yararlanmanın avantajlarını değerlendiriyor ve ülkelerimiz arasındaki karayolu geçiş ücretlerinin karşılıklı olarak azaltılması yönünde de çalışıyor. Sınır hizmetlerimizin ve komşularımızla gümrük kontrolümüzün yeteneklerini daha da geliştiren Ermenistan Sınır Muhafız Teşkilatı, 1 Ocak 2025'ten itibaren Ermenistan-İran sınır kontrol noktasındaki operasyonları tamamen devralacak. Bu bağlamda Rusya Federasyonu'nun ilgili yetkililerine yıllar boyu verdikleri destek ve hizmetlerden dolayı şükranlarımı sunuyorum.
Ayrıca, Ermenistan ile Türkiye arasındaki köprünün ortak değerlendirmesinin ardından Ermenistan'ın, Ermenistan-Türkiye sınırındaki Margara sınır kapısının inşaatını ve teknik iyileştirmelerini zaten tamamladığını duyurmaktan mutluluk duyuyorum.
Ayrıca Ermenistan ve Türkiye, Gümri-Kars demiryolu sınırının geçilmesine ilişkin teknik gerekliliklerin ortaklaşa değerlendirilmesi konusunda da mutabakata vardı. Bu, Ermenistan ile Türkiye arasında doğrudan uçuşların yapılması ve hava kargo taşımacılığı yasaklarının karşılıklı olarak kaldırılmasına ilişkin halihazırda uygulanmakta olan kararları tamamlıyor.
Ermenistan ile Türkiye arasındaki Gümri-Kars demiryolunun ve Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki demiryolu bağlantısının hizmete girmesi, Basra Körfezi, Karadeniz, Hazar Denizi ve Akdeniz arasında hızlı bir şekilde etkin bir bağlantı sağlayacaktır.
Bu vizyonu hesaba katarak, hepinizin bildiği gibi, Azerbaycan'a demiryolu altyapımızı yeniden başlatmanın, sınır geçişlerini ve gümrük prosedürlerini basitleştirmenin ve her iki ülkenin egemenlik ve yargı yetkisine tam saygı göstererek bazı ek güvenlik mekanizmaları sağlamanın yollarını önerdik.
Sonuç olarak Ermenistan'ın içtenlikle ilgilendiğini ve BM Şartı'nın egemenlik, toprak bütünlüğü, uluslararası alanda tanınan sınırların bölünmezliği ve siyasi bağımsızlık ilkelerine dayalı olarak bölgesel kanalların geliştirilmesine ve komşularıyla karşılıklı bağımlılığın güçlendirilmesine katkıda bulunma konusundaki kararlılığını defalarca gösterdiğini bir kez daha teyit etmek isterim.Teşekkür ederim."
