4 Nisan Salı akşamı Bedros Şirinoğlu cephesinden gazetelere “Yarın Ateşyan-Bekçiyan arasında Surp Pırgiç Hastanesi’nde protokol imzalanacak” bilgisi geldi. Ancak ilan edilen gün ve saate protokol imzalanmadığı gibi Bekçiyan bu buluşmadan haberi olmadığını söyledi. Protokol için gelen gazetecilere ise 27 Ekim 2016 tarihli ve seçim sürecini patrik genel vekilinin yürüteceğini ilan eden Ruhaniler Genel Meclisi kararı hatırlatıldı. Episkopos Maşalyan bu kararın kadük olduğunu, bunun üzerine aynı kurum tarafından yeni kararlar alındığını söyledi.
Değabah Karekin Bekçiyan 3 Nisan Pazartesi günü Başepiksopos Ateşyan ile yaptığı görüşmeden sonra, Ateşyan’ın sürece dair önerilerini yazılı olarak Çarşamba günü kendisine ileteceğini söylemişti. Bu gelişmenin ardından Surp Pırgiç Hastanesi Vakfı Başkanı Bedros Şirinoğlu 4 Nisan Salı akşamı, gazetecilerle ertesi gün 14:00’te hastane içerisinde Başepiskopos Karekin Bekçiyan ve Başepiskopos Aram Ateşyan’ın bir protokol imzalayacağı bilgisini paylaştı.
Bunun üzerine konuya ilişkin Başepiskopos Bekçiyan’dan bilgi almak istedik. Ancak Bekçiyan böyle bir buluşmadan haberi olmadığını söyledi. Aram Sırpazan’dan karşılıklı imzalı bir protokol istemediğini de belirten Bekçiyan, “Böyle bir protokolün hazırlanmasını istemedim, Pazartesi günü Patrikhane’de yapılan toplantılarda ortaya koyduğu çözüm önerilerini yazılı şekilde iletmesini rica ettim” dedi.
Ancak Şirinoğlu protokol olacağı bilgisinde ısrarlıydı. Bunun üzerine görüşüne başvurduğumuz Episkopos Sahak Maşalyan ve Vakıflar Genel Müdürlüğü Azınlık Vakıfları Temsilcisi Toros Alcan’ın da söz konusu protokolden haberdar olmadıklarını öğrendik. Kendisini aradığımız Başepiskopos Aram Ateşyan ise Şirinoğlu ile aynı açıklamayı yaptı. Başepiskopos Karekin Bekçiyan’la birlikte bir protokol imzalanacağını, ardından da metnin basına paylaşacağını ileterek bu vesileyle 9 yıldır rahatsız olan Türkiye Ermeni Patriği 2. Mesrob Mutafyan’ı da hastanede ziyaret edeceklerini bildirdi.
Bu gelişme üzerine belirtilen gün ve saatte orada olduk. 5 Nisan Çarşamba günü hastaneye gelen Başepiskopos Ateşyan önce Bedros Şirinoğlu’yla ikili bir görüşmede bulundu. Saat 15:00’e yaklaşırken Hastane Yönetim Kurulu binasında çalışanlar tarafından Bekçiyan’ı karşılamak için hazırlıkların yapıldığı gözlendi. Aynı esnada orada bulunan basın mensuplarına Mutafyan’ın emekli edildiğinin ilan edildiği gün olan 26 Ekim’den bir sonraki gün Ruhaniler Genel Meclisi tarafından yapılan yazılı açıklamanın metni hatırlatıldı. 27 Ekim 2016 tarihli bu kararda seçim sürecini Patrik Genel Vekili Ateşyan’ın yürüteceği belirtiliyordu. Ruhaniler Genel Meclisi’nin değabah seçimi için aldığı karardan önceye ait olan ve Şirinoğlu’nun “Bekçiyan istifa etsin” çıkışının hemen ardından gelen bu paylaşım, zamanlama açısından anlamlıydı ve protokolün olası içeriği hakkında da fikir verir nitelikteydi.
İkili görüşme sona erdikten sonra Aram Ateşyan şu açıklamada bulundu: “Karekin Bekçiyan’a protokolle ilgili bilgi vermiştim ama anlaşılan katılmak istemiyor. Bu yüzden de böyle bir protokol gerçekleşemedi. Çözüm önerilerimi hazırladım, Karekin Sırpazan bu protokolü okuyacaktı, maddeler hakkında değişiklik yapılması gerekiyorsa görüşüp yapacaktık ve imzalayıp basın yoluyla kamuoyuna açıklayacaktık, yapamadık.”
Aynı saatlerde bir kez daha bilgisine başvurduğumuz Episkopos Sahak Maşalyan ise kendilerine bu konuda bir bilgi verilmediğini yineledi. Sonuç olarak Surp Pırgiç Hastanesi’nde nasıl planlandığı belli olmayan ve sonuçlanmayan bir protokol etkinliği yaşandı. Zihinlere ise Bekçiyan’ın 16 Şubat protokolüne benzer bir sürece sokulmak istenip istenmediği sorusu takıldı
Maşalyan: Güneş balçıkla sıvanmaz
Surp Pırgiç Hastanesi’ndeki gelişmelerin ardından Episkopos Sahak Maşalyan Agos’a bir açıklama yaptı ve orda hatırlatılan Ruhaniler Genel Meclisi kararının kadük halde olduğunu söyledi. Maşalyan’ın açıklaması şöyle:
“Sayın Karekin Bekçiyan srpazanın Değabahlığına gölge düşürmek isteyen bazı çevrelerin tedavülden kalkmış bir duyuruyu tekrar ısıtıp gündeme taşıma çabalarına üzülerek tanık olmaktayız.
26 Ekim 2016’da Ruhaniler Genel Meclisi muhterem patriğimiz Mesrop Hazretlerinin emekliye sevki ile boşalan makamın yeni bir patrikle doldurulması için seçim sürecine girildiğini kararlaştırılmıştı. Basında ve kamuoyunda bu süreçte bir değabah seçme kuralı hatırlatıldığında, bu Meclisin Divanı 27 Ekimde bu konuyu aydınlatan bir duyuru yayınlamıştır. Bu duyuruda, Cumhuriyet döneminde birkaç kez seçim sürecinin değabah değil vekiller tarafından yürütüldüğü belirlemesiye bu sürecin Genel Vekilliği devlet tarafından zaten tanınmış sayın Aram srpazanla yürütülmesinin kolaylık açısından doğru olacağı saptamasında bulunulmuştur. Duyuruda “Ruhaniler Genel Meclisi tarafından yönetim değişikliği yapılması gündeme gelmemiştir” denilmiştir. Tercümesi: Bu genel meclis değabah seçip seçmemeyi gündemine almamıştır. Keşke vekil seçim sürecini bir değabah ruhuyla ivedilikle başlatabilseydi.
1. Vekil en kısa sürede (birkaç gün) Seçim Müteşebbis Heyeti oluşturma işini organize etmeli ve bu heyetle İç İşleri Bakanlığına, patriğin emeklilik koşullarını (sağlık raporları ve vasilik dava kararları) belirten bir mektupla seçim sürecinin başladığını uygun bir mektupla bildirmeliydi.
2. En fazla bir-iki hafta sürecek bu işlemlerin vekil tarafından nasıl gecikmeye ve akamete uğratıldığı herkesçe bilinmektedir. Bunun sonucu din adamları, vakıf yöneticileri ve halkın tepkileriyle bu seçimin artık güvenilirliğini yitirmiş bir vekille mümkün olmadığı görülmüş ve bir değabah (patriklik kaymakamı) seçme zorunluluğu hasıl olmuştur. Aram Srpazan da bunu kabul etmiş ve değabah seçimini, Patriklik sisteminin en başındaki yetkili kişi olarak düzenlemiştir.
a. Sayın Aram Srpazanın riyasetinde 13 Mart 2017 tarihinde toplanan Ruhani Meclis, tüm din adamlarının oluşturduğu Ruhaniler Genel Meclisinde değabah seçimine karar vermiştir. (Böylece 27 Ekim duyurusu kadük hale gelmiştir).
b. Sayın Aram Srpazanın riyasetinde toplanan Ruhaniler Genel Meclisinde Aram srpazanın kendileri aday olmuş, oy kullanmış ve seçim sonucunu kabul etmiştir.
c. Sayın Aram Srpazan, seçilmiş Değabah Sayın Karekin Bekçiyan Srpazanı tebrik etmiş ve Meclisin riyasetini değabaha terk ederek onun otoritesini tanımıştır. (Böylece seçim sürecini yürütecek otorite olarak Değabah görevini devralmıştır).
Sayın Karekin Bekçiyan Srpazanın Değabahlığı kilise hukukumuz açısından öylesine sağlam ve tartışmasız temeller üstüne oturmuştur ki Bütün Ermeniler Katolikosu Kadasetli Karekin II Hazretleri onaylamış, kutlamış ve kutsamıştır. Bunu müteakip dünyanın her yanından tebrikler gelmeye başlamıştır. Herkesin er geç bu hakikati görmesi ve kabullenmesi kaçınılmazdır. Çünkü “güneşi balçıkla sıvayamazsınız.”
