Ermenistan’daki 17 devlet bakanlığının 12’ye düşürülmesi ve daha verimli hale getirilmesini öngören tasarı gündemi karıştırdı. Kültür, Spor, Diaspora gibi bakanlıkların kapatılması önerisinin Yılbaşı tatilinin ardından yapılacak ilk toplantıda oylamaya sunulması bekleniyor.
Yapılması öngörülen değişiklikten sonra Diaspora Bakanlığı’nın sürdürdüğü çalışmaların Başbakanlık’ta ya(da) Dışişleri Bakanlığı’nda kurulacak özel bir ekibe devredilmesi planlanıyor.
Teklif edilen bu değişiklikler başta Diaspora Bakanlığı’nın yaklaşık 150 çalışanı olmak üzere bakanlık ile uzun yıllardır çalışan Diaspora Ermenilerinin ve kimi kesimlerin tepkilerine sebep oldu.
Bakanlığın kapanmasının yanlış olduğunu dile getirenlerin iki temel noktası var. İlki, Başbakan Paşinyan’ın Ermenistan’ı terk edenlerin ve Diaspora’daki Ermenilerin Ermenistan’a dönmesi konusundaki iddialı sözleri. Diaspora Ermenilerine göre önüne böyle öncelikli bir hedef koyan bir ülke yönetiminin Diaspora Bakanlığı’nı kapatması çok yanlış, çünkü bu “geri dönüş” konusu ile ilgilenecek başka bir organ yok.
İkinci argüman ise, Ermenistan’da ya da yurt dışında yaşayan Ermenilerin herhangi bir sorunla karşılaştıklarında nereye başvuracağı. Tepki gösterenlere göre, bakanlık bu konuda kendilerine destek sağlıyor, yalnız olmadıklarını hissettiriyordu. Diğer önemli bir konu ise bakanlıklarda çalışanların işsiz kalacak olması.
Farklı bakanlıklar, Aralık ortasından bu yana iş yavaşlatma ve protestolar yapıyor. Basının bu protestoları sorduğu Paşinyan “Çalışmasınlar, bakalım ne değişecek, eminim 5 ay da çalışmasalar herhangi bir fark hissetmeyeceğiz” yanıtını veriyor
Paşinyan kararlı
Paşinyan’ın konu ile ilgili tavrı net. Ona göre Diaspora ve Ermenistan vatandaşları ortak vatandaşlık paydasında buluşmalı, sorunları, şikayetleri birlikte çözülmeli. Paşinyan Anayasa’dan örnek göstererek “Ermenistan’ın kurucusu Ermeni halkıdır” diyor, Anayasa’nın Ermenistan vatandaşı ve Diasporalı gibi iki farklı kavram üzerinde durmadığını belirtiyor. Kurulacak Diaspora Komitesi ise Paşinyan’a göre gerekli konuları çözmek için yeterli.
Kudüs Ermeni Patrikhanesi Sözcüsü Hovnan Bağdasaryan “Bakanlık kapatılmamalıdır, aksine çalışma alanı genişletilmelidir” diyenlerden. Bağdasaryan İsrail örneğini göstererek, Diasporası büyük ülkelerinin bu bakanlığa daha fazla önem göstermesi gerektiğini düşünüyor.
Kararı doğru bulanlar ise bakanlığın 10 yıl önce Serj Sarkisyan’ca, Cumhuriyetçi Parti için oy toplama konusunda iddialı olan Hranuş Hakopyan’a bir bakanlık koltuğu yaratmak için kurulduğunu, sevdikleri Diasporalılara madalya ve ödül vermek dışında gerçekçi bir politikası ya da vizyonu olmadığını söylüyor.
Tepkiler var
Diaspora Bakanlığa çalışanları ve Diasporadaki bir grup Ermeni tarafından açılan #ԴԵՄ ԵՄ Սփյուռքի նախարարության լուծարմանը facebook sayfası tepkili olanları bir araya topluyor. “Ülkeye Geri Dönüş” masası sorumlusu Hovhanes Aleksanyan hükümet tarafından getirilen gerekçeleri yeterli bulmuyor. “Hala Diasporamız olduğuna göre bu bakanlık gerekli, ne zaman ki Diaspora olmaz, o zaman bakanlık kapatılır” diyen Aleksanyan bakanlığın zaten az çalışanı olduğunu ve oldukça makul masraflar yaptığını öne sürüyor.. “Diasporanın yok olma sorunu ile burun buruna geldiği bu dönemde, bunu yapmak akıl işi değil” diyen Aleksanyan ve bir grup bakanlık çalışanları görüşlerini içeren bir dilekçeyi bu hafta Başbakanlığa sundular.
Taşnaksutyun karara mesafeli bakıyor. Partiye yakın Lübnan’daki Aztag gazetesinin genel yayın editörü Şahan Kandaharyan ve ABD’de yayınlanan Asbarez gazetesi editörü Vaçe Brudyan kararda aceleci davranıldığı görüşünde.
Kandaharyan “Bu karar Diaspora ve yurtdışında yaşayan Ermenistanlılar ile yapılacak toplantılar sonucunda verilmeliydi. Uzmanların fikri alınmalıydı” diyor.
Vaçe Brudyan ise “Bakanlık iyi çalıştı mı, çalışmadı mı bu başka bir konu, ama varlığı Ermenistan’ın genel olarak Ermeniler ile ilgili bir (Pan-Armenian) siyaseti olduğunun kanıtıydı. Bu bakanlık açıp kapatılacak bir şirket değil, demek ki bu hükümettin bahsettiğimiz gibi bir gündemi yok” diyor.
'Aynı işi komite de yapar'
Javakh Media Araştırma Merkezi Müdürü Edward Ayvazyan ise bakanlığın kapatılması kararının yerinde olduğunu düşünenlerden. Ayvazyan “Bu bakanlık eski sistemin koltuk ve maaş yaratmak için yaptığı icatlardan biriydi, anlatıldığı gibi büyük işler yapılmadı. 10 sende yapılan bu işler Dışişleri'ne bağlı bir komite tarafından da gerçekleştirilebilir” diyor.
2008’de kurulmuştu
Ermenistan siyasi tarihinde Diaspora Bakanlığı’nın on yıllık bir geçmişi var. İlk cumhuriyet döneminde (1918-1920) ve Sovyet Ermenistanı döneminde benzer bir devlet organı bulunmuyordu. 1920-1991 yılları arasında Diaspora ile kültürel bağlar komitesi oluşturuldu. 1991 yılından sonra Levon Ter-Petrosyan ve Robert Koçaryan böyle bir bakanlığı gerekli görmediler.
