Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Gelişme Ajansı (USAID) tarafından finansal olarak desteklenen ‘Ermenistan Yolsuzluk Karşıtı Konsey’, çalışmalarına Temmuz ayının sonunda resmen başladı. Kurulda devlet görevlileri kadar, muhalefetten ve sivil toplumdan da üyelerin yer alması gerektiği halde, çoğunlukla konseyin güvenilirliğiyle ilgili şüpheler nedeniyle şu ana kadar muhalefetten ya da sivil toplum kuruluşlarından kimse katılmak istemedi. Uluslararası Şeffaflık Derneği, 2014’te Ermenistan’ı, 175 ülke arasında yolsuzlukta 94. sırada gösterdi.
Hükümet uzun süredir rüşvetle mücadele içerisinde, fakat görevi kötüye kullandığından şüphelenen kıdemli memurları denetlemek ve takibi sürdürmek konusunda çoğunlukla başarısız olundu.
Başbakan Hovik Abrahamyan konseyin açılış konuşmasında, kurulun rüşvetle mücadele etmek ve ‘yasalara saygı duyan, dürüst bir kamu çalışanları sınıfı’ yaratmak için ‘irade ve isteğe’ sahip olduğunu vurguladı.
Başbakan’la ilgili iddialar
Fakat Abrahamyan’ın bir rüşvet karşıtı harekete liderlik etmeye uygunluğu da ayrı bir soru işareti olarak değerlendiriliyor. Zira, CivilNet.am haber sitesi, Abrahamyan’ın yüksek maliyetli özel uçuşlarına dair devlet kayıtlarını ele geçirmişti.
Habere göre, özel uçuşlar organize eden ‘Air Training Centre’ adlı şirkete, Baş- bakan’ın Paris’e yapacağı iş seyahati için 3 Temmuz’da yaklaşık 65 bin dolar ödendi. Ermenistan’daki seyahat acentalarına göre, aynı yere yapılabilecek en pahalı tarifeli uçuş, 3 bin 350 dolar.
Başbakan’ın Haziran’da Prag’a yaptığı seyahat, yaklaşık 45 bin dolar tutmuş. Avrasya Ekonomik Birliği’nin Mayıs ayındaki zirvesi için Abrahamyan’ın birkaç saat uzaklıktaki Kazakistan’a yaptığı seyahate 35 bin dolar harcanmış. Şubat’ta Moskova’ya yapılan 55 bin dolarlık yolculuk da tarifeli bir uçuşa ödenecek miktarın 100 katından fazlasına denk geliyor.
Bu uçuşlara harcanan miktarlar, aylık asgari ücretin yaklaşık 383 dolar olduğu Ermenistan için oldukça büyük. Başbakan, geçen sene ofisinin dekorasyonunu değiştirmek için ihale açmaksızın yarım milyon dolardan fazla harcama yaptığına dair belgeler ortaya çıktığında da eleştiri oklarının hedefi olmuştu.
Öte yandan Başbakan’ın kişisel serveti de inceleme altında. Ermenistan Anayasası’na göre, hükümet üyelerinin ticaretle uğraşması yasak.
Ama Abrahamyan’ın petrol istasyonlarından kumarhanelere, birden fazla özel şirkette pay sahibi olduğu ve tapusu aile üyelerinin adına olan bin hektarlık bir arsası olduğu ileri sürülüyor.
Muhalefet katılmıyor
Muhalefet partileri ve sivil toplum kuruluşları, bu temeller üzerine inşa edilen ‘Yolsuzluk Karşıtı Konsey’e güvenmediklerini belirtiyorlar. Muhalefet partilerinden biri olan Miras Partisi’nin kıdemli üyelerinden Anahit Bakhshian, “Hükümet yolsuzlukla mücadeleyi, verdiği sözler ve güzel kelimelerle süslüyor ama bütün bunlar bir tiyatro oyunu ve biz daha başından inanmadığımız bir sürecin parçası olamayız” açıklamasında bulundu.
Yine de konsey, Batılı bağışçıların desteğini arkasına almış gözüküyor. USAID, Ermenistan’a geçtiğimiz sekiz yıl içerisinde yolsuzlukla mücadele için 16 milyon 500 bin dolar verdi ve son açıklamalara göre önümüzdeki dönemde 750 bin dolar daha bağışlanacak.
Avrupa Birliği Delegasyonu da 2011-2014 arasındaki yolsuzluk karşıtı projelere 1,5 milyon Euro tahsis etti. Kamu hizmeti reformunu ve şeffaflığı desteklemek için ayrıca 21 milyon Euro’luk bir plan daha açıklandı. Bağışlara yönelik eleştirilere cevap veren USAID Ermenistan Direktörü Karen Hillard, yolsuzluk karşıtı bu stratejiyi finanse etmenin, almaya değer bir risk olduğunu söyledi.
