Yunanistan'da dün yapılan erken genel seçimlerde Radikal Sol Koalisyon İttifak (SYRIZA) seçimin galibi oldu.
SYRIZA, mecliste 149 sandalye kazandı.
İçişleri Bakanlığı verilerine göre, sandıklardan yüzde 99,80'i açıldı. Buna göre SYRIZA yüzde 36,34 ile mecliste 149 sandalye alırken, Yeni Demokrasi Partisi yüzde 27,81 oyla 76 sandalyeye sahip oldu.
Yunanistan'da, hiçbir partinin tek başına hükümet kurmak için yeterli oy oranına ulaşamadığı seçimler sonrası SYRIZA lideri Aleksis Çipras, Cumhurbaşkanı Karolas Papulyas'tan hükümet kurma yetkisini alarak koalisyon görüşmelerine başlayacak.
Hrisi Avgi (Altın Şafak) yüzde 6,28 oy oranı ile mecliste 17 sandalyeye, Potami yüzde 6,05 ile 17 sandalyeye, Yunanistan Komünist Partisi (KKE) yüzde 5,47 ile 15 sandalyeye, Bağımsız Yunanlılar (ANEL) yüzde 4,75 ile 13 sandalyeye ve PASOK yüzde 4,68 ile 13 sandalyeye sahip oldu. Oy dağılımına göre SYRIZA kontenjandan 5, Yeni Demokrasi Partisi 4, Hrisi Avgi, Potami ve KKE ise 1 milletvekili seçerken PASOK ve ANEL kontenjandan milletvekili seçemedi.
Batı Trakya'dan 3 aday
Batı Trakya Türk Azınlığı'na mensup 3 aday Yunan Meclisi'ne girmeye hak kazandı. Alınan bilgiye göre, Rodop ve İskeçe illerinde SYRIZA adayları Ayhan Karayusuf, Mustafa Mustafa ve Hüseyin Zeybek, parlamentoya giriyor. Ayhan Karayusuf ve Hüseyin Zeybek 2012'de yapılan genel seçimlerde de aynı partiden listelerinde birinci olarak milletvekili seçilmişlerdi. Mustafa Mustafa da 1996 yılında daha sonra ismini SYRIZA olarak değiştiren Sol İttifak Partisi'nden (Sinaspizmos) bir dönem milletvekili seçilmişti.
3 gün içinde yeni hükümet
Yunan anayasasına göre, SYRIZA lideri Çipras'ın, üç gün içinde bir ya da daha fazla parti ile koalisyon hükümeti kurması ve 300 sandalyeli mecliste 151 ya da daha fazla oyu alması gerekiyor.
Eğer başarılı olamazsa hükümeti kurma yetkisi sırasıyla ikinci parti Yeni Demokrasi Partisi (ND) ve üçüncü parti Altın Şafak’a geçecek.
Üç parti lideri koalisyonu oluşturamazsa Cumhurbaşkanı partileri uzlaştırma girişiminde bulunacak. Bu da olmazsa yeniden seçime gidilme ihtimali ortaya çıkacak.
Bu arada, ilk iki partinin hükümeti kuramaması durumunda, sıra Altın Şafak'a gelirse Yunanistan'da bir ilk yaşanacak. Anayasaya göre, hükümeti kurma yetkisini vermek için parti liderlerini cumhurbaşkanlığı konutuna davet eden Cumhurbaşkanı Papulyas, cezaevinde tutuklu bulunan Altın Şafak lideri Nikos Mihaloliakos'a hükümeti kurma yetkisini telefonla verecek.
SYRIZA Avrupa’da domino etkisi yaratır mı?
Yunanistan'da yaklaşık 5 yıldır devam eden ekonomik krizin en önemli siyasi sonuçlarından biri olarak ortaya çıkan SYRİZA, kurtarma programları karşılığında uygulanan sert kemer sıkma politikalarını AB tarafından haksız bir dayatma olarak değerlendiriyor. Parti, ülkenin krizden dış yardımlar olmadan kendi dinamikleriyle çıkabileceğini savunuyor.
Bünyesinde pek çok sol eğilimli küçük partiyi barındıran SYRIZA'nın lideri Aleksis Çipras, seçim öncesinde kendi onayının bulunmadığı hiçbir anlaşmayı tanımayacağını ifade etmiş, Yunanistan'ın milyarlarca dolarlık kurtarma paketi karşılığında kabul ettiği kemer sıkma politikalarına son vereceğini açıklamıştı.
AB ve IMF ile kredi koşullarını yeniden müzakereye açacağını belirten Çipras, borç konusunda tek taraflı hareketleri tercih etmeyeceğini ancak mecbur kalırsa bunu yapacağını belirtmişti.
SYRIZA, hükümet olursa, önceden açıkladığı programa bağlı kalarak, memorandumlarda öngörülenlerin dışında hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceğini açıklamıştı. Bu durumda SYRIZA'nın hükümet olduktan sonra kreditörlerle köprüleri atması durumunda, kurtarma programından çıkacağını değerlendiren uzmanlar, bunun da Avrupa’da domino etkisi yaratarak Avro Kuşağı’nın dağılmasını gündeme getirebileceği yorumunda bulunuyor.
Yunanistan’ın, memorandum sonrası dönemle ilgili Troyka ile sürdürdüğü ancak erken seçim nedeniyle askıya alınan müzakerelerde belirlenen zaman içinde uzlaşma sağlanamaması durumunda, kalkınma programı kapsamında ödenmesi beklenen taksitler gecikecek ve bütçe açığı daha da büyüyecek.
Yunanistan'ın, 2015 yılında IMF'ye ve Avro Kuşağı'na 18,5 milyar Avro borç ve 4 milyar Avro faiz ödemesi gerektiği belirtiliyor.
Financial Times Gazetesi, SYRIZA’yı “ikinci dünya savaşından bu yana Avrupa demokrasisinde iktidara gelen en solcu iktidarlardan biri” olarak tanımladı ve galibiyetin Avrupa 'daki benzer partilere ilham olabileceğini öne sürdü. BBC Türkçe’de yayımlanan habere göre SYRIZA'nın tutucu finansal yönetime ve siyasi birliğe meydan okuması, İspanya'daki Podemos partisi gibi kendisine benzer hareketlere ilham verebilir. Podemos lideri Pablo Iglesias, seçimlerde Tsipras'ın kampanyasına destek vermek için Yunanistan'a uçmuştu.
Öte yandan Tsipras'ın Avrupa Birliği ve IMF'deki kredi sağlayıcıları tarafından da baskı altında tutulmaya çalışılacağı, öte yandan ise partideki aşırı solcuların pazarlıkları zorlaştıracağı öne sürülüyor.
