İNSAN HAKLARI

Bakü Ceza Mahkemesi, 30 yaşındaki Asgar Aghazade’yi, kuzeni Sanay Yağmur’a 17 yaşındayken tecavüz etmekten beş yıl hapis cezasına çarptırdı. Mahkemenin bu kararı, olaydan iki yıl sonra, mağdur ve ailesi tarafından yetkilileri harekete geçirmek için verdiği uzun süreli bir mücadelenin ardından geldi.

Ermenistan’da gerek 2020’deki İkinci Karabağ Savaşı’nda, gerek Eylül 2022’de Ermenistan-Azerbaycan arasında çıkan iki günlük çatışmada kayıp askerlerin ailelerinin isyanı artıyor. Son olarak 15 Eylül’de iletişim sağlanmış ve üç yerden yaralı olduğu öğrenilmiş Vahe Torosyan’ın ailesi ve yakınları 10 Ekim’de Ermenistan Savunma Bakanlığı’nın önünde protesto eylemi yaptı.

Jineoloji Araştırma Merkezi Üyesi ve Jineoloji Dergisi Editörü Akademisyen Nagihan Akarsel, 4 Ekim’de Irak’ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ndeki Süleymaniye’de uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Akarsel’in katilleri yakalandı.

Azerbaycanlı gazeteci Afgan Muhtarli, 29 Mayıs 2017’de Tiflis’te kaybolmuştu. Azerbaycan’da yeniden ortaya çıkan Muhtarli para kaçakçılığı suçlamasıyla hapsedilmiş ve uluslararası kamuoyunun baskılarının ardından Mart 2020’de serbest bırakılmıştı.

Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde bulunan tutuklular, üçer günlük dönüşümlü açlık grevine başladı.

13 Eylül’de İran Ahlak Polisi tarafından ‘başörtüsünü İslam yasalarına göre takmadığı’ gerekçesiyle Tahran’da gözaltına alınan ve uğradığı şiddet sonucunda 16 Eylül’de hayatını kaybeden Mahsa Jina Amini’nin ölümünün ardından ülke genelinde protestolar başladı. Aralıksız olarak devam eden gösterilerin 12. gününde gazeteci ve yönetmen Mehdi Shabani, İran’da yaşanan eylemlerin gidişatını, diğer eylemlerden farkını ve İran halkının tutumunu Agos’a anlattı.

Research Institute on Turkey’nin [Türkiye Araştırmaları Enstitüsü] bir kolektif hafıza çalışması olarak dijital ortamda hayata geçirilen Tarihsel Adalet için Bellek Müzesi, 12 Eylül 1980 Darbesi’nin 42. yılında İstanbul Moda Sahnesi’nde düzenlenen açılış etkinliğiyle faaliyete başladı.

Azerbaycan’da Demokrasi 1918 Hareketi Başkanı Ahmad Mammadli, 20 Eylül’de sivil polis tarafından kaçırılarak Bakü'de bir bölge mahkemesi tarafından 30 gün hapis cezasına çarptırıldı. Mammadli, Anayasa’nın 535/1 maddesi uyarınca ‘polis veya askerin yasal gerekliliklerine kasten itaat etmemekten’ suçlu bulundu.

Bu noktada Ermenistan halkı ile Azerbaycan halkı arasında bir ayrım yapmayı yanlış buluyorum, zira bir türlü çözülmeyen Karabağ meselesi iki halkı da eşit şekilde paramparça etti, ediyor. Yüzyıllarca yan yana, hatta yer yer iç içe yaşamış, sosyokültürel açıdan aralarında büyük benzerlikler olan bu halklar barış içinde bir arada yaşamayı hayal dahi edemez hâle getirildi. Şu satırları yazdığım dakikalarda barış hayali daha da uzaklaşıyor, çünkü bu sefer Karabağ’da da değil, Ermenistan-Azerbaycan sınırında, ölmek için doğduğunun farkında olmayan, hayatlarının zerre kıymeti olmadığını bilmeyen gencecik çocuklar ölüyor.

Ermenistan-Azerbaycan sınırında alevlenen çatışma, yerleşim yerlerinin devamlı bombalanması ve insanların ölüm haberleri Karabağ meselesinde barış talep eden, savaşa karşı duran ve zaten sesleri zor duyulan insanları daha da yalnızlaştırdı. Bu zor günlerde, ‘İnsan hakları gündemi’ sayfasını, yaşadıkları bölgede barış için çabalamış, savaş karşısında bir arada yaşamı savunan Azerbaycanlı ve Ermenistanlı gençlere açtık.