Avrupa Parlamentosu’nda, AP Savunma ve Güvenlik Komitesi tarafından “Dağlık Karabağ’da Güvenlik Durumu” başlıklı bir seminer (20 Haziran) düzenlendi.
King’s College London’dan Tracey German, Polonya Doğu Araştırmaları Merkezi’nden Adam Eberhardt, AB Güney Kafkaslar Özel Temsilcisi Philippe Lefort’un konuşmacı olarak katıldığı ve birçok parlamenterin de hazır bulunduğu toplantıya katılanlar AB Haber sitesinde belrtildiği üzere Ermensitan'ın Rusya güdümünde olduğunu kaydettiler.
Tracey German: Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan’la Azerbaycan arasında yaşanan savaştan sonra 1994 yılında ateşkes ilan edilmişse de iki ülke arasındaki sorun halen daha çözülmüş değil. Her iki ülke de askeri kapasitelerini güçlendirmek için çok önemli harcamalar yapıyorlar. Bugün Azerbaycan ordusu Ermenistan ordusunun yaklaşık iki katı büyüklüğünde. Fakat Ermenistan da Rusya ile askeri işbirliği içerisinde. Yaklaşık 3.000 Rus askeri Ermenistan’da bulunuyor. Rusya Ermenistan’ın ekonomisinde de kilit ülke. Diğer taraftan Türkiye de din, dil ve etnik bakımdan birçok benzerlikleri olan Azerbaycan’ın yanında yer alıyor. Azerbaycan’la Türkiye arasında askeri anlamda ciddi bir işbirliği var. Türkiye teknik anlamda Azerbaycan’a askeri destek sağlıyor.
Adam Eberhardt: Yaşanan savaşta Azerbaycan topraklarının %16’sı işgal edilmiş durumda, yaklaşık 600.000 Azeri Karabağ’ı terk etmek zorunda kaldı ve bunlar şu an Azerbaycan’da mülteci konumunda. Azerbaycan sahip olduğu 20 milyar dolar civarındaki petrol rezervleri ile AB, Rusya ve Türkiye için gittikçe daha da önemli bir ülke haline geliyor. Azerbaycan gayri safi milli hasılasının %6’sını askeri harcamalara ayırıyor ve bu da Ermenistan’ın toplam devlet bütçesinden daha büyük bir rakama tekabül ediyor. Azerbaycan 2011 yılında bir önceki yıla göre dünyada askeri harcamalarında en çok artış yapan ülke. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 2007 yılında yaptığı bir açıklamada Karabağ’da gerekirse askeri seçeneklere başvurabileceklerini belirtmişti. Ermenistan Rusya’nın desteği ile tartışmalı toprakları kontrolü altında tutmak için çabalıyor. Karabağ’daki sorun Rusya için de Ermenistan ve Azerbaycan üzerinde etkili olabilmesi için önemli bir araç. Geleceğe yönelik bir değerlendirme yamak gerekirse ülkeler arasında bir uzlaşıya varılacağını söylemek çok zor.
Philippe Lefort: Karabağ’da çıkacak bir savaş AB için iyi sonuçlar doğurmaz. Bölgedeki mevcut durum sürdürülebilir değil ve bu sorunun devam etmesi AB için de sorun teşkil etmekte. AB için bölgedeki statükonun devam etmesi ya da sorunun çözümünde güç kullanılması asla kabul edilemez. AB sorunun çözümünde barışçıl yöntemlerin, diplomatik yolların kullanılmasından yana. Bunun için de zaman zaman çeşitli inisiyatifler alıyor. 27 Şubat 2012 tarihli Dış ilişkiler Komitesi Kararı ve 18 Nisan 2012 tarihli Ermenistan ve Azerbaycan ile yapılan Ortaklık Anlaşmaları hakkındaki Avrupa Parlamentosu ilke kararı AB’nin Karabağ Sorunu’na yönelik politikalarını açıklayan başlıca bildirilerdir. Buna göre AB Karabağ sorununun çözümüne yönelik Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki müzakerelerde sürecin yavaş ilerlemesinden endişe duymaktadır. Sınır hattında tansiyonun yükselmesi ve çatışmaların yaşanmasından endişe duyarak, ateşkesin uygulanmasını istemekte ve güven arttırıcı önlemlerin alınmasını arzulamaktadır. AB sorunun çözümünde Minsk Grubu’na gereken desteği vermeye hazırdır ve Madrid Prensipleri’ni desteklemeye devam edecektir.
Toplantı esnasında söz alan Avrupa Parlamentosu üyesi Michael Gahler: Avrupa Birliği’nin bu sorunun çözümünde tavır almaması gerektiğini, Minsk Grubu’nun çözüm için adres olmasını söyledi. Ayrıca Gahler her iki ülkenin de şiddetten uzak durması gerektiğini, bölgede yaşanacak olası bir savaşın Rusya’nın elini güçlendireceğini belirtti.
Konu hakkında söz alan bir diğer Avrupa Parlamentosu üyesi İvo Vajgal ise “Ermenistan’ın Dağlık Karabağ’ı işgali uluslararası hukuka aykırıdır ve varılacak çözüm de, bu durum göz önünde bulundurularak yine uluslararası hukuka uygun olmalıdır. Ermenistan’ın Rus asker ve silahlarına güvenerek Dağlık Karabağ’da kurduğu statüko devam ettirilemez” diye konuştu.
(ABHaber)
