Şırnak'ta yaşanan hak ihlallerini tespit etmek için gözlemlerde bulunan sağlık çalışanları uyarıyor: Onlarca sivilin cenazesi soğuk hava depolarında bekletiliyor, otopsiler güvenilir değil, temel ihtiyaçlar tükenme noktasında.
31 Aralık 2015-2 Ocak 2016 tarihleri arasında bölgeye giderek Şırnak merkez, Silopi ve Cizre’de yaşanan sağlık hakkı ihlalleri, sağlık çalışanlarının ve sağlık kurumlarının durumu ve yaşanan sorunlarla ilgili yerinde gözlemlerde bulunan, görüşmeler yapan İTO ve SES İstanbul Şubeleri, düzenledikleri raporu bir basın toplantısıyla açıkladı.
6 Ocak 2016, Çarşamba günü 11.00’da İstanbul Tabip Odası Cağaloğlu binasında yapılan basın toplantısına, İTO Genel Sekreteri Dr. Samet Mengüç, SES Şişli Şube Başkanı Fadime Kavak, SES Anadolu Şube YK Üyesi Gamze Karaoğlan, İTO İnsan Hakları Komisyonu Üyesi Dr. Sadık Çayan Mulamahmutoğlu katıldı.
Dr. Samet Mengüç, savaş ortamında halkın ve sağlık emekçilerinin ciddi mağduriyetleri olduğunun altını çizdi, sağlık çalışanlarının evrensel hizmet kuralları dahilinde çalıştığını, çalışma koşullarının da devlet tarafında güvence altında olması gerektiğini hatırlattı.
Mengüç, bölgede yaşananların medyada yanlış aktarıldığını belirterek, hayatını kaybeden sağlık çalışanı Aziz Yural'ı hatırlattı: “Yıllardır şahsen tanıdığımız, bir yaralıya müdahale ederken öldürülen bir sağlık emekçisi arkadaşımızın çatışmada öldürüldüğü, terörist olduğu yönünde manşetler atıldı, haberler yapıldı. Bu çok üzüntü verici, yüz kızartıcı bir durum.”
SES Şişli Şube Başkanı Fadime Kavak, Temmuz ayından bu yana 4 sağlık emekçisinin hayatını kaybettiğini belirtti. Bölgedeki hastanelerin, özellikle Cizre Devlet Hastanesi'nin polis üssü haline geldiğini söyledi:
Sağlık emekçisi arkadaşlarımızın orada sağlık hizmeti vermesi dahi engellenmektedir. Zaten yaşanan olağanüstü koşullardan dolayı hastaların hastaneye gitmesi, ulaşması imkansız hale gelmiştir. Hastaneye başvuru sayıları neredeyse sıfıra düşmüştür. Kadınlar evlerde doğum yapmaktadır. Hasta çocuklar hastaneye ulaşamamakta, uzun bir süredir çocuklar aşılanamamaktadır. Sağlık hakkı hiçbir şekilde engellenemez. Sağlık Bakanı’nın tek yaptığı bölgede çalışan sağlık emekçilerine ek maaş, ikramiye ve zırhlı ambulans teklif etmektir. Ama yapılması gereken bu değildir. Oradaki halkın sağlık hakkına erişiminin sağlanması, kolaylaştırılması ve sağlık emekçilerinin de güvenli bir ortamda sağlık hizmeti vermesinin sağlanmasıdır” dedi.
31 Aralık – 2 ocak tarihleri arasında Şırnak merkez, Silopi ve Cizre'deki heyet ziyareti sonrası hazırlanan rapordan öne çıkanlar şöyle:
19 gündür abluka altında olan ve vatandaşların en temel haklarından yoksun bırakılarak yaşamak zorunda bırakıldığı Cizre’de; hemşire Abdülaziz Yural yaralanan komşusuna yardım etmekte iken öldürülmüştür. Temmuzdan bu yana ambulans şoförü Şeyhmus Dursun yaralı almaya giderken ambulansın özel harekat polisleri tarafından taranması sonucu ve hemşire Eyüp Ergen nöbet çıkışı evine giderken keskin nişancı polis kurşunuyla öldürülmüştür.
Onlarca sivilin cenazesi Şırnak, Cizre, Silopi devlet hastanelerinde morglarda, soğuk hava depolarında bekletilmektedir.
'Kimyasal silah' anonsu
1 Ocak 2016 tarihinde Cizre halkına gün boyu kimyasal silah ile saldırı olacağı anonsu yapılarak halk göçertilmeye çalışılmıştır. 1000’i aşkın insan evlerinden çıkarılmış çevre mahallelere ve köylere sığınmak zorunda kaldığı gözlenmiştir.
Cenazeler ailelerden habersiz gömülüyor
Şırnak devlet hastanesi morgunun kapasitesinin 6’dan 19’a, yine Cizre ve Silopi Devlet Hastanesi morglarının da kapasitesinin arttırılması, soğuk hava depolarının kurulması planlanmaktadır. Öldürülen kişilerin otopsi işlemleri sağlıklı olarak yapılmamaktadır. Cenazeler aile ve avukatlardan adeta kaçırılarak otopsi işlemleri yapılmakta ve ailelerinden habersiz biçimde gömülmekte, defin yerleri hakkında bilgi verilmemektedir. Öldürülen insanların yakınlarının ölüm ve otopsi raporlarına dair ciddi şüpheleri bulunmaktadır. Yaşam hakkı, sağlık hakkı ihlallerin yanında halkın cenazesini kendi geleneklerine uygun olarak defnetme hakkı fütursuzca ihlal edilmektedir.
Sağlık merkezleri karargah
Cizre ve Silopi’de olduğu gibi Şırnak merkezde Ağız Diş Sağlığı Merkezi, Sağlık Müdürlüğü binaları karargaha dönüştürülmüş durumdadır. Cizre Devlet Hastanesi çatısına keskin nişancı mevzilerinin kurulduğu ve zırhlı araçların konumlandırıldığı aktarılmıştır. Hastanelere sivil, yaşlı ve çocukların erişimi engellenmekte ve sağlık hizmetine erişim ile ilgili ciddi düzeyde ihlaller yaşanmaktadır.
Hemşire Abdülaziz Yural’ın öldürülmesine yönelik KESK, SES ve İstanbul Tabip Odasının katılımı ile geniş bir heyet olarak Şırnak Devlet Hastanesi önünde yapılan basın açıklaması gerekçe gösterilerek KESK Kadın Sekreteri Gülistan Atasoy ve SES Şırnak şube yöneticisi Selahattin Barınç hakkında gözaltı kararı çıkarılmıştır.
Temel gereksinimler tükenme noktasında
Temel yaşam gereksinimleri (gıda, ilaç ve su başta olmak üzere) artık tükenme noktasına gelmiştir. Yeterli ve güvenli sağlık hizmetine erişim ortadan kalkmıştır. Temel ihtiyaçlarını giderme ve acil durumda evden çıkmanın kendisi büyük hayati risk taşır hale gelmiştir.
- Tüm bu yaşananlar bölge halkında büyük bir öfke yaratmıştır.
Raporda, uluslararası ve yerel insan hakları örgütlerine, sağlık örgütlerine ve meslek örgütlerine de şu çağrı yapılıyor:
Hukuksuz biçimde ilan edilen sokağa çıkma yasakları sonucunda oluşan ihlalleri yerinde görmek ve tam anlamıyla tespit etmek üzere ACİLEN bölgeye davet ediyoruz.
Bu örgütleri var olan ağlarını kullanarak, yaşanan ihlallerin son bulması adına kampanyalar düzenlemeye davet ediyoruz.
Başta sağlık yardımı olmak üzere yaşanan ihlallerin sonucunda oluşan ihtiyaçların giderilmesi adına tüm uluslararası toplumu dayanışmaya davet ediyoruz.
Bu hukuksuzluğun bir an önce sonlandırılması adına tüm ulusal/ uluslararası demokratik kitle örgütlerini ve kurumları hukuksal girişimlerde bulunmaya ve ihlallerin yakın takipçisi olmaya çağırıyoruz.
