Ermenistan’da geçen aylarda mevcut kabine yapısını revize etmek amacıyla 17 devlet bakanlığının 12’ye düşürülmesi ve daha verimli hale getirilmesini öngören hazırlanan tasarı gündemi karıştırmıştı. Kültür, Spor, Diaspora gibi bakanlıkların kapatılması önerisinin yılbaşı tatilinin ardından yapılacak ilk toplantıda oylamaya sunulması bekleniyordu, ama olmadı. Henüz parlamentoya getirilmeyen tasarının, oylandığı takdirde kabul edileceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Tasarı, özellikle Diaspora’da büyük tartışmalara yol açtı. Yapılması öngörülen değişiklikten sonra Diaspora Bakanlığı’nın sürdürdüğü çalışmaların Başbakanlık’ta ya(da) Dışişleri Bakanlığı’nda kurulacak özel bir ekibe devredilmesi planlanıyordu. Oysa son günlerde bu faaliyetlerin Ermenistan Başbakanı Ofisi’ne eklenecek yeni bir grup tarafından düzenleneceği, grubun ise Diaspora ile İlişkilerden Sorumlu Baş Komiser tarafından yönetileceği konuşuluyor.
Kulislerde, hali hazırdaki Diaspora Bakan Yardımcısı Babken Ter-Grigoryan’ın büyük olasılıkla, Diaspora İşleri Baş Komiseri olarak görev yapacağı konuşuluyor. Ermenistan’daki Diaspora Bakanlığı’nın kaderinin nasıl değişeceğini anlamak için Aralık sonuna dönmekte fayda var.
26 Aralık 2018’deki hükümet oturumundan sonra, Diaspora Bakan Vekili Mkhitar Hayrapetyan, Diaspora Bakanlığı’nın dağılmasıyla ilgili gazetecilere konuşmuş. “Bir hafta önce bakanlık sayısının 17'den 12'ye gideceği belli oldu. Diaspora Bakanlığı dağılacak. Endişemiz var çünkü bakanlığın işlevlerini hangi yapının devralacağı belli değil. Dolayısıyla bu korkuları hükümet üyeleri ile paylaştık” demişti.
Protesto gösterileri
Bu sözlerden hemen sonra 28 Aralık’ta hükümetin optimizasyon planını protesto etmek için Diaspora Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı'ndan çok sayıda personel greve başlamıştı. Protestocular, Diaspora Bakanlığı’nın, Dışişleri Bakanlığı’ndaki bir bölüme indirgenmesinin yanlış olduğunu, işlevlerinin Dışişleri Bakanlığı’nın işlevleri ile benzeşmediğini savunmuştu. Protestocular, bakanlıkları bir seferde “eritmenin” ya da birleştirmenin yanlış olduğunu söylediler. Hükümeti, daha derin incelemeler ve analizler yapmaya ancak bundan sonra optimizasyon yapmaya çağırdılar.
8 Şubat’ta Paşinyan yaptığı basın açıklamasında: “Başbakan’ın diaspora ile temaslarında temsili olarak görev yapacak ve Başbakan adına Ermenistan-Diaspora ilişkilerini yönetecek bir Diaspora İşleri Baş Komiseri atanacak” dedi.
12 Şubat’ta ise Paşinyan, daha kapsamlı bir açıklama yaptı: “Belirli bir işlev birden fazla devlet kurumu veya kuruluşu tarafından gerçekleştiriliyor. Başbakanlık kadrosu içinde Diaspora işleri için baş komiserlik pozisyonunu kuracağız. Sorun, Diaspora Ermenilerinin potansiyeli hakkında çok fazla konuşmamıza rağmen, farklı ülkelerde sahip olduğumuz kaynakları ve bu kaynakların ne kadar etkili olduğunu netleştirmememiz” dedi. Başbakan, Diaspora ile ortaklığı ve iş birliğini daha etkin hale getirmek için acil olarak çalışmalara başlanması gerektiğini söyledi.
Paşinyan kabinesinin bu adımı, yani Diaspora Bakanlığını kapatıp görevlerini yüksek bir komisyon üyesine devretmek istemesi, işbirliği çerçevelerini gözden geçirmek için yapılan önerilerin bir parçası. “Ermenistan'daki her devlet kurumunun tek bir işlevi yerine getirmesine, rolünün daraltılması gerektiğine inanıyoruz. Ermenistan Cumhuriyeti’nin bir Diaspora Bakanlığına sahip olmaması gerektiğine karar verdik, Diaspora Bakanlığı genellikle diğer Ekonomi, Eğitim, Kültür bakanlıkların yerine getirdiği işlevleri yerine getirdi, bunun yerine, diğer bazı işlevler, diaspora ile ilişkilerimizde gerçekten hayati öneme sahip olanlar göz ardı edildi. “ diyen Paşinyan, Ermenistan’daki tüm bakanlıkların, diaspora komiseri yardımı ile diaspora ile ilişki içinde çalışacağını belirtti.
Paşinyan’a göre, hükümet Ermenistan-Diaspora gündeminde "devrimci" olacak öncelikli ana hatlar belirledi. "İlki diasporanın potansiyelini ortaya çıkarmak olacak. Diasporanın hangi ülkede ne gibi potansiyelleri bulunduğunu bilmiyoruz, düzgün işleyen bir sistem olmadığından tam olarak organize olamıyoruz.'' dedi.
Diaspora İşleri Baş Komiseri
Diaspora Bakan Yardımcısı Babken Ter-Grigoryan, planlanan hükümet değişikliklerinden sonra Diaspora İşleri Baş Komiserliği görevini yürütebilecek adaylar arasında olacak.
“Diaspora İşleri Baş Komiseri Enstitüsü, işbirliklerimiz bağlamında azami sorumluluk gerektiren bir kurum olarak önem kazanıyor. Diasporalı bir Ermeni olarak, bu zor sorumluluğun ve mevcut problemlerin farkındayım. Sanırım, elimden gelenin en iyisini yapabilirim. Uzmanlığım, bilgilerim ve Ermenistan'ın gelişimine duyduğum adanmışlık ile katkı sunabileceğini düşünüyorum” diyen Babken Ter-Grigoryan yeni kurulacak ofisin yapısından da bahsetti. Ter Grigoryan, “Diaspora İşleri Baş Komiserliği Ofisi profesyonellerden oluşacak. Öte yandan, Diaspora ile uyumlu çalışan özel alt bölümlere de sahip olacak.” dedi.
Ter-Grigoryan Kimdir?
Babken Ter-Grigoryan 1985 yılında Paris'te doğdu. 2005 – 2008 yılları arasında University of California, Los Angeles'da okudu. 2008’de Obama’nın seçim kampanyasında çalıştı. 2010’de Londra Ekonomi ve Siyaset Bilimi Okulun’da eğitimine devam etmeye başladı. 2012’de Ermenistan'a taşındı ve UNIDO'da Veri Analizi konusunda uzman olarak çalıştı. 2012 – 2014 yıllarında Açık Toplum Vakıfında Program Koordinatörlüğü yaptı. 2015 yılında Yerevan’daki protestolar sırasında #ElectricYerevan hashtag'ının yaratıcısı oldu. Protestolar, fiyat artışını durdurmak açısından başarılı oldu. Ter-Grigoryan 2016 – 2017 yıllarında Ekonomik Etki Değerlendirmesi Danışmanı olarak HALO Vakfında, 2017 – 2018 yıllarında ise UNDP’de Stratejik Danışmanı olarah görev yaptı.
(Diaspora Baş Komiseri olması beklenen Babken Ter Grigoryan Paşinyan iktidarı öncesinde Elektrik Yerevan gösterilerine katılmıştı)
