“Sen küçük nar çiçeği,
bense senden hayli eski, de ki bir adamotu,
kendi meşrebimizce bir de bahçe bulursak
sen nar gibi davran orda ben sana adam gibi
Beni de gizle ey nar bin aşığın biri gibi!”
Haydar Ergülen
Fenike Elmas denince pek bir şey ifade etmiyor değil mi? Narın bilimsel adı Punica Granatum bu anlama geliyor. Yeryüzünün en lezzetli meyvelerinden biri nar. Ayrıca “nar” Arapça “ateş” demek, belki de ateşe benzeyen olgun narın renginden almıştır adını.
Anadolu’nun hemen her yerinde, Ermenistan’da, Ortadoğu’da bolca yetişen aslında mucizevi bir bitki nar ağacı. Sonbaharda sararan sapsarı yaprakları ile en az meyvesi kadar da etkileyicidir ağacın kendisi de.
Nar Ermeniler için bereketi simgeler. Bu nedenle yılın ilk gününde, yeni ev ya da işyerinin kapı eşiğinde bereket versin diye patlatılır. Ermenistan’da gelinlere patlattırdıklarını gördüm, yine bereket manasında.
Sadece Ermenilerde değil, Yahudilerde özel bir anlamı var narın. Doğruluğu simgeliyor ve Adem Havva’nın yiyip de cennetten kovulmalarını sağlayanın elma değil nar olduğuna inanılıyor.
Kuran-ı Kerim de Allahın yarattığı güzel şeylere örnek veriliyor hatta Rahman suresinde cennetin meyvesi olarak adı geçiyor.
Sadece anlamsallığı değil benim için önemli tarafı narın lezzeti. Kışın en lezzetlilerinden biridir narın tazesi. Bol olması kışın sert geçeceğinin habercisi sayılırmış. Ben tazesinie bayılırım. Şaraptan ve demli çaydan alışık olduğumuz burukluk veren Tanen maddesinden çok zengin olduğu için mayhoş tadının dışında çok ta faydalı bir yiyecek narın tazesi, ama ayıklayıp yemesi başlı başına bir eziyet. Mahallemin bakkalı, pardon alınabilir marketi Bircanlar ayıklayıp eve getiriyor. Benim gibi sonradan Kurtuluş, Bomonti civarlı olanlar böyle gırtlak mevzularında ki incelikleri görünce semtin kıymetini daha iyi anlıyorlar. İleride bir Kurtuluş Gırtlak Rehberi yapmak farz oldu bu arada. Marketten ayıklanmış kaç yer vardır ki dünyada… Evimi sevme nedenlerimden biri buraların bu gırtlak zenginliği. Neyse konuyu fazla dağıtmayayım.
Nar sadece yemek için değil, şarap yapımında da kullanılıyor. Ermenistan’da İsrail’de nardan yapılan şaraplar da pek meşhur. Ama belki de en iyi kullanım yeri Nar Ekşisi. Nar ekşisi, denince aklımıza hep Doğu mutfağı gelse de, mayhoşluğun yakışacağı tüm yemekler ile çok iyi bir uyum sağlar. Bazı zamanlar balsamik Sirke (şaraptan yapılan sirke) yerine iyisinden bir nar ekşisi kullanmayı çok severim. İyi derken aklınızda bulunsun, marketlerde satılan nar ekşilerinden uzak durun. Zaten etiketlerinde Nar ekşisi değil nar ekşisi sosu yazar ve içerisinde bolca şeker olmak üzere envai çeşit katkı maddesi bulunur.
Geçek nar ekşisi için epey zahmet harcanıyor. Tüm nar taneleri vurularak ayıklanıyor. Saatlerce kaynatılıyor ve halis nar ekşisi böylece ortaya çıkıyor. 1 kilo nar suyu için 11 kilo nar gerektiğini düşünürseniz epey zor bir iş yapılan.
İyisine ulaşacağınız en doğru yer ise Vakıflı Köy Kadınlar Kolu. Vakıflı Köyünde ki 27 kadının ortak girişimi olan Vakıflıköy kadınlar kolu her yıl Eylül ayında yapıp kış için hazırladığı gerçek nar ekşilerini satışa sunuyorlar. 0534 705 83 33 numaralı telefondan sipariş verebilirsiniz.