Türkiye topraklarındaki Ermenice edebiyatın en önemli isimlerinden, geçtiğimiz yıl kaybettiğimiz Mıgırdıç Margosyan, yazları yaşadığı Büyükada’da anıldı.
18 Ağustos Cuma akşamı 19.30’da Çelik Gülersoy Kültür Merkezi’nde gerçekleşen programa Margosyan’ın eşi Selma Margosyan da katıldı.
Agos yazarı Pakrat Estukyan ve Mıgırdıç Margosyan’ın yaşamını konu alan “Gavur Mahallesi” belgeselini hazırlayan sinemacı Yusuf Beysülen’in konuşmacı olarak yer aldığı toplantının moderatörü Oral Çalışlar'dı. Toplantı, Adalar Belediyesi, Adalar Kent Konseyi ve Adalar Müzesi’nin desteğiyle hazırlandı.
Ayrıca çizer Kemal Gökhan Gürses’in Mıgırdiç Margosyan ile ölümünden kısa süre önce gerçekleştirdiği ve K24'te yayınlanan "çizgiyle röportaj" da etkinlikle birlikte sergileniyor.
Margosyan kimdir?
Mıgırdiç Margosyan 23 Aralık 1938’de Diyarbakır’ın Hançepek Mahallesi’nde (Gâvur Mahallesi) doğdu. Eğitimini Süleyman Nazif İlkokulu, Ziya Gökalp Ortaokulu, daha sonra İstanbul’daki Bezciyan Ortaokulu ve Getronagan Lisesi’nde sürdürdü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi. Karagözyan Yetimhanesi’nde belletmenlik yaptığı gençlik yıllarında şair arkadaşı Varteres Karagözyan’la birlikte Ermenice To (1959) dergisini çıkardı. 1966-1972 yılları arasında Üsküdar Selamsız’daki Surp Haç Tıbrevank Ermeni Lisesi’nde müdürlüğün yanı sıra felsefe, psikoloji, Ermeni dili ve edebiyatı öğretmenliği yaptı. Daha sonra öğretmenliği bırakarak ticarete atıldı.
Edebi çalışmalarını aralıksız sürdürdü. Marmara gazetesinde yayımlanan Ermenice öykülerinin bir bölümü Mer Ayt Goğmerı (Bizim Oralar) adıyla kitap haline getirildi (1994’te Aras tarafından yeniden basıldı) ve bu kitabıyla 1988’de, Ermenice yazan yazarlara verilen Eliz Kavukçuyan Edebiyat Ödülü’nü (Paris-Fransa) aldı. 1993’te, dostları Yetvart ve Payline Tomasyan, Hrant Dink ve kardeşi Ardaşes Margosyan’la birlikte Aras Yayıncılık’ı kurdu.
Gâvur Mahallesi (1992, ilk basımı Bebekus’un Kitaplığı’ndan, daha sonrakiler Aras’tan), Söyle Margos Nerelisen? (1995) ve Biletimiz İstanbul’a Kesildi (1998) adlı Türkçe kitaplarını, 1999’da ikinci Ermenice kitabı Dikrisi Aperen (Dicle Kıyılarından) izledi. Türkçe kaleme aldığı Tespih Taneleri (2006) adlı anı-romanı büyük ilgiyle karşılandı. Yazarın en çok okunan kitabı Gâvur Mahallesi, 2011’de Türkçe, Ermenice ve Kürtçe olarak, üç dil tek ciltte toplanarak basıldı. Son edebi eseri Tanrı’nın Seyir Defteri 2016’da yayımlandı.
Ermenice taşra edebiyatının Hagop Mıntzuri’den sonra Türkiye’deki son temsilcisi olarak kabul edilen Mıgırdiç Margosyan, 2 Nisan 2022’de Kadıköy’deki evinde vefat etti. 7 Nisan’da Kumkapı Meryem Ana Kilisesi’nde yapılan dini törenden sonra Şişli Ermeni Mezarlığı’nın aydınlar için ayrılan bölümüne gömüldü.
