Anadolu’daki azınlık vakıfları çözüm bekliyor

Vakıflar Genel Meclisi Azınlık Vakıfları Temsilcisi Toros Alcan, İstanbul dışındaki vakıfların sorunlarını dinlemek için Antakya, Diyarbakır, Mardin ve Adıyaman’da temaslarda bulundu. Altı gün süren gezide yaptığı ziyaretleri Agos’a değerlendi- ren Alcan, bölgedeki sorunlar konusunda hazırlanacak olan raporu Vakıflar Genel Meclisi’ne sunacağını söyledi. Alcan, Hatay’daki mülkiyet sorunlarıyla ilgili özel bir çalışma da yürütecek.

Diyarbakır

Alcan, temaslarına, 11 Ağustos Salı günü Diyarbakır’dan başladı. Diyarbakır’da, Surp Giragos Kilisesi Vakfı Başkanı Ergun Ayık, Süryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakfı Başkanı Can Şakarer, Mardin Süryani Katolik Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu üyeleri Ferit Özaltun ve Münir Üçkardeş’le görüşen Alcan, Vakıflar Genel Müdürlüğü Diyarbakır Bölge Müdürü Metin Evsen’le de buluştu.

Mardin

Alcan, Salı akşamı Mardin Deyrulzafaran Manastırı’nda da Mardin’deki vakıf temsilcileriyle toplantı yaptı. Toplantıya Mardin Diyarbakır Metropoliti Mor Filüksinos Saliba Özmen, Kırklar Kilisesi Başpapazı Hori Episkopos Gabriel Akyüz, Süryani Kadim Deyrulzafaran Manastırı ve Kiliseleri Vakfı Başkanı İliya Kırılmaz, Süryani Kadim Deyrulzafaran Manastırı ve Kiliseleri Vakfı Genel Sekreteri Murat Özberk, Süryani Kadim Deyrulzafaran Manastırı ve Kiliseleri Vakfı Yönetim Kurulu üyeleri Zeki Paslanmaz, Yılmaz Hiçbezmez, Süryani Kadim toplumundan İshak Bayyiğit, Mikail Akyüz, Ermeni Katolik Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Faruk Uğurgel, Keldani Katolik Kilisesi Vakfı Başkanı Adnan Sağlamoğlu ve HDP Mardin milletvekili Erol Dora katıldı.

Alcan, Mardin Büyükşehir Belediye Eşbaşkanı Februniye Akyol’u da makamında ziyaret etti.

Midyat

Alcan, 13 Ağustos Çarşamba günü, Midyat Süryani Deyrulumur Mor Gabriel Manastırı Vakfı Başkanı Kuryakos Ergun, Mor Gabriel Manstırı Metropoliti Mor Timotheos Samuel Aktaş ve Midyat Süryani Kadim Cemaati Marborsom ve Mart Şemuni Kilisesi Vakfı Başkanı Anto Nuay’la görüşmelerde bulundu.

Hatay - Adıyaman

Perşembe günü Adıyaman’da görüşmeler yapan Alcan, seyahatinin üçüncü gününde, Adıyaman Metropoliti Mor Grigorios Melki Ürek’le bir araya geldi.

Alcan’ın 14 Ağustos Cuma günü, Antakya Rum Ortodoks Kilisesi’nde, Hatay ve Mersin’de bulunan vakıfların yöneticileriyle yaptığı toplantıya Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Fadi Hurigil, Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Hanni Kil, Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı’nın avukatı Hasan Akbaht, Antakya Rum Katolik Kilisesi Vakfı Başkanı İlyas Bitargil, İskenderun Rum Ortodoks Kilisesi Fukara Vakfı’nı temsilen Fuat Terbiyeli, Altınözü Tokaçlıköyü Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı’nı temsilen Mahalle Muhtarı İbrahim Çilingir, Samandağı Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı’nı temsilen Razık Biçer, İskenderun Arsuz Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Corç Deniz, Altınözü Sarılar Mahallesi Rum Ortodoks Kilisesi Vakfı’nı temsilen Hayrettin Mızıkacıoğlu, İskenderun Karasun Manuk Ermeni Katolik Kilisesi Vakfı Başkanı Garbis Kısadur, Samandağı Vakıflı Köyü Ermeni Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Cem Çapar, Antakya Musevi Havrası Vakfı ve İskenderun Musevi Havrası Vakfı Başkanı Şaul Cenudioğlu ve Mersin Tomris Nadir Mutri Kilisesi Vakfı Başkanı İlyas Yazırlıoğlu katıldı.

Alcan, görüşmelerde her bölgenin sorunlarına ilişkin ayrıntılı bilgi alma fırsatı bulduğunu söyledi. Görüşmelerin sonucunda, sorunlara iliskin bir rapor hazırlandığını ve bu konuda Vakıflar Genel Meclisi’nde sunum yapacağını belirten Alcan, temaslarına ilişkin olarak şu değerlendirmelerde bulundu:

Hatay için yasal düzenleme gerekiyor

“Genel olarak gayrimenkul sorunları var. Pek çok yerde hukuki süreçler devam ediyor. Hatay ve çevresinin gayrimenkuller konusundaki sorunu daha ağır. Hatay’ın 1936’dan sonra Türkiye’ye bağlanmış olması, 36 beyannamelerinin bulunmaması, mülk iadeleri sürecinde ciddi sorun yaratıyor. Hatay ve çevresi için, Vakıflar Kanunu’nun el konan gayrimüslim vakıf mülklerinin iadesini öngören geçici 11. maddesinin dışında yeni yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Ayrıca kültürel sorunlar, kiliselerin bakımı ve restorasyonu gibi sorunlar da devam ediyor.”

Çatışmalar kaygı veriyor

Bölgede dört farklı merkezde Süryani toplumu temsilcileriyle de görüşme fırsatı bulan Alcan, Süryanilerin okulları olmadığı için anadili eğitimi sorununun büyük olduğuna dikkat çekti.

Alcan, bölgede başlayan çatışmaların da kaygı verici olduğunu belirterek şunları söyledi: “Süryaniler özellikle Midyat’ta kalabalıklar. Canla başla çalışan vakıf yönetimleri var. Suriye’de yaşanan çatışmalar halkın zaten canını sıkmış, şimdi de bölgede başlayan çatışmalar endişe veriyor. Bir süredir Süryanilerin bölgeye dönüşü için büyük bir çaba harcanıyordu, şimdi bu süreç maalesef zora girmiş durumda.”