Başkent Yerevan’da, Aurora Mardiganian ve Ermeni Soykırımı kurbanlarına adanmış bir anıt, Gomidas Müzesi-Enstitüsü yakınındaki park alanında açıldı.
Anıt, Aurora İnsani Yardım İnisiyatifi tarafından hayata geçirildi ve açılışta, Mardiganian’ın hayatını anlatan ödüllü animasyon belgeseli 'Aurora’nın Şafağı' gösterildi.
Aurora Mardiganian, Soykırım'dan kurtularak ABD'ye yerleşmiş, burada sessiz sinema döneminde ünlü bir oyuncu ve sonrasında hayırsever olarak tanınmıştı.
Anıt, sadece Mardiganian’ın anısına değil, 1915-1923 yılları arasında Ermeni Soykırımı’nda hayatını kaybeden 1.5 milyon kişiye de ithaf edildi. Anıtın altına, Mardiganian’ın Los Angeles’taki mezarından toprak ve Deyri Zor çölü kurbanlarına ait bir kalıntı yerleştirildi. Mardiganian’ın hayat hikâyesi, Aurora İnsani Yardım İnisiyatifi’nin kurucularına ilham vermişti.
İtalyan-Ermeni heykeltıraş Viken Avedis’in tasarladığı iki yüzlü heykelin bir yüzü Mardiganian’ın soykırım dönemindeki acılarını bir yüzü de Amerika’da hayata geri dönüşünü ve önemli bir isim haline gelişini simgeliyor. Heykelin arka kısmında, aralarında Aurora'nın da bulunduğu Deyri Zor’da acı çeken kadınlar tasvir ediliyor, diğer kısmında ise Aurora şahsında hayatta kalıp dünyaya hikâyesini anlatan güçlü kadın figürü yer alıyor.
Heykelin iki kenarı aynı hizada değil; aralarındaki mesafe, Aurora'nın hayatının iki aşamasının ışık ve gölge aracılığıyla birbirine bağlanmasını sağlıyor.
Avedis bu heykeli tasarlarken hem zorlandığını hem de büyük bir ilham aldığını belirtiyor.
Açılış törenine birçok önemli isim katıldı. Ermeni Kilisesi'nin Papalık ve Vatikan Temsilcisi Başepiskopos Khajag Barsamian, Aurora İnsani Yardım İnisiyatifi’nin kurucuları Nubar Afeyan, Veronika Zonabend ve Anna Afeyan da açılışta hazır bulundu. Etkinlik sırasında, Ermenistan Çocuk Korosu da geleneksel Ermeni şarkılarını seslendirdi.
Aurora İnsani Yardım İnisiyatifi, yoksullara yardım etmeye odaklanarak dünyanın dört bir yanındaki yerel insani zorlukları ele almayı amaçlıyor. Dünyanın bilinmeyen insani kahramanlarını keşfetmeye ve desteklemeye, cesur çalışmalarını etkinleştirmeye ve farkındalık yaratmaya adanmış olan Aurora İnisiyatifi bugüne kadar 56 ülke ve bölgede yaklaşık 3,4 milyon kişiye fayda sağlayan 430 projeyi başlattı ve destekledi.
Aurora Mardiganian kimdir?
Asıl adı Arşaluys olan Aurora, 1915’te, Ermeniler yerinden edildiği sırada, 14 yaşında Çemişgezekli bir kız çocuğuydu. Halkının yok edilişine tanık oldu, aile fertlerini birer birer kaybetti. Maruz kaldığı bedensel ve ruhsal işkencelere rağmen hayatta kalmayı başardı. Onun hikâyesini diğerlerinden ayıran ise, başrolünde oynadığı bir filmle yaşadıklarının beyazperdeye aktarılmış olması.
Aurora kurtulup da iki yıl sonra ABD’ye vardıktan sonra, başından geçenleri bir yardım kurumuna anlattı. Hikâyesi Henry L. Gates tarafından yayınlandı ve Hollywood’lu yapımcıların dikkatini çekti. Böylece Aurora, ne olup bittiğini bile tam olarak anlamadan acılarını sinemada yeniden canlandırarak, yaşadığı travmayı tekrar tekrar hatırlamak zorunda kaldı. (Hayat hikayesi: Aras Yayıncılık)
"Gösterime girdiğinde gişe rekorları kırmış olan film kaybolmuş, geriye bölük pörçük birtakım kareler kalmıştır. Filmin gösterildiği her eyalete götürülen, bir meta haline getirilen, hatta ruh dengesi sarsılınca dublörleri sahneye çıkarılan Aurora da unutulup gider. İlerlemiş yaşında bu dünyadan göçüp gittiğinde kimsesizler mezarlığına gömülecektir." (Aras Yayıncılıkı'ın "Aurora" kitabının basın bülteninden)
(Ayrıca bkz: Kerelerce kırılan ama hatırası hep diri kalan bir kadının, Aurora’nın hikâyesi)
