TOPLUM

Hakikat Adalet ve Hafıza Merkezi, ‘Hatırlayan Şehir: Taksim’den Sultanahmet’e Mekân ve Hafıza’ adlı bir kitap yayımladı. Anadolu Kültür’den Asena Günal tarafından yapılan şehir turu, Hafıza Merkezi’nden Murat Çelikkan’ın önerisiyle ortak bir yazma süreciyle kitaplaştırıldı. Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından desteklenen çalışmada sırasıyla Taksim Meydanı, Gezi Parkı, İstiklal Caddesi, Emek Sineması, Galatasaray Meydanı, Hazzopulo Pasajı, Mısır Apartmanı, Karşı Sanat, Aras Yayıncılık, Narmanlı Han, Neve Şalom Sinagogu, Salt Galata, Kamondo Merdivenleri, San(a)saryan Han, Belediyeler Birliği Binası, Türk İslam Eserleri Müzesi ve Four Seasons Hotel İstanbul’un tarihi anlatılırken bu mekânlar etrafında yaşanan hak ihlalleri ve toplumsal mücadeleler de aktarılıyor. Çalışmanın yürütücüleri Günal ve Çelikkan ile mekân ve hafıza ilişkisini konuştuk.

Ermeni Kilisesi İsa Mesih'in Doğuş ve Beliriş Yortusu'nu 6 Ocak'ta kiliselerde düzenlenen ayinlerle kutladı.

Bayram sabahı erkenden yeni kıyafetlerimizle Diyarbakır’ın daracık sokaklarında ilerlerken, başka Ermenilerin de bizim gibi kilise yollarında olması çok güzeldi. Surp Giragos Kilisesi’nde o gün 'khağortutyun'da (kominyon) kuyruk olurdu.

Dillerin kardeşliği hüküm sürerdi, dinlerin kardeşliği gelmeden. ‘Gâvur’ değildik o zamanlar, sadece kardeştik. Bir toprakta yaşar, bin nağmeyi paylaşırdık; ne oldu? Oysa ne güzel yaşıyorduk, Ermeni, Süryani, Keldani, Kürt, Türk; Katolik, Gregoryen, Protestan, ayırt etmeden. Medeniyetler başkenti Diyarbakır! Noel arifesinde, bir yakınını kaybetmiş gibi boynun bükük, sokakların viran. Nerede o eski Noel ruhun, nerede kampanaları susmayan kiliselerin... Çocukluğu ve gençliğinin bir bölümü Diyarbakır’da geçen Silva Özyerli’yle 1970’lerin Diyarbakır’ını ve Noel’lerini konuştuk. Silva Hanım, yakında Aras Yayınları’ndan çıkacak kitabı için hazırladığı yemek tariflerinden bazılarını bizimle paylaştı.

Astrolog Talin Ağdere yeni yılda Türkiye’yi, dünyayı ve bizleri nelerin beklediğini Agos okurları için anlattı.

Aras Yayınları 2018’de 25. kuruluş yıldönümünü kutladı. Yayınevinin kurucularından Yetvart Tovmasyan, Genel Yayın Yönetmeni Rober Koptaş ve editörlerinden Lora Sarı ile Aras’ın geçen 25 yılını, bugününü ve geleceğini konuştuk. Kurucuları arasında Hrant Dink’in de yer aldığı Aras’a emek veren ‘üç kuşak’ sadece yayınevini değil, Türkiye ve Ermeni dünyasında yayıncılıkta yaşanan son gelişmeleri de değerlendirdi.

Talin Suciyan’ın geçtiğimiz haftalarda Aras Yayınları’ndan çıkan “Modern Türkiye’de Ermeniler/ Soykırımsonrası Toplum, Siyaset ve Tarih” başlıklı kitabına dair sohbetimiz bu hafta da sürüyor. Konuşacak o kadar çok konu vardı ki, iki haftaya ancak sığdırabildik. Bu son bölümde Ermeni basınının Türkiye’deki iktidar ile ilişkilerini, muhalif basın ve entelijensiya açısından 1940’ların nasıl geçtiğini, Zaven Biberyan’ın Ermeni basın tarihinde çok özel bir yeri olan “Al gı pave” (Yeter artık) yazısını konuştuk. Bu arada bir de hatırlatma: Talin Suciyan’ın Modern Türkiye’de Ermeniler (The Armenians in Modern Turkey) ve Lerna Ekmekçioğlu’nun Recovering Armenia adlı kitabı merkezi ABD’de bulunan Society of Armenian Studies/ Ermeni Araştırmaları Birliği’nce 2015-17 yılları arasında “sıra dışı kitap” ödülüne layık görüldü.

Bitlis’in Adilcevaz ilçesine bağlı Akçıra köyünde yer alan bir Ermeni manastırı olan “Akmanastır’ın taşları tekrar gün yüzüne çıktı. Manastır 1915’ten sonra kaderine terkedilmiş, yıkılmış ve taşları bir köy okulunun yapımında kullanılmıştı. Köy okulunun yıkılması üzerine taşlar yeniden gün yüzüne çıktı. Bölgenin yerlilerinden olan akademisyen Sedat Ulugana köye giderek taşların fotoğraflarını çekti. Ulugana kalıntıların korunması çağrısı yapıyor.

Katolikler, Protestanlar ve Ortodokslar İsa Mesih'in doğumunu kutluyor. Ermeni Kilisesi İsa Mesih'in doğuşunu 6 Ocak'ta kutlayacak.

Samatya Surp Kevork Ermeni Kilisesi Vakfı Onursal Başkanı Melkon Karaköse yıllar boyunca Ermeni toplumu içinde yöneticilik görevi yürüttü, yürütüyor. Karaköse ile yönetmelik VGM'ce iptal edildiği için beş yıldır yapılamayan vakıf seçimlerini ve Ermeni toplumundaki diğer sorunları konuştuk.