Dersim Tertelesi'nin 78. yıldönümü dolayısıyla Dersim, Ankara, Antep ve Adana'da çeşitli anma etkinlikleri ve eylemler düzenlendi. Anmaların Dersim'deki merkeziyse geçtiğimiz Nisan ayında toplu mezarların bulunduğu Hozat ilçesine bağlı Seka Sure mevkiiydi.
Dersim Katliamı’nın 78. yılında Türkiye’nin dört şehrinde anma etkinlikleri düzenlendi. İlk etkinlik, katliamın gerçekleştiği Dersim’de yapıldı.
Nisan ayında Dersim Katliamı’nda hayatını kaybeden 24 kişinin toplu mezarının bulunduğu Hozat ilçesine bağlı Bargini Köyü Seka Sure mevkiinde yapılan anmadan yüzleşme çağrısı yapıldı.
Seka Sure İnisiyatifi’nin düzenlediği anmaya, HDP Dersim milletvekili adayları Alican Önlü ve Edibe Şahin, Dersim Belediye Eşbaşkanı Nurhayat Altun, HDP, DBP, ESP, DHF, Partizan, EMEP, DEDEF ve toplu mezarda kemikleri bulunan Baran ve Canan ailesinin torunları katıldı.
Canan ve Baran ailelerinin avukatı Cihan Söylemez, Türkiye Devleti'nin hüviyet cüzdanı ve muhtarlık mühürleri verdiği yurttaşlarını bir gün içerisinde "isyancı" ilan ettiğini söyledi. 1937-38 yılları boyunca silahsız ve savunmasız Dersim halkına karşı katliamların sürdürüldüğünü belirten Söylemez, "Zehirli gazlardan, savaş uçaklarına, yakarak öldürmekten, insanların başlarını sopalarla ezmeye, insan başlarını kesmeye, süngülerle bebekleri dahi öldürmeye kadar her türlü cani ve barbarca yöntemler kullanıldı" dedi.
“Hükümetin özrü samimiyetten uzak”
Dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan tarafından Dersim katliamı ve süngüleri ile ilgili gayri ciddi olarak yarım ağız dilediği özrün Dersimliler tarafından samimiyetten uzak görüldüğünü belirten Söylemez, "14 Nisan tarihinde Seka Sure mevkiinde mahkeme kararı ile yapılan kazı sonucunda bebeklere ve çocuklara, kadınlara ve yaşlılara ait kafatasları, kullanılmış boş mermi kovanları bulundu. Katliamla yüzleşmekten daha ne kadar kaçacaksınız" diye sordu.
Edibe Şahin: Arşivler açılsın
Dersim'de farklı renklerle, farklı inançlarla 78 yıl önce de birlik ve beraberlik içerisinde yaşandığının bilindiğini ifade eden HDP Dersim adayı Edibe Şahin de, "Oysaki buraya soykırımı gerçekleştirenler bizi medeniyetleştirmeye gelmişlerdi. Bizler medeniyetin dışında birileriydik onlara göre" dedi. Şahin döneme ait dosya arşivlerinin açılmasını istedi.
HDP Dersim adayı Alican Önlü ise, Dersim coğrafyasında dağların, taşların, derelerin birçok acıya şahit olduğunu ifade ederek, binlerce insanın katledildiğini, çok sayıda kız çocuğunun sürgün edildiğini, katliamın ardından ise hiçbir mezar yerinin açıklanmadığını söyledi. Katliama ait arşivlerin bir an önce açıklanması gerektiğine vurgu yapan Önlü, "Dersim coğrafyası acılarla günümüze kadar geldi. Artık yeter, daha fazla acı, hüzün, gözyaşı yeter" dedi.
“Toplu mezar işlemleri başlatılsın”
Baran ailesi bireylerinden olan Zarife Baran da, katliamda binlerce kişinin suçsuz günahsız toprağa kefensiz düştüğünü belirterek, yaşanılan acıların tekrardan yaşanmasını istemediğini, diğer tüm toplu mezarlar için işlemlerin zaman kaybetmeden başlatılmasını istedi. Baran hükümete seslenerek, "Bize yaşattığınız acıları unutmadık, artık geçmişinizle yüzleşin. Vicdanlarınız nasıl rahat?" şeklinde konuştu.
Konuşmaların ardından katledilen Baran ve Canan ailelerinden 24 kişi için 24 mum yakıldı ve kırmızı karanfiller bırakıldı.
Ankara'da meclis önünde eylem
Ankara Dersimli'ler Derneği, Dersim 37-38 Ortak Bellek
Platformu ve Dersim Mağdurları Platformu, 4 Mayıs 1937 Dersim Tertelesi
yıldönümü dolayısıyla Meclis Dikmen Kapısı önünde basın açıklaması
yaptı. Açıklamaya İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, HDP Ankara Adayı
ve Dersim eski Belediye Başkanı Songül Erol Abdil, HDP Ankara İl Örgütü üyeleri
ile açıklamayı yapan dernek üyeleri katıldı. Açıklamada sık sık "Tertele
Dersim'i xo wira meke/Dersim katliamını unutma", "Munzur be vayir
niyo/Munzur sahipsiz değildir", "Sima zavzeçe mara çi
wast/Çocuklarımızdan ne istediniz" sloganları atıldı.
HDP Antep İl öÖrgütü'nden basın toplantısı
HDP Antep İl Örgütü, parti binasında basın toplantısı
düzenledi. Toplantıya HDP Antep il örgütü eşbaşkanları Mehmet Karayılan ve
Dilan Çetinkaya ile HDP Antep milletvekili adayları Mahmut Toğrul, Osman
Demirci, Gülseren Kocaer, Fatoş Çetinkaya ve Berivan Özpolat katıldı. Toplantıda
konuşan İl Eşbaşkanı Dilan Çetinkaya, devletin yıllardan beridir geleneksel
katliamcı tavrını sürdürdüğüne vurgu yaparak, HDP olarak başta Dersim soykırımı
olmak üzere yaşanılan bütün katliamları aydınlatacaklarını vurguladı.
İHD Adana'dan açıklama
İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesi, aynı amaçla şube binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantı salonuna "Dersim katliamı insanlık suçudur. Unutma, unutturma" pankartı açılırken, toplantıda konuşan İHD Adana Şube Eşbaşkanı İlhan Öngör, "Türk siyasi tarihinin pratiğinde size ne zaman medeniyet, cumhuriyet ve demokrasi getireceğiz söylemi dillendirilirse ardından katliamlar ve yıkımlar gelmiştir" dedi. Öngör, Dersim'e kendi medeniyet anlayışını götürmek isteyenlerin, masum canları katletmekle kalmayarak kanlı elleriyle Munzur'u ve insanlığı kirlettiklerini söyledi. (Bu haber yuksekovahaber.com sitesinden derlenmiştir)
