‘Ateşyan, Kilise Genel Kurulu iradesini yok saydı’

Değabah Karekin Başepiskopos Bekçiyan, 6 Nisan Perşembe günü Başepiskopos Aram Ateşyan’ın kendisine verdiği mektubu açıkladı.

5 Nisan Çarşamba günkü protokol davetine de açıklık getiren açıklamada Bekçiyan, Kilise Genel Kurulu’nun iradesini yok sayan bir protokolün kendisine imzalatılmak istendiğini söyledi. Bekçiyan’ın açıklaması şöyle:

"İstanbul Ermeni Basını ve Toplumunun Dikkatine;

Bilindiği gibi 3 Nisan 2017’de İstanbul Patrikhanesi’nde Aram Başepiskopos Ateşyan’la kısmen Sahak Episkopos Maşalyan ve Surp Prgiç Hastanesi Mütevveli Heyeti Başkanı Bedros Şirinoğlu’nun da katıldığı bir istişare toplantısı gerçekleştirdik.

Toplantı konumuz Patriklik Kaymakamı seçimi ile ilgili sorunlardı. Aram Episkopos kişisel kanaatlerini ve düşüncelerini sözlü olarak ifade etti. Yukarıda andığım şahısların huzurunda ifadelerini yazılı olarak vermelerini rica ettim. Bu metni hazırlamak için iki günlük süre istedi.

İki gün sonra Surp Pırgiç Hastanesi’nden bir telefon aldım. Aram Episkopos beni emekli edilmiş Mesrop II. Patrik için dua etmeye ve birlikteliğimizi kanıtlayan bir resim çekilmeye davet ediyordu. Oysa muhtelif kaynaklardan Aram Episkopos’un bir protokol hazırladığı, basın temsilcilerini davet ettiği ve ikimizin kendisi tarafından hazırlanan protokolü imzalamamıza dair duyumlar aldım. Yani ben hastaneye bambaşka bir gerekçe ile davet ediliyordum, amaç tümüyle farklıydı. Bu hareketi tanımlayacak sözcüğü bulmayı okurlara bırakıyorum.

Bu durumda Aram Episkopos vaat ettiği gibi mevcut duruma dair kendi görüşlerini ve yaklaşımlarını içeren bir yazı vermek yerine, kendisi tarafından kaleme alınan ve özünde Kilise Genel Kurulu’nun iradesini ve kararını yok sayan bir protokolü imzalamamı istemekteydi. Bu metin, sadece kaymakam seçimini tanıdığını beyan etmekte ama kaymakamın tüm yetkilerini yok saymakta ve patriklik vekili görevinden ayrılmama inadını yasallaştırmaktaydı.

Söz konusu protokolü basının dikkatine sunuyorum.

Sevgi ve dualarımla

Karekin Başepiskopos Bekçiyan

Türkiye Ermenileri Patriklik Kaymakamı"

Bekçiyan, Ateşyan tarafından kendisine imzalaması talebiyle sunulan mektubu da basınla paylaştı. Söz konusu mektup şöyle:
Protokol
Biz aşağıda imzası bulunanlar
Karekin Başepiskopos Bekçiyan (Almanya Ermenileri Ruhani Önderi ve Türkiye Ermeni Patrikhanesi Seçilmiş kaymakamı ) ile Aram Başepiskopos Ateşyan (Türkiye Ermeni Patrikliği Genel Vekili) 3 Nisan 2017 Pazartesi günü Patrikhane çatısı altında gerçekleştirdiğimiz istişare toplantısının devamı olarak işbu protokolü imzalama ve yayımlama kararı aldık.
15 Mart 2017 tarihinde yapılan Kilise Genel Kurulu’nun sonuçları ve ardından kaydedilen gelişmeler herkesin malumudur. Devlet tarafından uygun onayı alması şartıyla, kaymakamlık makamının işleyişi konusunda herhangi bir engel bulunmadığı fikrini paylaşıyoruz. Dolayısıyla burada göz önünde bulundurduğumuz, devlet makamları tarafından son günlerde yazılı ve sözlü olarak Patrikhane’ye iletilen mesajlardır. Kanaatimizce patrik seçim süreci, Ermeni Apostolik Kilisesi’nin kuralları, Patrikhanemizin gelenekleri, daha önceki seçim uygulamaları ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yasalarının önermeleriyle şekillenecektir. Mevcut şartlar içinde, devletin resmî tek muhatap olarak Patriklik Genel Vekili Aram Başepiskopos Ateşyan’ı tanıdığını göz önünde bulundurarak, biz de paralel bir görüş benimsemeyi uygun buluyoruz. İlgili kurumlarla Türkiye Ermenileri 85. Patriği’nin seçimi konusunda bir anlaşma sağlanıncaya kadar makamın yönetiminde bir değişiklik yapılmayacaktır. Seçilmiş olan kaymakam, yeni patriğin seçim çalışmalarının başladığı anda görevi üstlenir ve o aşamaya kadar patriklik genel vekilliğinin yetkileriyle hareket etmesini kabul eder; böylece seçim hedefi de güvence altına alınmış olur. Aynı şekilde, patriklik genel vekili de belirlenen sürede görev sırasını hiçbir çekince olmadan seçilmiş kaymakama tam bir güvenle ve işbirliği ruhuyla devretmeye hazır olduğunu beyan eder. Görev değişimi sonrasında Aram Başepiskopos Ateşyan, Patrik II. Mesrop hazretlerinin bahşettiği yetki belgesiyle üstlendiği ‘lusararabet’ görevini sürdürür.
Bu protokol sadece devletle ilgili meseleler kapsamında değil, Kilise’ye ve iç işleyişe dair rutin ve olağan üstü konuları da düzenlemeyi amaçlamaktadır. Seçilmiş kaymakamın fiilen görevine başlamasına kadar, Türkiye Ermeni din adamları patrik genel vekilinin idaresi altında çalışırlar. Seçilmiş kaymakam herhangi bir kararın değişimi veya gözden geçirilmesi talebinde bulunmayıp din adamlarını veya toplumsal ve Kilise yaşamına dair dinî yönetimsel veya iktisadi düzenlemeler ve kararlar konusunda müdahalede bulunmaz. Makamda iki başlılık durumunun oluşmaması veya böyle bir izlenimin doğmaması için aşağıda imzası bulunanlar olabildiğince ihtimam göstereceklerdir. Genel vekil, ilkesel olarak, herhangi bir şekilde seçilmiş kaymakamı yok saymaz ve uzlaşıldığı şekilde onun faaliyete başlamasına engel olmaz. Genel vekil, yetkili merciler nezdinde gerekli başvuruları yapmayı, sonuçlarını takip etmeyi gözetir. Seçilmiş kaymakam ise, İstanbul Patrikhanesi makamının, bütün zeminlerde genel vekil tarafından yönetilmesine saygı gösterir. Bu yetki kiliseler arası ilişkilerde, Ana Taht Kutsal Eçmiadzin ve Ermeni Apostolik Kilisesi’nin geneline yönelik meselelerde de geçerlidir. Makam adına yapılacak yazışmalar genel vekilin görüşünü ve imzasını taşır. Şehir dışına gönderilecek dinî veya sivil delegeler genel vekil tarafından belirlenir. Bunun dışında, genel vekil, dinî kurul başkanlığını sürdürür; seçilmiş kaymakamın fiilen göreve gelmesine kadar Kilise Genel Kurulu’nu toplantıya çağırma yetkisi de patriklik genel vekiline aittir. Ana Taht Kutsal Eçmiyadzin de bu protokolden haberdar edilir.
Emekli Patrik II. Mesrop hazretleri için duacıyız ve halkımızı bu protokolün özünden ve ruhundan kaynaklanan sorumluluğu algılamaya çağırıyoruz. Büyük Oruç’un son haftasında halkımıza birlik, beraberlik ve kardeşlik dayanışmasıyla patriklik makamının bekası ve kilisemizin aydınlanması için dua etmeye davet ediyoruz.
Karekin Başepiskopos Bekçiyan Aram Başepiskopos Ateşyan
Seçilmiş Patrik Kaymakamı Patriklik Genel Vekili ve Lusararabed