Avrasya Ekonomik Birliği’nin (AEB) Ekonomik Konsey zirvesi 8 devlet ve hükümet başkanının katılımıyla Ermenistan’ın başkenti Yerevan’da gerçekleşti. Ağırlıklı olarak Asya’da eski SSCB üyesi ülkeler ile Belarus ve Ermenistan’ı biraraya getiren topluluğun zirvesinde İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan kameralara renkli görüntüler verdi.
Toplantıda AEB ile Singapur arasında serbest ticaret bölgesinin oluşturulmasına yönelik anlaşma imzalandı. Toplantı sonrasında Ermenistan- Rusya, Ermenistan- İran devlet başkanlarının buluşmalarının yanı sıra İran ve Rusya devlet başkanları da bir araya geldi. Zirve geçen yıl gerçekleştirilen Frankofoni zirvesinden sonra önemli ülke liderlerini bir araya getirmesi açısından Yerevan’da gerçekleştirilen dikkat çekici toplantılardan biri oldu.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın ev sahipliğinde yapılan toplantıya, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasim Comert Tokayev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov katıldı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong toplantıya onur konuğu olarak katılırken, Moldova Cumhurbaşkanı İgor Dodon ise gözlemci sıfatıyla zirvede yer aldı. Zirvenin gündeminde birlik içi ilişkilerin yanı sıra, üçüncü ülkelerle ekonomik işbirliği, ekonomik politikası, enerji ve başka konuları yer aldı.
Birlik genişliyor
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin toplantıda yaptığı konuşmada, AEB'in daha da genişleyeceğini İsrail, Mısır ve Sırbistan’ın da dahil olduğu ülkelerle temas halinde olunduğunu söyledi. Putin, "AEB, 13 ülke ve 20'den fazla uluslararası yapı ve kuruluşla işbirliği alanında müzakereler yürütüyor." dedi. Hindistan ile AEB arasında serbest ticaret alanı görüşmelerinin başlayacağı haberini veren Putin, bu ay sonunda İran ile AEB arasında da serbest ticaret bölgesi oluşturulmasına yönelik imzalanan anlaşmanın yürürlüğe girmesini beklediklerini kaydetti.
Paşinyan: Birliğin “Çekiciliği” yadsınamaz
Paşinyan AEB'nin başarılarının çoğaldığını vurgulayarak, bunun da birliğin bölgesel hatta küresel çekiciliğini kanıtladığını söyledi. Uzun zamandır tartışılan “ortak para” birimine geçiş konusuna da değinen Paşinyan, "Bu konuda çalışmaların yoğunlaştırılması gerektiğini düşünüyoruz." dedi. Zirvenin en büyük sonuçlarından biri AEB ile Singapur arasında serbest ticaret bölgesinin oluşturulmasına yönelik anlaşmanın imzalanmasıydı. Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong Paşinyan ile görüşmek için birkaç gün önceden gelmişti. Toplantıda konuşan Loong, "Avrasya pazarı, Avrupa ve Asya'nın kavşağında olan bir pazardır. Bu pazarın özellikle lojistik ve dijital alanda ekonomik büyüme potansiyeli var." görüşünü dile getirdi.
Lukaşenko: AEB ile Çin yakınlaşacak
Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko ise AEB ile Çin arasında ticari ve ekonomik işbirliği anlaşmasının bu ay yürürlüğe gireceğini hatırlattı. Lukaşenko, "AEB, Çin'den Avrupa'ya ulaşacak yol yapımını sağlayarak, ülkelerimizi daha çekici hale getirmek için AB ile de benzer bir anlaşma yapmalı." dedi.
İran ortaklığa hazır
Toplantıda konuşan İran Cumhurbaşkanı Ruhani, AEB üyeleri ile banka, finans ve yatırım alanlarında işbirliği yapmaktan mutluluk duyacaklarını vurgulayarak, "Hazar Denizi, Hint Denizi ve Basra Körfezi'ndeki İran limanları, İran üzerinden komşu ülkeler için büyük imkanlar veriyor. AEB ülkelerindeki yatırımcıları bu potansiyeli kullanmaya davet ediyoruz." dedi.
Toplantı sonrasında Paşinyan- Putin arasında iki önemli toplantı gerçekleşti. Putin ve Ruhani ayrıca ikili ilişkiler ile ilgili görüşürken, Singapur ve Ermenistan işbirliklerinin artırılması için farklı formatta toplantılar yapıldı.