Bayram Mammadov’un ölümü hakkında yürütülen soruşturmaya dair Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İstanbul Şubesi bir açıklama yaptı. Savcılık kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
Azerbaycanlı anarşist Bayram Mammadov 2 Mayıs 2021’de Moda’da denize düşmüş ve cansız bedeni, Haydarpaşa Garı civarında denizden çıkartılmıştı. Mammadov, 2016 yılında Azerbaycan’da Haydar Aliyev’in heykeline yazılama yaptığı gerekçesiyle tutuklanmış ve 2019’da af kararıyla serbest bırakılmıştı.
İkinci Karabağ savaşı esnasında İstanbul’a taşınan Azerbaycanlı aktivist Bayram Mammadov’dan 2 Mayıs’tan beri haber alamayan arkadaşı, Emniyet’e kayıp başvurusu yapmak üzere gittiğinde Mammadov’un cesedini teşhis etti. Açılan soruşturmada olayın ‘şüpheli ölüm’ olarak nitelendirilmemesi, ardından intihar olarak gösterilmesi hem Türkiye’de hem dünyada tepki toplamıştı.
Soruşturma dosyasına giren 29 Kasım 2021 tarihli Adli Tıp Kurumu Otopsi Raporu ile Bayram Mammadov’un suda boğulma sonucu hayatını kaybettiği değerlendirildi. ÇHD İstanbul Şubesi süreçle ilgili açıklamasında, “Savcılık tarafından da otopsi raporu doğrultusunda 7 Aralık 2021 tarihli Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar verilmiştir” dedi. Açıklamada “Basında yer bulan çelişkili haberler, Bayram Mammadov’un politik kimliği sebebiyle Azerbaycan’da yaşadığı tutsaklık ve üzerinde uygulanmaya devam edilen baskı ve takip, Bayram’ın ölümünü ailesi ve arkadaşları nezdinde şüpheli kıldığından Şubemizce gerekli başvurular yapılmış ve İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma yürütülmeye başlanmıştır” bilgisi de verildi.
‘Qul bayramınız mübarək!’
9 Mayıs 2016’da Bayram Mammadov, aktivist Giyas İbrahimov ile birlikte Azerbaycan’ın eski Cumhurbaşkanı ve ülkenin şimdiki Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in babası Haydar Aliyev’in anıtına ‘Qul bayramınız mübarək!’ (Kölelik bayramınız kutlu olsun) yazmıştı. Haydar Aliyev’in doğum günü olan 10 Mayıs, Azerbaycan’da ‘Gül Bayramı’ olarak kutlanıyor. Yazılamadan sonra iki aktivist gözaltına alınmış ve uyuşturucu bulundurma suçlamasıyla 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Her iki genç de 2019’da çıkan afla serbest bırakılmıştı.
İstanbul’da bulunan Mammadov, İngiltere’de Uluslararası İlişkiler okumak için kazandığı Chevening bursuyla yüksek lisans okumaya hazırlanıyordu. Azerbaycanlı aktivist ve Mammadov’un arkadaşı, “Onun planları öyleydi, okuyabildiği kadar okumak ve Azerbaycan'a dönüp, orada siyasi bir şeyler yapmak” diye anlatıyor.
Giyas İbrahimov’a süresiz sınırdışı
Aynı dönemde İstanbul’a taşınma kararı alan Giyas İbrahimov’sa Bayram Mammadov’un ölümünden günler sonra Azerbaycan’a giderken sınırdışı edilmişti. Agos’a değerlendirmelerde bulunan Giyas ve Bayram’ın arkadaşı, şunları söyledi: “Giyas, Türkiye’de oturma iznini aldıktan sonra Azerbaycan’a gidecekti. Türkiye’den çıkarken, ‘Oturma iznin iptal edilmiş olabilir. Dönecekseniz, Azerbaycan’daki Türkiye Konsolosluğu’na gidin’ demişler. Daha sonra konsolosluğa gittiğinde sınırdışı edildiğini öğreniyor. Bir süre sebebini de öğrenemedik ama sonra resmî olarak ‘Topluma huzursuzluk vermek’ten süresiz sınırdışı edildiği aktarıldı. Yani ömür boyu sınırdışı edilmiş gibi. Ki Giyas burada hiçbir eyleme katılmamıştı.”
Arkadaşları, Karabağ savaşı devam ederken Giyas’ın ArtıTV’de Garo Paylan’la birlikte katıldığı programda söylediklerinden dolayı sınırdışı edilmiş olma ihtimalini düşünüyor: “Oradaki konuşmaları çok tartışılmıştı. Biz en çok bundan rahatsız olup bunu yapmış olabilirler diye düşünüyoruz. Tabii Azerbaycan devletinin rolü de var burada.”
