İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, yaklaşan 1 Eylül Dünya Barış Günü öncesi Türkiye’nin güneydoğusundaki çatışmalarda son bir yıl içinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin bir rapor hazırladı.
Rapora göre; sivil, polis, korucu, örgüt militanı dahil 1552 kişi hayatını kaybetti, 1683 kişi de yaralandı. 440 kişiyse ‘yargısız infaz’ yapılarak öldürüldü.
Evrensel’in haberine göre 24 Temmuz 2015 ile 24 Temmuz 2016 tarihleri arasındaki dönem ilgili hazırlanan raporun sunumunu şube başkanı Raci Bilici yaptı.
Bilici, belirtilen tarihler arasında dokuz kentin 35 ilçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasakları sırasında yürütülen polis ve asker operasyonlarında, 75’i çocuk olmak üzere en az 320 sivilin yaşamını yitirdiğini bildirdi. Sivillerin bir kısmı güvenlik güçlerinin açtığı ateş, bir kısmı da çatışmalar sonucu rahatsızlanarak, ablukadan dolayı hastanelere gidemediği için hayatını kaybetti.
440 ‘yargısız infaz’
Raporda ayrıca, çatışmalı süreçte ‘yargısız infaz’ sonucu 440 kişinin de hayatını kaybettiğine işaret edildi.
Raporda şöyle dendi: “353 kişi yaralanırken yargısız infaz olaylarına ilişkin etkin bir soruşturma yürütülmedi. Silahlı çatışmalardaysa, 422 güvenlik görevlisi yaşamını yitirirken, 1065 güvenlik görevlisi yaralandı. Çatışmalarda 614 silahlı örgüt militanı yaşamını yitirirken, 17’si yaralandı. Çatışmaların ortasında kalan 42 sivil yaşamını yitirirken, 75 sivil yaralı olarak kurtuldu.”
7884 gözaltı
Bir yıllık süreçte yapılan idari ve hukuki uygulamalar da kayıt altına alındı: “Bölge kentlerinde tespit edilen verilere göre, 275 çocuk 7884 kişi gözaltına alınmış, 81’i çocuk 1959 kişi ise tutuklanmıştır. Katıldıkları anma ve protesto eylemlerinden dolayı 13067 kamu emekçisi hakkında idari soruşturmalar açılmış, 15 farklı dava dosyası açılarak toplamda 59 kişi yargılanmıştır. Yargılanma aşaması devam eden 60 farklı dava dosyası karara bağlanmış, 168 kişi hakkında çeşitli hapis cezaları verilmiştir. Bölge kentlerinde 20 siyasi parti, 14 dernek, yedi eğitim ve kültür kurumu, 19 belediye hizmet binası güvenlik güçleri tarafından baskına maruz kalmış, ırkçı gruplar tarafından saldırıya uğramıştır. 17 dernek ve iki eğitim kültür kurumuysa bu süreçte kapatılmıştır.”
