Mısır Cumhurbaşkanı Mursi feshedilen meclisi geri çağırdı

Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, feshedilen Halk Meclisi'nin geri çağrılması yönünde karar çıkardı. Karar ile ilgili olarak Anayasa Hukuku Profesörü Mahmud Kebiş Mursi'nin 'buna yetkisi yok' derken, Anayasa Hukuku Profesörü Servet Bedevi ise, Anaysa Mahkemesi'nin meclisin feshine yetkisi olmadığını vurgulayarak, 'Mursi yüzde yüz doğru bir karar aldı. Kararın anayasa ya da hukukla çatışması söz konusu değil' dedi.

Cumhurbaşkanlığı tarafından bugün çıkarılan 2012 kararnamenin 11. maddesi ile anayasanın 37. maddesine göre halk meclisinin feshinin geri çekilmesi ve yeni anayasanın oluşturulmasının hemen ardından, 60 gün içinde parlamento seçimlerine gidilmesi yönünde karar alındı.

Mısır’ın seçimle işbaşına gelen yeni Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Yüksek Mahkeme’nin milletvekili seçimlerini geçersiz sayma kararını iptal etti. Mursi’nin bu iptal kararı, bir hükümet kararnamesi olarak yayınlandı. Kararnameyi takiben, Yüksek Askeri Konsey, yasama yetkisinin kendisinde olduğunun hatırlattı, Mursi’nin kararı hakkında yapacak herhangi bir bir yorumu olmadığını bildirdi.

Anayasa Mahkemesi, cumhurbaşkanlığı seçimleri henüz tamamlanmamışken meclisi fesheden bir deklarasyona imza atarak geçtiğimiz Kasım'da yapılan parlamento seçimlerinin anayasaya aykırı olduğunu ilan etmişti. 

Mursi meclisi geri çağırdı

Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin, feshedilen Halk Meclisi'yle ilgili kararı Mısır'da farklı yorumlara neden oldu. 

Hürriyet ve Adalet Partisi meclisin tekrar göreve gelmesini, Yüksek Askeri Konsey'in anayasayı tamamlayıcı kararının iptali yönündeki ilk adım olarak kabul ettiklerini açıkladı.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun eski başkanı Muhammed el-Baradey, kararı, 'Mursi, yargı yetkisini heder etti' diyerek eleştirdi.

Twitter hesabından açıklama yapan Baradey, 'Bu, Mısır'daki anayasal düzenin yok olmasına ve güçlerarasında çatışma çıkmasına neden olur' ifadesinikullandı.

Kararı bir 'Yıkım' olarak değerlendiren Yarın Partisilideri Eymen Nur da Mursi'yi, aldığı kararın dayanaklarını açıklamaya davet etti.

Bu arada, hukukçular da Mursi'nin kararı konusunda görüş ayrılığına düştü.

Bazı hukukçular, kararın kanunla çelişmediği yönünde görüş bildirirken, bazıları ise 'Hukuk devletine karşı yapılmış bir devrim' olduğunu ileri sürdü.

'Böyle bir karar alma yetkisi yok'

Anayasa Hukuku Profesörü Mahmud Kebiş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 'Cumhurbaşkanının böyle bir karar alma yetkisi yok. Bu karar tam anlamıyla hukuk devletinden çıkmak demek. Tarihte eşine rastlanmayan bir olay yaşıyoruz' dedi.

Kararın hiçbir yasal ve hukuki zemini olmadığını savunan Kebiş, 'Halk Meclisi'nin Yüksek Askeri Konsey tarafından feshedildiğini düşünerek Cumhurbaşkanının böyle bir karar alabileceğini düşünmek yanlış olur. Çünkü meclisi fesheden asıl Anayasa Mahkemesi'dir' diye konuştu.

Anayasa Hukuku Profesörü Muhammed el-Zehebi de 'Mursi, devrimcileri memnun etmek için böyle bir girişimde bulundu. Ancak bu, devleti ciddi sıkıntılara sokabilecek bir karar' yorumunu yaptı.

Kararın, 'Anayasa ve hukukun hiçe sayıldığı' manasına geldiğini belirten el-Zehebi, 'Çünkü Anayasa Mahkemesi'nin aldığı karara ülkedeki tüm güçlerin uyması gerek' diye konuştu.

'Mursi, doğru karar aldı'

Anayasa Hukuku Profesörü Servet Bedevi ise ne Yüksek Askeri Konsey ne de Anaysa Mahkemesi'nin meclisin feshine yetkisi olduğunu dile getirerek, 'Mursi yüzde yüz doğru bir karar aldı. Kararın anayasa ya da hukukla çatışması söz konusu değil' dedi.

Mursi'ye destek veren parlamento komisyonu vekili Muhammed el-Umde de 'Devrimle gelen bir lidere sahibiz. Mursi'yi seçenler, devrimlerini tamamlamak istiyor' ifadesini kullandı.

Siyasi aktivist Ala el Esvani de Mursi'ye destek vererek, kararın 'Doğru yolda atılmış ilk adım' olduğunu söyledi.

Anayasa Mahkemesi Parlamento'yu anayasaya aykırı bulmuştu

Üst mahkeme, Meclis'in toplumun tüm kesimlerini temsil etmediği gerekçesiyle açılan dava sonucunda Parlamento'yu anayasaya aykırı bularak askıya almıştı. Karar, o sırada yönetimi elinde tutan ordu tarafından desteklenmişti.

Ancak sandalyelerin çoğunluğunu kazanan Müslüman Kardeşler Partisi’nin lideri Cumhurbaşkanı Mursi, yeni bir seçim yapılıncaya kadar Parlamento’nun yeniden toplanmasına karar verdi. Uzmanlar, Mursi’nin bu karar ile orduya meydan okuduğunu söylüyor.

Mursi, geçen ay yapılan seçimlerde ülkenin demokratik olarak seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu.

Mısır'da ordu iktidarı

Mısır'da Hüsnü Mübarek’in 30 yıl süren iktidarının devrilmesi ile sonuçlanan devrim sonrasında, ordu yönetimi devralmıştı.

Başta göstericiler tarafından olumlu karşılanan bu durum daha sonra ordunun iktidarını güçlendirmeye çalıştığı gerekçesiyle eleştirilmeye başlanmıştı.

Askeri yetkililer, 30 Haziran tarihinde yetkiyi Mursi’ye devretti ancak seçimden önce kendisine geniş yetkiler tanıyan bir yasa çıkardı.Askeri Konsey, daha önce aldığı bir kararla Cumhurbaşkanı'nın ordu karşısında yetkilerini sınırlanmış, orduya anayasal yetkiler tanımış ve yeni anayasanın oluşturulmasında askeri bir panelin kurulmasını planlamıştı. Ancak Mursi, Anayasa'nın yeniden toplanacak Parlamento tarafından oluşturulacağını söyledi.

Cumhurbaşkanı Mursi'nin aldığı karara göre anayasanın referandum ile onaylanmasından 60 gün sonra yeni Parlamento seçimleri yapılacak. Mursi, görevi devralmasından bir gün önce yaptığı konuşmada, Parlamento’nun özgür ve adil bir seçimle seçildiğini söylemiş ve orduya asıl işine, ülkeyi ve sınırları koruma görevine dönme çağrısı yapmıştı.