Yerevan’da yaşayan insan hakları aktivisti Sofia Manukyan, Yerevan protestolarının arka planını ve bugününü yazdı.
SOFIA MANUKYAN
Elektrik zammına karşı düzenlenen 27 Mayıs protestosunun ardından, talepler yerine gelmediği takdirde bir sonraki protestonun tarihi, 19 Haziran olarak belirlenmişti. Ancak, bu tarihten iki gün önce, Ermenistan Kamu Hizmeti Düzenleme Komisyonu (PRSC) elektriğin birim fiyatını 6,93 drama yükseltme kararı aldı.
Dolayısıyla, 19 Haziran protestosunun birçok açıdan önemli olacağı belliydi.
Birincisi, karar alıcıların, yoksulluk oranının yüzde 32 olduğu ülkede sosyo-ekonomik durumu göz ardı etmeleri, halk nezdinde yaygın memnuniyetsizliğe sebep oluyordu.
Yüzde 16 civarındaki zamma halkın karşı çıkışını göz ardı ederek, Rus RAO UES International şirketinin bir alt kuruluşu olan Ermenistan Elektrik Ağları (ENA) şirketinin isteğine uyma kararı, ek bir etken oldu. Rus şirketi, PSRC’den ülkedeki enflasyonu ve paranın değer kaybetmesini göz önünde bulundurarak, elektrik fiyatlarını tekrar değerlendirmesini istemişti.
Ancak bu fiyat artışı ilk değil, sadece son üç yılda elektriğe toplam yüzde 60 zam geldi. Bu da sadece Avrasya Ekonomik Birliği’nde değil, CIS (Bağımsız Devletler Topluluğu) ülkeleri arasında da en yüksek elektrik fiyatının Ermenistan’da olduğu anlamına geliyor. Bu arada, elektriğinin %40’ını nükleer santralinden, %20-35’ini hidroelektrik santrallerden ve %30-35’ini termik santrallerden sağlayan Ermenistan, bu alanda aslında neredeyse kendi kendine yetebiliyor.
Memnuniyetsizliğe yol açan diğer bir etken, ENA’nın üst düzey yöneticilerinin milyonlarca dram değerinde lüks araba ve apartman kirası harcaması yaptıklarının ortaya çıkması oldu.
Dolayısıyla 19 Haziran’da planlanan yürüyüş, üç gün süren bir oturma eylemine dönüştü. Polisin barışçı eylemcilere orantısız güçle saldırması ve gazeteciler dahil yüzlerce kişiyi gözaltına alması üzerine, alandaki kalabalık günden güne arttı. Başsavcılığın gözaltına alınan eylemciler aleyhine kamu düzenini bozmaktan dava açtığı bildiriliyor. Eylemciler, Cumhurbaşkanı ile görüşmeyi reddederken, kalabalığın verdiği mesaj net ve basit: Elektrik zammı kararının iptali.
