AİHM, 'Savaş Karşıtları' adlı internet sitesinin sahibi Halil Savda tarafından açılan davada, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin insanlık dışı muamelenin önlenmesi, vicdan özgürlüğü ve adil yargılanmayla ilgili maddelerinin ihlal edildiğine hükmetti. AİHM, Türkiye'de vicdani retçilere yönelik tutukluluk, yargılama ve mahkumiyet gibi uygulamaları 'insanlık dışı muamele' olarak tanımladı.
AİHM belgelerine göre 1990'lı yıllarda PKK üyesi olduğu gerekçesiyle 14 yıl 7 ay hapis cezasına mahkum edilen Halil Savda, cezasını çektikten sonra askerlik yapmayı reddetmiş, bu nedenle askeri mahkemeler önünde hakkında davalar açılmış ve bu davalar sonunda çeşitli hapis ve disiplin cezalarına mahkum edilmişti. 2007 yılında Savda hakkında 'askerliğini yapabilir' kararı veren askeri doktorlar 2008 yılında 'antisosyal kişiliği' nedeniyle 'çürük' raporu hazırlamış, Savda bu rapor sonrası askerlikten 'muaf' tutulmuştu.
'İnsanlık dışı muamele'
AİHM, daha önce Türkiye'den gelen vicdani ret kararlarında olduğu gibi Savda davasında da vicdani retçilere yönelik tutukluluk, yargılama ve mahkumiyet gibi uygulamaları 'insanlık dışı muamele' olarak tanımladı ve bu durumun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin işkence ve insanlık dışı uygulamayla mücadeleyi kapsayan 3'üncü maddesine aykırı olduğuna hükmetti. Vicdani retçilere askerlik hizmeti dışında alternatif sunulmuyor olmasını vicdan özgürlüğünün ihlali olduğunu tekrarlayan AİHM, bu kişilerin askeri mahkemeler önünde yargılanmasının da Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanmayla ilgili maddesine aykırı olduğunda hüküm kıldı.
12 bin euro tazminat
Karar gereği Türk hükümeti davacıya 12 bin Euro manevi tazminat ve bin 975 Euro mahkeme masrafı ödeyecek.
Öte yandan, Türk hükümeti AİHM kararlarının uygulanışının denetleyicisi olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi önünde vicdani retçilere yönelik olumlu bir adım attı. Türk hükümeti Strasbourg'da Avrupa Konseyi'ne vicdani ret konusunda Ankara'ya karşı AİHM'de ilk davayı kazanan Murat Ülke hakkındaki arama kararının Eskişehir Askeri Mahkemesi tarafından kaldırıldığını bildirdi. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türk hükümetinden gelen bu bilgiyi 'memnuniyetle karşıladığını' belirten bir karar aldı.
(Demokrathaber.net)
