5 Ocak günü, saat 13:00 civarında Sayat-Nova bulvarındaki evinde cansız bedeni bulunan K. adli tıp raporuna göre, boğularak öldürüldü.Ocak ayının ilk günlerinde Yerevan’da 16 yaşındaki bir genç kızın öldürülmesi Ermenistan’ı dehşete düşürdü. Ardaşad’da doğan ve okumak için Yerevan’a gelen genç kızın, yalnız yaşadığı dairesinde ölü olarak bulunmasının ardından 27 yaşındaki Rafael Sukiasyan yakalandı. Zanlı cinayeti üstlendi. Bu cinayet Ermenistan’da son yıllarda işlenen kadın cinayetlerini tekrar gündeme getirdi.
Soruşturma Komitesi Sözcüsü Naira Harutyunyan 1993 doğumlu genç bir adamın teslim olduğunu ve tutuklandığını açıkladı. Haberlerden kısa bir süre sonra, şüpheli Sukiasyan’ın Savunma Bakanlığı'nda görev yaptığı söylentileri yayıldı. Bu haberler üzerine, Savunma Bakanlığı sözcüsü Artsrun Hovhannisyan, şu anda böyle bir bilgiye sahip olmadığını bunun doğrulansa bile, yasaların emrettiği şekilde cezalandırılacağını belirtti.
Ermenistan'da aile içi şiddet neden konuşulmuyor?
Ermenistan’da birçok kişi, yasal olarak çözümlere gitmek, şikayetçi olmak yerine aile içindeki sorunlarının, çatışmaların aile içinde çözülmesinden yana. Diğer ülkelerde olduğu gibi Ermenistan’da da kadınlar ve çocuklar aile içi şiddet açısından en savunmasız durumda olanlar. Sadece fiziksel olarak değil ekonomik olarak da kendilerini güçlü hissedemeyen kadınlar ve çocuklar şiddeti içselleştiriyor, susuyorlar. Şiddet davaları mahkemeye ulaşsa bile, şiddet uygulayan erkekler genelde para cezasına çarptırılıyor ve şiddet mağdurlarına tekrar geri dönüyorlar.
2000 yılına kadar, Ermenistan'da aile içi şiddet mağdurları için bir sığınak ya da merkez yoktu. Kadın Destek Merkezi, Ermenistan'da aile içi şiddet mağdurlarına destek veren ilk sivil toplum kuruluşu oldu. Merkezin proje müdürü Hasmik Gevorgyan, çalışmaya yeni başladıklarında yılda 50 çağrı aldıklarını, şimdi ise yılda 2,000'den fazla çağrı aldıklarını söylüyor. Merkezin sığınağı aynı anda en fazla 16 kişiyi ağırlayabiliyor. STK'ların çabaları sayesinde bugün Ermenistan'da aile içi şiddet mağdurları için yalnızca iki sığınma evi bulunuyor.
İstatistiklere ulaşmak güç
Aile içi şiddet konusunda sağlıklı istatistikler bulmak oldukça zor. 2018'den önce işlenen suçlar aile içi şiddet olarak sınıflandırılmamış. Yine de sor rakamlar şöyle:
• Son 10 yılda Ermenistan’da yaklaşık 100 Kadın Cinayeti işlendi.
• Uzmanlar, Ermenistan'daki her beş kadından birinin sürekli şiddete maruz kaldığını belirtiyor.
• 2018 Yılın ilk altı ayında 9 cinayet vakası kaydedildi.
• 2017 yılında 793, 2018 yılında ise 519 aile içi şiddet vakası kaydedildi.
Yasal düzenlemeler
Kadınlara ve çocuklara yönelik aile içi şiddet vakalarının daha aktif olarak ele alınmaya başlandığı 2015 yılından bu yana, özel bir yasaya duyulan ihtiyaç, en üst düzeyde tartışılmaya başlandı. Ancak aile içi şiddet yasası ancak 2017 Aralık ayında kabul edildi.
Aile İçi Şiddetin Önlenmesi, Aile İçi Şiddete Maruz Kalan Kişilerin Korunması kanunlarına halkın büyük bir kesiminden gelen şikayetler eşlik etti. Yasaların geleneksel Ermeni ailesinin temellerini yok edeceği ve devletin her ailenin iç işlerine gireceği, çocukların ebeveynlerinden uzaklaştırılacağı iddia edildi.
İnsan haklarını savunucuların büyük mücadelesi ile kabul edilen yasa son yıllarda oldukça önemli sonuçlar verdi. Ermenistan hükümeti protestolara rağmen yakın gelecekte Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Mücadelesine ilişkin İstanbul Sözleşmesi’ni onaylayacağını ve devlet tarafından finanse edilen ilk sığınağı kuracağını açıkladı.
İnsan hakları savunucuları, feministler ve aktivistler sözleşmenin onaylanmasının kamuoyunda bir tepki oluşturacağı konusunda hemfikir ancak yeni Ermenistan hükümeti makamları binlerce kurbanın sessizlik zincirini kırma konusundaki siyasi iradelerinden emin. İstanbul Sözleşmesi’nin masaya yatırılacağı önümüzdeki günler Paşinyan hükümetinin bu konudaki kararlılığını test etmek için vesile olacak.
Ermenistan’da çalışmalarına devam eden “Kadına Yönelik Şiddeti Durdurma Koalisyonu’nun” internet sayfası da Ermenistan’daki Kadın Sorunu ile daha yakından tanışmak için ziyaret edilebilir: http://rru.swv.am
